پس از ستايش خدا در طلب رحمت بر رسول خدا صلى الله عليه و آله
صحیفه سجادیه
نيايش پس از ستايش خدا در طلب رحمت بر رسول خدا صلى الله عليه و آله
ترجمه :
سپاس خدائى را كه نعمت وجود محمد صلى الله عليه و آله را بما ارزانى داشت، نه بر امم گذشته و قرون در نوشته؛ به آن قدرت خود كه از هيچ چيز به هر بزرگى كه باشد فرو نمى ماند، و چيزى به هر خردى كه باشد از آن فوت نمى گردد. پس ما را خاتم همه آفريدگان از امم قرار داد، و بر منكران گواه گرفت، و در پرتو لطف خود، بر اممى كه از جهت شماره و ثروت و قدرت اندك بودند، فزونى بخشيد.
پيش از آغاز هر دعا شروع مى كردبه ستايش خداى عزوجل
صحیفه سجادیه
كيفيت دعاى آن حضرت اين بود كه پيش از آغاز هر دعا شروع مى كردبه ستايش خداى عزوجل و ثناى بر او ومى گفت:
ترجمه :
سپاس خدائى را كه اول است بى آنكه پيش از او اولى باشد، و آخر است بى آنكه پس از او آخرى باشد خدائى كه ديده هاى بينندگان از ديدنش فرو مانده و انديشه هاى توصيف كنندگان از وصفش عاجز شده اند. آفريدگان را به قدرت خود پديده آورده، و ايشان را بر وفق خواست خود اختراع فرموده، آنگاه در طريق اراده خود روان ساخته و در راه محبت خود برانگيخته، در حالى كه از حدى كه بر ايشان تعيين نموده قدمى پيش و پس نتوانند نهاد، و براى هر يك از ايشان روزى معلوم مقسومى قرار داده: هر كه را فزونى داده، كاهنده اى را نيروى كاستن آن نه. و هر كه را كه را كاستى داده افزاينده اى را قدرت افزون بر آن نيست سپس براى او در زندگى مدت معلومى تعيين كرده و پايان معينى قرار داده كه با روزهاى عمر خود بسوى آن گام بر مى دارد و با سالهاى زندگيش به آن نزديك مىشود، تا چون به پايان مدتش رسيد و پيمانه عمرش را پر كرد او را به طرف ثواب سرشار يا عقاب وحشت بار خود فرا كشد، و به آئين عدالت كسانى را كه بدى كرده اند به عمل خود و آنان را كه نيكوئى كرده اند به نيكى جزا دهد.
فضل و دانش امام باقر(عليه السلام)
امام محمّدباقر(عليه السلام) در دوران امامت خود، به نشر و پخش معارف دين به ويژه فقه و احكام اسلامى پرداخت و ضمن حلّ مشكلات علمى به تعليم و تربيت شاگردانى فاضل و آگاه مانند: محمّدبن مسلم، زرارةبن اعين، ابونصير، هشام بن سالم و جابربن يزيد و حمران بن اعين و بُريدبن معاويه عجلى، همّت گماشت.
آن حضرت در فضل و فضيلت، زهد و تقوا، اخلاف و معاشرت، سر آمد بزرگان بنى هاشم در عصر خود بود.
آوازه علوم و دانش او چنان اطراف و اكناف پيچيده بود كه ملقّب به باقرالعلوم; يعنى شكافنده دانش ها گرديد.
يكى از علماى بزرگ سنّى به نام ابن حجر هيتمى درباره او مى نويسد:«محمّد باقر به اندازه اى گنج هاى پنهان معارف و دانش ها را آشكار ساخته، حقايق احكام و حكمت ها و لطايف دانش ها را بيان نموده كه جز بر عناصر بى بصيرت يا بد سيرت پوشيده نيست و از همين جاست كه وى را شكافنده دانش و جامع علوم و برافروزنده پرچم دانش خوانده اند .»
پرتویی از سيره و فضایل باقرالعلوم علیه السلام
حضرت امام محمّد باقر(عليه السلام) اوّل ماه رجب، يا سوم صفر سال 57 هجرى قمرى در مدينه متولّد گرديد.پدر بزرگوارش، حضرت على بن الحسين، زين العابدين(عليه السلام)، و مادر مكرّمه اش، فاطمه معروف به «امّ عبدالله» دختر امام حسن مجتبى مى باشد.
از اين رو، آن حضرت از ناحيه پدر و مادر به بنى هاشم منسوب است.
شهادت امام باقر(عليه السلام) در روز دوشنبه 7 ذيحجّه سال 114 هجرى قمرى در 57 سالگى، به دستور هشام بن عبدالملك خليفه اموى، به وسيله خوراندن سمّ، اتّفاق افتاد و مزار شريفش در مدينه در قبرستان بقيع مىباشد.
آن حضرت يكى از اطفال اسير فاجعه كربلا مىباشد كه در آن وقت سه سال و شش ماه و ده روز از سنّ مباركش گذشته بود.
حضرت باقر(عليه السلام) به علم و دانش و فضيلت و تقوا معروف بود و پيوسته مرجع حلّ مشكلات علمى مسلمانان به شمار مى رفت.
حضرت امام محمد باقر علیه السلام
تسلیت باد شهادت جان گداز بنیان گذار نهضت علمی علوی
و شکافنده علوم الهی حضرت امام محمد باقر علیه السلام
فراموش نکنید
دشمنان میخواهند بین دولت و ملت و مسئولین و آحاد مردم، جدایی ایجاد کنند. باید در جهت عکس آن حرکت کرد. آنان می خواهند که مردم از اسلام و هدف هاي انقلاب، فاصله بگیرند. پس، این چیزي است که به ضرر ملت ماست و باید این فاصله را کم کنند و هرچه بیشتر در جهت اسلام و انقلاب حرکت کنند.بر همین اساس، من تأکید میکنم که جوانان عزیز و مؤمن، آحاد مردم زن و مرد مسلمان امر به معروف و نهی از منکر را که دو فریضه ي الهی و جزو ارزش هایی است که می تواند در این جهت براي ملت ما وسیله ي بسیار مفید و مؤثّر و پیش برنده اي باشد، فراموش نکنند .
1372/01/01-پیام به مناسبت حلول سال نو
ظالمان عالم از چنین خصوصیتی نگرانند
مسلمانان خصوصیتی دارند که می توانند اراده ي خود را در حرکت عالم مؤثّر کنند. به خاطر چه؟به خاطر احکام نورانی اسلام؛ بلکه به خاطر روحیّات و خلقیّاتی که اسلام به مسلمانان می دهد؛ مثل ظلم ستیزي و کنار نیامدن با بدي و فساد، مثل امر به معروف و نهی از منکر و جهاد فی سبیل الله، که جهاد فی سبیل الله میدان گسترده و عرض عریضی دارد و مخصوص صحنه ي نبرد رویاروي جسمانی نیست، بلکه جهاد داخل خانه ها هم ممکن است و همه جا انسان می تواند با دشمن خدا جهاد کند؛ اگر اراده داشته باشد و اگر بداند باید چه کار کند. این، مجموعه ي احکام اسلامی است. این، جهاد و امر به معروف و عدم کنار آمدن با بدي و فساد و تحمل نکردن ظلم است « لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُون ».
مهمترین حوزه
البته امر به معروف و نهی از منکر حوزه هاي گوناگون دارد که باز مهمترینش حوزه ي مسئولان است؛ یعنی شما باید ما را به معروف امر، و از منکر نهی کنید. مردم باید از مسئولان، کارِ خوب را بخواهند؛ آن هم نه به صورت خواهش و تقاضا؛ بلکه باید از آنها بخواهند. این مهمترین حوزه است. البته فقط این حوزه نیست؛ حوزه هاي گوناگونی وجود دارد.
1379/09/25-خطبه هاي نماز جمعه ي تهران
چرا از گفتن ابا میکنید؟
چرا کسانی از گفتن ابا میکنند؟ یک عده بر اثر ضعف نفس از گفتن ابا میکنند، یک عده هم خیال میکنند که گفتن فایدهاي ندارد؛ باید با دست جلو بروند! نه، زبان از دست خیلی مهمتر است.
1370/08/15-گروه کثیري از دانشجویان و دانش آموزان، به مناسبت سیزدهم آبان ماه
ضعف نفس، خجالت و ترس
بزرگترین حربه در مقابل گناهکار، گفتن و تکرار کردن است. اینکه یک نفر بگوید اما ده نفر ساکت بنشینند و تماشا کنند، نمی شود. اگر یکی دچار ضعف نفس بشود، یکی خجالت بکشد و یکی بترسد، اینکه نهی از منکر نخواهد شد.
1371/07/29-دیدار با قشرهاي مختلف مردم
دو تا فحش هم به خاطر خدا بخورید
من همین امر به معروف و نهی از منکر زبانی را - ولو به شکل خیلی راحت و آرام و بدون هیچ خشونت و دعوایی - واقعاً یکی از معجزات اسلام می دانم. مثلًا یک نفر کار خلافی می کند، می گویند آقا شما این کار را نباید می کردي. این مطلب را بگو و برو.
می گوید او برمی گردد دو تا فحش به من می دهد. خیلی خوب؛ حالا دو تا فحش هم به شما بدهد؛ براي خاطر امر خدا تحمّل کنید.
اگر نفر دوم هم بگوید آقا شما باید این کار را نمی کردي؛ بدانید اگر دعوا هم بکند، دعوایش کمتر از آنی است که با نفر اوّل کرده است. نفر سوم و نفر دهم و نفر بیستم هم همینطور. بنابراین، اگر نهی از منکر باب شد و تا نفر بیستم رسید، شما خیال میکنید آن آدم دیگر آن کار را تکرار خواهد کرد؟
1377/12/04-پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سر دبیران نشریات دانشجویی
رفتار زن و مرد و پوشش زنان در داخل ادارات
من بخصوص تأکید میکنم، نسبت به رفتار زن و مرد و پوشش زنان در داخل ادارات. بعضی شکوه دارند؛ گله دارند. خانواده هاي شهدا و زنان مؤمن به ما شکایت میکنند. به اینجا تلفن می کنند، نامه می نویسند، یا ما را که می بینند، مکرر می گویند که رفتار بعضی از زنان جامعه ي ما، رفتار مناسب و شایسته ي شأن زن مسلمان نیست. با اصلاح این زنانی که در ادارات مشغول کارند، بخش عمده اي از این موضوع، اصلاح میشود. این بانوان مسلمانی که در اداراتند، باید رفتارشان، لباسشان، زیشان و منششان مسلمانی باشد؛ و شما در این زمینه تکلیف و مسئولیت دارید. البته با روش اسلامی؛ با همان شیوه اي که نهی از منکر اسلامی دارد و نه با روشهاي غیر اسلامی و خشونتهاي نادرست.
1371/06/04- اعضاي انجمن هاي اسلامی ادارات، کارخانه ها و بیمارستان هاي سراسر کشور
با عواملی که محیط را از شکل اسلامی خارج میکنند، مقابله کنید
با عواملی که محیط را از شکل اسلامی خارج میکنند، مقابله کنید. با گفتار، با سخنرانی، با پخش جزوات مناسب، با تذکرات بجا، با امر به معروف و نهی از منکر؛ که وظیفه ي شما در داخل محیط کارهایتان و در همه ي جاهاست. با این روشها، کاري کنید که فضا، فضاي اسلامی شود. یعنی هرکس وارد این اداره شد، وارد این شرکت دولتی شد، وارد این کارخانه شد، احساس کند اینجا جاي مسلمانان است، و محیط، اسلامی است. این وظیفه ي عمده ي شماست و همه موظفند در این وظیفه به شما کمک کنند. همه ي تشکیلات؛ بخصوص مدیریتی که شما با او کار میکنید، موظفند در این راه به شما کمک کنند و کارهاي شما را تسهیل نمایند.
امروز، ملتهاي مسلمان، از جهت تحقق و پیاده کردن اسلام، چشمشان به ملت ماست. امیدشان به اینجاست. میبینید در دنیا مسلمانان چطور امیدوارانه مبارزه میکنند؟
1371/06/04- اعضاي انجمن هاي اسلامی ادارات، کارخانه ها و بیمارستان هاي سراسر کشور
مفاهیم و تعالیم اسلامی را در فضاي محیط کار، احیا کنید
زبان گویا، یعنی اینکه مفاهیم و تعالیم اسلامی را در فضاي محیط کار، احیا کنید. طوري شود که در محیط کار، اسلام حس شود. نه مثل دوران طاغوت که انسان وقتی به داخل محیطی میرفت، احساس میکرد در آن محیط، همه چیز ضد اسلام است. به یک مسلمان و به یک آدم متدین که می رسیدند، نگاه ها از روي بغض، از روي سردي و از روي بی اعتنایی بود. رفتار زنان؛ پوشش زنان؛ برخورد مردان؛ جلف گري هایی که گاهی بعضی از مردان و زنان می کردند؛ همه چیز غیر اسلامی بود. نقطه ي مقابل آن، فضاي اسلامی است؛ به نحوي که وقتی انسان وارد ادارهاي می شود، نگاه کند ببیند آثار اسلام همه جا پیداست. وقت ظهر می شود، مردم میروند نماز. مُراجع که می آید، با او با چهره ي بشاش برخورد میکنند؛ کارش را انجام می دهند و حدود اسلامی را رعایت می کنند. زنان با پوشش مناسب می آیند. مردان و زنان ارتباطات و برخوردشان در داخل اداره، متین و محترمانه است. این محیط، اسلامی است. شما بایدکاري کنیدکه محیط، اینگونه شود.
1371/06/04- اعضاي انجمن هاي اسلامی ادارات، کارخانه ها و بیمارستان هاي سراسر کشور
مفاهیم و تعالیم اسلامی را در فضاي محیط کار، احیا کنید
زبان گویا، یعنی اینکه مفاهیم و تعالیم اسلامی را در فضاي محیط کار، احیا کنید. طوري شود که در محیط کار، اسلام حس شود. نه مثل دوران طاغوت که انسان وقتی به داخل محیطی میرفت، احساس میکرد در آن محیط، همه چیز ضد اسلام است. به یک مسلمان و به یک آدم متدین که می رسیدند، نگاه ها از روي بغض، از روي سردي و از روي بی اعتنایی بود. رفتار زنان؛ پوشش زنان؛ برخورد مردان؛ جلف گري هایی که گاهی بعضی از مردان و زنان می کردند؛ همه چیز غیر اسلامی بود. نقطه ي مقابل آن، فضاي اسلامی است؛ به نحوي که وقتی انسان وارد ادارهاي می شود، نگاه کند ببیند آثار اسلام همه جا پیداست. وقت ظهر می شود، مردم میروند نماز. مُراجع که می آید، با او با چهره ي بشاش برخورد میکنند؛ کارش را انجام می دهند و حدود اسلامی را رعایت می کنند. زنان با پوشش مناسب می آیند. مردان و زنان ارتباطات و برخوردشان در داخل اداره، متین و محترمانه است. این محیط، اسلامی است. شما بایدکاري کنیدکه محیط، اینگونه شود.
1371/06/04- اعضاي انجمن هاي اسلامی ادارات، کارخانه ها و بیمارستان هاي سراسر کشور