اهميّت كمك به همسر
مرحوم محدّث نورى و علاّمه مجلسى و ديگر بزرگان به نقل از حضرت اميرالمؤمنين امام علىّ عليه السلام آورده اند:
روزى حضرت فاطمه زهراء سلام اللّه عليها مشغول پختن غذا بود، من نيز در تميز كردن مقدارى عدس به او كمك مى كردم .
در همين حال پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله وارد منزل شد؛ و پس از آن كه فاطمه زهراء را كنار اجاق آتش مشغول پختن غذا ديد؛ و نيز مرا در حال كمك به او مشاهده كرد، فرمود:
اى ابوالحسن ! سخنم را گوش كن ؛ و توجّه داشته باش كه من سخنى نمى گويم مگر آن كه خداوند مرا به آن دستور داده باشد.
سپس افزود: هر مردى كه همسرش را در اداره امور منزل ، يارى و كمك نمايد، به تعداد هر موئى كه در بدن دارد، ثواب يكسال عبادت نماز و روزه برايش ثبت مى گردد؛ و همچنين خداوند ثواب صابرين را به او عطا مى نمايد.
روش رفتن به ميهمانى
حضرت علىّ بن موسى الرّضا به فرموده پدران بزرگوار خويش صلوات اللّه عليهم ، حكايت نمايد:
روزى از روزها يكى از دوستان اميرالمؤمنين ، امام علىّ عليه السلام حضرت را جهت ميهمانى به منزل خود دعوت كرد.
حضرت امير عليه السلام فرمود: من با سه شرط دعوت تو را مى پذيرم ، ميزبان گفت : آن سه شرط چيست ؟
امام علىّ عليه السلام اظهار نمود:
اوّل : آن كه چيزى از بيرون منزل تهيّه نكنى ؛ و براى پذيرائى خود و خانواده خويش را به زحمت و مشقّت نيندازى ؛ و به آنچه كه در منزل موجود است اكتفاء نمائى .
دوّم : آنچه در منزل ذخيره و آماده دارى ، تمام آن ها را مصرف نكنى ؛ بلكه با برنامه صحيح و در نظر گرفتن نفرات ، مقدار لازم غذا تهيّه گردد.
شرط سوّم : خانواده و اهل منزل در زحمت فوق العادّه اى قرار نگيرد؛ و مبادا كه احساس نارضايتى در ايشان پيش آيد.
ميزبانى كه حضرت را دعوت كرده بود عرضه داشت : يا اميرالمؤ منين ! آنچه فرمودى ، مورد پذيرش و قبول است ؛ و قول مى دهم غير از آنچه فرمودى برنامه اى نداشته باشيم .
و امام علىّ عليه السلام دعوت او را قبول نمود؛ و به همراه يكديگر راهى منزل شدند.
بحارالا نوار: ج 27، ص 255، به نقل از عيون اخبار الرّضا عليه السلام .
3 عامل تلخ کننده زندگی!
امام على سلام الله علیه فرمود: سه چيز است كه هر كس داشته باشد، زندگى بر او شيرين نيست؛ كينه، حسد و بد اخلاقى.
امام على سلام الله علیه: ثَلاثٌ لايَهْنَأُ لِصاحِبِهِنَّ عَيْشٌ؛ اَ لْحِقْدُ، وَ الْحَسَدُ، وَ سُوءُ الْخُلْقِ.غررالحكم، ح 4663 - دانشنامه قرآن و حديث، ج4، ص 120
4 عمل خطرناک و نابود کننده زندگی
حضرت على عليه السلام فرمود: چـهار چيز نشانه انحـطاط و ارتجـاع است: تدبـير و مديريـت بـد، ولخرجى هاى زشت و ناپسـند، از حـوادث روزگار كم عبرت گرفـتن و غـرور و فريب دنـيا را فـراوان خوردن.
قــالَ علي عليه السلام: يُسْتـَدَلُّ عَلَى الاَْبارٍ بِـأَرْبَعٍ: بِسُوءِ التَّدْبيرِوَ قُبْحِ التَّبْذيِر وَ قِلَّةِ الاَْتبِارِ وَ كَثْرَةِ الاَْتِرارِ. غررالحكم 2، فصل 88، ح 4
7 دلیلی که ثابت می کند علم بهتر از ثروت است!
امام علی علیه السلام فرمود: به هفت دليل، دانش برتر از ثروت است؛ اوّل: دانش ميراث پيامبران است و دارايى ميراث فرعونان. دوّم: دانش با انفاق كم نمى شود، اما دارايى با خرج كردن كم مى شود. سوّم: دارايى نيازمند نگهبان است، اما دانش دارنده خود را نگهبان است. چهارم: دانش در كفن هم با صاحب خود مى آيد، اما دارايى به جا مى ماند. پنجم: دارايى براى مؤمن و كافر فراهم مى آيد، اما دانش جز براى مؤمن حاصل نمى شود. ششم: همه مردم در كارهاى دينى خود به دانشمند نياز دارند، اما به شخص دارا نيازى ندارند. هفتم: دانش، آدمى را در گذر از صراط نيرو مى بخشد، اما دارايى مانع گذشتن او مى شود.
امام علی عليه السلام: العِلمُ أفضَلُ مِنَ المالِ بِسَبعَةٍ: الأوّلُ: أنَّهُ مِيراثُ الأنبِياءِ و المالُ مِيراثُ الفَراعِنَةِ، الثاني: العِلمُ لا يَنقُصُ بِالنَّفَقَةِ و المالُ يَنقُصُ بِها، الثّالِثُ: يَحتاجُ المالُ إلَى الحافِظِ و العِلمُ يَحفَظُ صاحِبَهُ، الرّابِعُ: العِلمُ يَدخُلُ فِي الكَفَنِ و يَبقَى المالُ، الخامِسُ: المالُ يَحصُلُ لِلمُؤمِنِ و الكافِرِ و العِلمُ لا يَحصُلُ إلاّ لِلمُؤمِنِ، السّادِسُ: جَميعُ النّاسِ يَحتاجونَ إلَى العالِمِ في أمرِ دينِهِم و لا يَحتاجونَ إلى صاحِبِ المالِ، السّابِعُ: العِلمُ يُقَوِّي الرَّجُلَ عَلَى المُرورِ عَلَى الصِّراطِ و المالُ يَمنَعُهُ. منية المريد، ص110
عیادت از مریض
امام علی علیه السلام تا شنید که صعصعة بن صوحان مریض است فوراً به عیادت او رفت و از او دلجوئی کرد، و از ساده زیستی صعصعة تعریف کرد و فرمود:
وَاللَّهِ ما عَلِمْتُکَ إِلا خَفیفَ الْمَؤُنَةِ حُسْنَ الْمَعُونَةَ
«سوگند به خدا از تو جز زندگی ساده و نیکو یاری دادن به مردم، سراغ ندارم»
صعصعه نیز از رحمت و محبّت امام علی علیه السلام قدردانی کرد.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به هنگام خداحافظی توجّه او را به یک تذکّر اخلاقی جلب نموده فرمود:
«مبادا عیادت کردن من تو را مغرور سازد و بر قبیله خود فخر بفروشی!! که خداوند انسانهای مغرور و فخر فروش را دوست ندارد.» [1] .
[1] تاریخ یعقوبی ج 2 ص 193 - و - مناقب امیرالمؤمنین علیه السلام ج 2 ص 84.
دفن کردن در خاک
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:
که رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم ما را سفارش فرمود تا چهار چيز را در خاک پنهان کنيم:
مو، ناخن، دندان، و خون. [1] .
استفاده از خاک براي پاکسازي محيط زندگي يکي از شيوههاي ارزشمندي است که هم اکنون مرزهاي دانش بشري به آن رسيده است،
زيرا خاک از نظر فيزيکي و فعل و انفعالات شيميائي حالت،«فِرمانتاسيون» دارد.
يعني قانون«تبديل» که هر چيز غير خود را به خاک تبديل ميکند،
و عامل پاکي و پاکيزگي محيط زيست از ناپاکي ها ميگردد.
[1] حلية المتّقين باب پنجم، فصل دهم ص 111.
باران
باران می بارد،
به دعای کدامیمان،
نمی دانم…….
من همین قدر می دانم،
باران
صدای پای اجابت است”
و خدا با همه جبروتش،
دارد نیاز می خرد
نیاز کن
طالب معرفت
اگر کسی اهلیّت داشته باشد:
یعنی طالب معرفت باشد ودرطلب ،جدیت وخلوص داشته باشد،در ودیوار به اذن الله معلّمش خواهند بود؛
آیت الله بهجت
غم عيال و نجات از آتش
روزى اميرالمؤ منين علىّ عليه السلام از منزل خارج شد؛ و در بين راه به سلمان فارسى برخورد نمود، به او خطاب نمود و اظهار داشت : اى سلمان ! در چه وضعيّتى به سر مى برى ؟
سلمان فارسى در جواب چنين پاسخ داد: در غم چهار موضوع به سر مى برم ؛ حضرت فرمود: آن چهار موضوع اندوهناك چيست ؟
سلمان گفت : اوّل : همسر و عائله ام ، كه از من طعام و ديگر مايحتاج زندگى رامى خواهد.
دانش تجارت
از شخصی به نام معاذ بن کثیر که فروشنده لباس بود، نقل شده است: «به امام صادق علیه السلام گفتم: چون پولی کافی به دست آورده ام، قصد کرده ام بازار را ترک کنم.» حضرت فرمود: «در این صورت، از اعتبار می افتی و اندیشه ات زایل می شود و کاری به تو سپرده نمی شود».الحیاة، ج5، ص554.
تنبلی درباره ی معیشت
امام صادق علیه السلام در نامه ای به یکی از اصحاب خود نوشتند:
…. درباره ی معیشت خود تنبلی مکن که در غیر اینصورت سربار دیگران می شوی. یا نوشتند: سربار خانواده ات می شوی
(کافی ج 5 ص59)
سپاس
امام جعفر صادق عليهالسلام فرمودند: میزان تلاش و طلب تو در كسب معيشت باید بالاتر از كسى باشد كه كسب معيشت را فرو گذاشته و پايينتر از تلاش شخص حريصى باشد كه به دنيا خشنود و دل بسته است؛
بلكه ميانه رو و خويشتندار باش و از سستى و تنبلى دورى كن و براى كسب آنچه [از روزى كه] مؤمن را گريزى از آن نيست و شایسته مومن است، تلاش كن.
کسانی که مالی به آنها داده شود ولی سپاس نگزارند،{در حقیقت} مالی ندارند.
متن حدیث:
الإمامُ الصّادقُ عليهالسلام: لِيَكُن طَلَبُكَ المَعيشَةَ فَوقَ كَسبِ المُضَيِّعِ ، دُونَ طَلَبِ الحَريصِ الراضِي بالدنيا المُطمَئنِّ إلَيها ، و لكنْ أنزِلْ نفسَكَ مِن ذلكَ بمَنزِلَةِ المُنصِفِ المُتَعَفِّفِ تَرفَعُ نفسَكَ عن مَنزِلَةِ الواهِي الضَّعيفِ و تَكتَسِبُ ما لا بُدَّ للمُؤمنِ مِنهُ، ان الذین اعطوا المال ثم لم یشکرو لا مال لهم.
«بحارالأنوار103/ 33/ 63- تهذیب الاحکام،ج6،ص322»
اجرای احکام شرعی
حضرت علی نیز درراستای اجرای احکام شرعی نه تنها خود به این امر عمل می نمود بلکه دوستان خود را به این کار توصیه می نمود، وی به عاصم بن زیاد که ترک دنیا کرده بود و زن و فرزندانش در مشقت و سختی می زیستند، فرمود: آیا از خانواده ات حیا نمی کنی؟ آیا به فرزندانت رحم نمی کنی؟ آیا خدا برایت چیزهای پاک را حلال کرده ولی دوست ندارد که از آن استفاده کنی؟ تو کوچک تر از آن هستی که این را به خدا نسبت دهی (بحار، ج 41، ص 123)
و من قدر عليه رزق فلينفق ممّا آتاه الله
امام صادق(ع) در تفسير آية «و من قدر عليه رزق فلينفق ممّا آتاه الله»
فرمود: «هرگاه مرد نفقه خود را به ميزاني كه براي او كفايت كند، بپردازد و نيز پوشاك وي را فراهم نمايد، وظيفهاش را در مسئوليت اقتصاد خانواده انجـام داده وگـرنه آن دو از هـم جـدا ميگـردند» (بحارالانوار، ج 104، ص 7).