سوال:

چند وقتی است که مشکل بدحجابی و ارائه ي فرهنگ هاي غلط در دانشگاهها دغدغه ي بسیج این دانشگاه ها شده است. اگر قاطعیت را ملازمه ي کارمان کنیم، مطرود خواهیم شد. پیشنهاد حضرتعالی چیست؟
جواب:

قاطعیت یعنی چه؟ یعنی برخورد فیزیکی و جسمانی؟ اینکه درست نیست و ما اصلًا این را توصیه نمیکنیم؛ اما گفتن و تذکّر دادن، خوب است. چه اشکال دارد با اخلاقِ خوب تذکّر دهند؟ دیروز حدیثی را براي جمعی می خواندم که آمر به معروف وناهی از منکر باید خودش به آنچه دارد امر و نهی میکند، هم عالم باشد و هم عامل « رَفِیقٌ فِیمَا یَأْمُرُ وَ رَفِیقٌ فِیمَا یَنْهَی »؛ با رفق و مدارا امر و نهی کند. امر و نهی، یعنی دستور دادن بکن- نکن غیر از تمنا کردن است؛ اما همین را با رفق، مدارا و محبّت - نه با خشونت - انجام دهد. به نظرم اینطوري باید عمل شود.

1382/02/22-پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی

طرف امر به معروف و نهی از منکر فقط طبقه ي عامه ي مردم نیستند؛ حتی اگر در سطوح بالا هم هستند، شما باید به او امر کنید؛ نه اینکه از او خواهش کنید؛ باید بگویید: آقا! نکن؛ این کار یا این حرف درست نیست. امر و نهی باید با حالت استعلاء باشد. البته این استعلاء معنایش این نیست که آمران حتماً باید بالاتر از مأموران، و ناهیان بالاتر از منهیان باشند؛ نه، روح و مدل امر به معروف، مدل امر و نهی است؛ مدل خواهش و تقاضا و تضرّع نیست. نمی شود گفت که خواهش میکنم شما این اشتباه را نکنید؛ نه، باید گفت آقا! این اشتباه را نکن؛ چرا اشتباه میکنی؟ طرف، هرکسی هست، بنده که طلبه ي حقیري هستم، از بنده مهمتر هم باشد، او هم مخاطب امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرد.

1379/04/19- دیدار با مسؤولان و کارگزاران نظام جمهوري اسلامی ایران

از ماجرای ازدواج حضرت علی‌علیه‌السلام و حضرت فاطمه‌علیهماالسلام نکات بسیار جالبی را می‌آموزیم که اگر خواهان سعادتیم و پیروی راستین اسلام، بایستی تا مرز توان تلاش کنیم تا مراحل اول ازدواج بر مبنای صحیحی صورت گیرد.
درس‌هایی از ازدواج حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) برای خانواده‌ها
از ماجرای ازدواج حضرت علی‌علیه‌السلام و حضرت فاطمه‌علیهماالسلام نکات بسیار جالبی را می‌آموزیم که اگر خواهان سعادتیم و پیروی راستین اسلام، بایستی تا مرز توان تلاش کنیم تا مراحل اول ازدواج بر مبنای صحیحی صورت گیرد، و دوم آنکه ساده‌ زیستی در تمام شوون زندگی جامعه و بخصوص ازدواج راه یابد، و گرنه قید و بندهای اجتماعی در امر ازدواج که بیشتر نشأت گرفته از فرهنگ غیر اسلامی و یا ساخته و پرداخته ی ذهن‌های کوتاه مادی و اشرافی است چون غل و زنجیر بر دست و پای جوانان و والدین آنها می‌افتد و هر روز این غل و زنجیر بزرگتر و سنگین‌تر می‌شود، تا جایی که امکان هر نوع حرکت صحیحی را می‌گیرد و حیات جامعه را به سوی نابودی می‌کشاند، و بر فساد و نابسامانی‌های روانی و مشکلات اخلاقی می‌افزاید.
درس‌هائی که از ازدواج حضرت علی و فاطمه زهرا علیهماالسلام می‌گیریم از این قرار است:
1- کفو و همتا بودن:
یکی از اصول اساسی و رازهای موفقیت ازدواج، کفو و همتا بودن دختر و پسر با هم است، زیرا تنها در صورت همتا و همشأن بودن دو زوج است که درک متقابل آنان از یکدیگر امکان‌پذیر است.

ادامه »

آیا دوست دارید که دشمن به یک دوست تبدیل کنید؟
به هر بدی که در حق شما کرد، با خوبی پاسخ گویید.
این را قرآن تجویز می کند.
آیه 34 سوره فصلت را بخوانید.

اگر می خواهید مخاطبان به سوی شما  جذب شوند، ابتدا به خودتان بپردازید! روح خشک، سنگین و بی لطافت، هیچ گاه در امر تربیت موفق نمی شود.
مهربانی،دلسوزی و رقت قلب را در خود بپرورید تا مردم بی آنکه شما متوجه شوید در اطراف شما جمع گردند.
آل عمران/ 159

امانت داری یکی از ارزشمندترین ارزش های
قرآنی است، حضرت موسی(ع) را به خاطر امانتداری و قدرتش، در خانه حضرت شعیب پناه دادند
«قصص/26»
حضرت یوسف را به خاطر امانتداری و علمش، بر خزانه مصر نشاندند.
«یوسف/55»
و حتی رسول خدا(ص) که از سوی خداوند برگزیده شد، مشهور به امانتداری و به محمد امین معروف بود.

قرآن کریم به شدت با پیروی از جمع
(خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو)
و حرکت به دنبال اکثریت، مخالف است. قرآن می گوید: اگر بخواهی از اکثریت مردم فقط به این خاطر که اکثریت هستند، پیروی کنی،
بدون شک از راه خدا دور می شوی، همیشه با چشمان باز تصمیم بگیر.
انعام/16- اسراء /36

نسبت به انسان های اطرافت، احساس مسئولیت کن وآنها را از کار های بد بازدار و به کار های خوب تشویق کن،
این لازمه یک پیکر است و بنی آدم اعضای یکدیگرند.
لقمان/17

گفتار و رفتار آدمی در هر زمان و مکان، در حافظه الهی محفوظ است،مراقب باشید.

لقمان/16- کهف/3

در رفتار های اجتماعی دقت کن!
مبادا با غرور رویت را از دیگران برگردانی، یا مثل متکبران راه بروی، مبادا تندرو و کندرو شوی‍! میانه روی، بهترین روش است
مراقب باش صدایت را بر سر کسی بلند نکنی
و خلاصه در یک کلام، آدم باشد.
«لقمان/18و19»

اگر قصد راهنمایی و تربیت کسی را دارید،
در قدم اول از گفتار نرم و با محبت بهره گیرید
حتی‌اگر مخاطب شما فرعون سرکش یا سران لجوج کفار جاهلی باشند.
«طه/44- شعرا/215»

در ازدواج جوان ها سختگيرى نكنيد، و شرائط اضافى و بيهوده به ميان نكشيد؛ زيرا اگر راه ازدواج را مشكل كنيد و جوانها نتوانند به سادگى ازدواج كنند؛ فتنه و فساد، روى زمين را فرا مى گيرد
حسين بن بشار، يكى از ياران امام نهم(ع)، به امام جواد(ع) نامه نوشته و عرض كرد: مردى خواستگار، بخانه ما مى آيد، نظر شما در مورد شرايط يك خواستگار چيست؟
حضرت، در جواب فرمود: هر خواستگارى كه، به خانه شما آمد؛ اگر ديندارى و امانتدارى او راپذيرفتيد (از هر طبقه و صنفى باشد) با او وصلت كنيد و او را به دامادى بپذيريد. و در ادامه اين آيه را مرقوم فرموده بود: اِلاّ تَفْعَلُوا تَكُنْ فِتْنَةٌ فِى الاَْرْضٍ وَ فَسادٌ كبيرٌ. (انفال /73): اگر اين دستور را انجام ندهيد فتنه و فساد عظيمى در روى زمين روى مى دهد.
كنايه از اينكه، در ازدواج جوان ها سختگيرى نكنيد، و شرائط اضافى و بيهوده به ميان نكشيد؛ زيرا اگر راه ازدواج را مشكل كنيد و جوانها نتوانند به سادگى ازدواج كنند؛ فتنه و فساد، روى زمين را فرا مى گيرد و شما نمى توانيد جلوگيرى كنيد. در حالي كه زمينه فساد را، خود شما آماده كرده ايد.(من لا يحضره الفقيه ، 3 /284)

نهی از منکر کردن، مثل این است که بگویید آقا چرا این کار را میکنی؟ این چه حرکت بدي است که انجام میدهی؟ یک نفر بگوید، دو نفر بگویند، ده نفر بگویند؛ بالاخره طرف مجبور میشود ترك کند؛ یعنی اگر بارها گفته شد، روحاً مغلوب میگردد.

1377/12/04- پرسش و پاسخ مدیران مسؤول و سر دبیران نشریات دانشجویی

تعجّب نکنید. من به شما عرض میکنم که تأثیر امر و نهی زبانی اگر انجام گیرد از تأثیر مشت پولادین حکومتها بیشتر است. من چند سال است که گفتهام امر به معروف و نهی از منکر. البته عدّهاي این کار را میکنند؛ اما همه نمیکنند. همه تجربه نمیکنند، میگویند آقا چرا اثر نمیکند؛ تجربه کنید. منکري را که دیدید، با زبان تذکّر دهید. اصلًا لازم هم نیست زبان گزنده باشد و یا شما براي رفع آن منکر، سخنرانی بکنید. یککلمه بگویید: آقا! خانم! برادر! این منکر است. شما بگویید، نفر دوم بگوید، نفر سوم بگوید، نفر دهم بگوید، نفر پنجاهم بگوید؛ کی میتواند منکر را ادامه دهد؟

1377/02/22-پرسش و پاسخ دانشگاه تهران

بستگی به این دارد که چه کسی بخواهد برخورد کند. اگر شما بخواهید برخورد کنید«زبان»است. شما به غیر از زبان، هیچ تکلیف دیگري ندارید. نهی از منکر براي مردم، فقط زبانی است. البته براي حکومت، اینطور نیست. اگر منکر بزرگی باشد، برخورد حکومت احیاناً ممکن است برخورد قانونی و خشن هم باشد؛ لیکن نهی از منکر و امر به معروفی که در شرع مقدّس اسلام هست زبان است .« إنَّمَا هِیَ اللِّسَان »

1377/02/22-پرسش و پاسخ دانشگاه تهران