مدینه مرکز ثقل خیال شاعر شد
نسیم پرده ی گهواره را تکان می داد
برای عرض ارادت خودی نشان می داد
ستاره های درخشان خوشه ی پروین
کنار پنجره مبهوت کودکی شیرین
شمیم قدسی او در مدینه پیچیده
بهار آمده, بلبل به غنچه خندیده
ولادت حضرت زینب کبرى(سلام الله علیها)
حضرت زینب کبرى (سلام الله علیها) روز پنجم جمادى الاول سال ۵ یا ۶ هجرت در مدینه چشم به جهان گشود. خبر تولد نوزاد عزیز، به گوش رسول خدا (صلوات الله علیه) رسید. رسول خدا (صلوات الله علیه) براى دیدار او به منزل دخترش حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) آمد و به دختر خود فاطمه (سلام الله علیها) فرمود:(دخترم ، فاطمه جان ، نوزادت را برایم بیاور تا او را ببینم ).
فاطمه (سلام الله علیها) نوزاد کوچکش را به سینه فشرد، بر گونه هاى دوست داشتنى او بوسه زد، و آن گاه به پدر بزرگوارش داد. پیامبر (صلوات الله علیه) فرزند دلبند زهراى عزیزش را در آغوش کشیده صورت خود را به صورت او گذاشت و شروع به اشک ریختن کرد. فاطمه (سلام الله علیها) ناگهان متوجه این صحنه شد و در حالى که شدیدا ناراحت بود از پدر پرسید: پدرم ، چرا گریه مى کنى ؟!
بیان تاریخی درباره حضرت فاطمه معصومه (علیهاالسلام)
رحلت بانوی کرامت
- پس از ورود حضرت معصومه (علیهاالسلام) به قم در روز 23 ماه ربیع الاول،آن حضرت 17 روز ساکن منزل موسی بن خررج بود. و در این مدت با حالت بیماری مشغول عبادت و راز و نیاز با خداوند بود.
- زمان رحلت:
قول مشهور این است که حضرت معصومه (علیهاالسلام) پس از آنکه در 23 ماهربیعالاول وارد قم شدند، 17 روز بیشتر زنده نبودند. بنابراین رحلت آن حضرت باید دهم ماه ربیع الثانی صورت گرفته باشد. «روز رحلت حضرت معصومه (علیهاالسلام) دهم ماه ربیع الثانی سال 201 هجری بوده است».[1]
بیان تاریخی درباره حضرت فاطمه معصومه (علیهاالسلام)
مهاجرت از مدینه و ورود به شهر قم
- در سال 201 قمری در پی انتقال اجباری امام رضا (علیه السلام) به خراسان، حضرت معصومه (علیهاالسلام) بعد از یک سال تحمل دوری برادر بزرگوارش، به همراه عدهای از برادران و خواهران و عده دیگری از خویشان به منظور دیدار امام رضا (علیه السلام) از مدینه منوره عازم خراسان گردید. [1]
- «حضرت معصومه (علیهاالسلام) در رأس یک قافله 22 نفری متشکل از علویان و برادران امام رضا (علیه السلام) برای دیدار با آن امام همام رهسپار ایران گردید»[2] البته برخی از پژوهشگران تعداد افراد این کاروان را حدود 400 نفر نوشتهاند و قائلند 23 نفر از آنان در ساوه کشته شدند.[3]
صفت دوستان علی (ع)
اصبغ نباته،می گوید:
در مسجد کوفه و در محضر امیرمؤمنان علی (علیه السلام)بودم که غلام سیاهی را به اتهام سرقت به محضر آن حضرت آوردند. بعد از سه بار اقرار وی به دزدی و اثبات آن در نزد علی (علیه السلام ) امام دستور داد تا دست راست او را قطع کنند.
آن غلام با دست چپ، دست بریده خویش را در حالی که خون از آن می ریخت، برداشته و از محضر امام بیرون رفت.
در این موقع یکی از خوارج و دشمنان حضرت به نام «ابن کوا» خواست از فرصت استفاده کند و آن غلام را که از دوستداران اهل بیت علیهم السلام بود به بدگویی بر علیه امام علی علیه السلام تحریک نماید، لذا به او گفت:
«ای غلام دست تو را چه کسی قطع کرد؟!
امام حسن عسکری علیه السلام
امام حسن عسکری علیه السلام در روز جمعه هشتم ربیع الثانی سال 232 هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود. پدر بزرگوار آن حضرت امام هادی علیه السلام و مادر مکرمه اش بانوی عارفه ایست که به نام های «سلیل »، «حدیثه » و «سوسن » خوانده می شود.
مدت امامت امام حسن عسکری علیه السلام شش سال بود که از سال 254 هجری قمری شروع و در سال 260 با شهادت آن حضرت پایان یافت. امام حسن عسکری علیه السلام در طول مدت زندگانی و به ویژه در دوران امامت خویش به واسطه مبارزه با طاغوت های زمان در تبعید و زندان و تحت نظر به سر می برد و سرانجام در هشتم ربیع الثانی سال 260 و در 28 سالگی در شهر سامراء و توسط احمد معتمد، پانزدهمین خلیفه عباسی به طرز مرموزی مسموم و به شهادت رسید.
سخاوت امام عسكری عليه السلام
از آنجا که امامان معصوم علیهم السلام برترین نمونه و اسوه کامل صفات عالیه انسانی بودند، رفتار آنان در همه ابعاد می تواند برای پیروانشان درس آموز باشد. و یکی از آن صفات زیبا، سخاوت است. ما در مورد سخاوت امام عسکری علیه السلام فقط به نقل یک روایت بسنده می کنیم:
محمد بن علی می گوید: زمانی بر اثر تهیدستی کار زندگی بر ما سخت شد. پدرم گفت: بیا با هم به نزد ابو محمد (امام عسکری علیه السلام) برویم. می گویند او مردی بخشنده است و به جود و سخاوت شهرت دارد. گفتم: او را می شناسی؟ گفت: نه، او را هرگز ندیده ام.
ترویج فرهنگ صرفه جویی در سيره امام حسن عسكری عليه السلام
برنامه ریزی صحیح در زندگی موجب رشد اقتصادی و از زیر ساخت های توسعه اجتماعی و بالندگی اقتصادی یک جامعه محسوب می شود. در سیره امام حسن عسکری علیه السلام در این رابطه نکات قابل توجهی وجود دارد و در ذیل نمونه ای از آن را می خوانیم:
محمد بن حمزه سروری می گوید: توسط ابوهاشم جعفری - که با هم دوست بودیم - نامه ای به محضر امام عسکری علیه السلام نوشته و درخواست کردم که آن حضرت دعا کند تا خداوند متعال در زندگی من گشایشی ایجاد بفرماید. وقتی که جواب را توسط ابوهاشم دریافت کردم، آن حضرت نوشته بود: «مات ابن عمک یحیی بن حمزة و خلف ماة الف درهم و هی واردة علیک، فاشکرالله و علیک بالاقتصاد و ایاک و الاسراف، فانه من فعل الشیطنة; پسر عمویت یحیی بن حمزه از دنیا رفت و مبلغ صد هزار درهم ارث باقی گذاشت و این درهم ها بر تو وارد می شود (به ارث به تو می رسد) پس خدا را سپاسگذاری کن و بر تو باد به میانه روی، و از اسراف بپرهیز که اسراف از رفتارهای شیطانی است.»
دُر تابنده
شیعیان مژده كه از پرده برون یار آمد
عسكرى پورنقى مظهر دادار آمد
گشت از كان كرم گوهر پاكى ظاهر
ز صدف آن دُر تابنده به بازار آمد
شد تولد ز سلیل آن مه تابنده حق
سامره از قدمش جنت الانهار آمد
بهر مولود حسن پورنقى از دل عرش
تهنیت باد ز خلاق، جهاندار آمد
حضرت معصومه سلام الله علیها
دهم ربیع الثانی جهان اسلام، در غم از دست دادن بانویی بزرگ به سوگ نشست. بانوی بزرگواری که در آخرین روزهای پر برکت عمرشان، گوشه ای از خاک سرزمین ایران، یعنی شهر قم را مزین به قدومشان نمود و در همانجا رحلت کرد.
در این روز، ما نیز دلهایمان را متوجه حرم نورانی ایشان می کنیم و بر آن بزرگوار سلام و درود می فرستیم .
اَلسَلامُ عَلَیْکِ اَیَتُهَا الطاهِرَهُ الْحَمِیدَهُ الْبَرَهُ الرِشِیدَهُ، التَقِیَهُ النَقِیَهُ الرَضِیَهُ الْمَرْضِیَهُ / سلام بر تو ای پاک سرشت و پاک روش، ای ستوده، ای نیکوکار، ای بانوی رشد یافته و پاک و پاکیزه، ای بانوی شایسته و پسندیده.
سیره فردی حضرت معصومه سلام الله عليها
آنچه در زندگی حضرت معصومه سلام الله علیها به عنوان یک شاخص نمود دارد، این است که حضرت با توجه به این که یک دختر بودند، توانستند به درجات و مقامات عالیه برسند و از این جهت برای دختران الگویی شایسته قرار گیرند. حجب و حیای دخترانه ی ایشان و رعایت عفت و پاکدامنی در تمام مراحل عمر شریفشان برای تمام بانوان مسلمان مثال زدنی است، عبودیت و بندگی خالصانه ی ایشان در محضر خداوند متعال که منجر به دریافت لقب معصومه از جانب امام رضا علیه السلام شد، همچنین مراتب بالای علمی ایشان نشان دهنده ی این است که دختران برای رسیدن به چنین مقاماتی چیزی کمتر از مردان و پسران ندارند چنانچه ایشان بعد از امام رضا علیه السلام در بین تمام خواهران و برادران خود بالاترین مقام و مرتبه علمی و تقوا را دارا بودند. (سپهر، ناسخ التواریخ «امام کاظم علیه السلام»، ج3، ص68)
سیره خانوادگی حضرت معصومه سلام الله عليها
خانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار می گیرد دارای اهمیت شایان توجهی است. آنچه در سیره حضرت دیده می شود توجه به این کانون و ارزش و احترام به والدین و برادر بزرگوارشان می باشند. اهمیت ایشان به خانواده ی خود بالاخص احترام فوق العاده ای که برای برادر بزرگوارشان قائل بودند الگوی شایسته و مناسبی برای دختران می باشد.
عزیز والدین
حضرت معصومه سلام الله علیها چنان برای پدر بزرگوارشان، عزیز بودند که طبق روایتی که از ایشان نقل شده، حضرت سه بار عبارت «فَداها ابوها»، را برای ایشان به کار می برند. این عبارت نشان دهنده عشق و محبت پدر به دختر است چون زمانی پدری دخترش را با این عنوان یاد می کند که آن دختر نیز نزد پدر عزیز و محترم باشد. (اصغری نژاد، محمد، مقام علمی حضرت معصومه، نشریه علوم قرآن، فرهنگ کوثر، بهمن79، ش47، ص18)
حضرت معصومه(سلام الله علیها) در كلام مقام معظم رهبری مد ظله العالي
ـ ما باید از حضرت معصومه علیها السلام، بیشتر استفاده کنیم؛ به هر صورت ایشان امامزاده بلافصل است. دختر امام، خواهر امام، عمه امام، خیلی عظمت دارد. در همین زیارت نامه ایشان آمده است: «یٰا فٰاطِمَةُ اِشْفَعِی لی فِی الْجَّنَّةِ فَاِنََّ لَک عِنْدَاللهِ شَأْنَاً مِنَ الشّأن؛ ای فاطمه معصومه! تو برای ورود من به بهشت شفاعت کن، چون نزد خدا دارای شأن و مقام بزرگی هستی.» بنابراین باید خیلی مغتنم بشمارید. همه مسلمانان و پیروان اهل بیت عصمت به خصوص مردم قم، و بالاخص طلاب و علما باید زیارت او را مغتنم بدانند و از آن حضرت استمداد بنمایند. امیدوارم خداوند به همه ما توفیق عنایت فرماید تا بتوانیم از این نعمت بزرگ، بیشتر بهره مند گردیم. (یوسفی، 1389: 141)
احادیثی پیرامون حضرت معصومه(سلام الله عليها)
قال الصادق عليه السلام:
ان للّه حرماً و هو مكه ألا انَّ لرسول اللّه حرماً و هو المدينة ألا وان لاميرالمؤمنين عليه السلام حرماً و هو الكوفه الا و انَّ قم الكوفة الضغيرة ألا ان للجنة ثمانيه ابواب ثلاثه منها الى قم تقبض فيها اموأة من ولدى اسمها فاطمه بنت موسى عليهاالسلام و تدخل بشفاعتها شيعتى الجنة با جمعهم
خداوند حرمى دارد كه مكه است پيامبر حرمى دارد و آن مدينه است و حضرت على (عليه السلام) حرمى دارد و آن كوفه است و قم كوفه كوچك است كه از 8 درب بهشت سه درب آن به قم باز مى شود - زنى از فرزندان من در قم از دنيا مى رود كه اسمش فاطمه دختر موسى (عليه السلام) است و به شفاعت او همه شيعيان من وارد بهشت مى شوند.
نمونه ای اخلاق نبوی
یکی از عوامل گسترش و حفظ اسلام، حسن خلق و روش مهرآمیز پیامبر اعظم(ص) بود. از همین رو افراد در برابر خلق عظیم رسول الله(صلوات الله علیه) آنچنان عوض میشدند که تعصبات و عادات چندین سالهی جاهلیت را کنار گذاشته و در مسیر هدایت قرار میگرفتند.
روزی رسول خدا(صلوات الله علیه) و یارانش در جوار یکی از کوههای مدینه نشسته بودند. امام حسن7 نیز در آغوش پیامبر(صلوات الله علیه) بود. در این هنگام مردی بیابانگرد به سوی حضرت آمد و با لحنی تند و زننده خطاب کرد: ای محمد! آنگاه که تو را ندیده بودم از تو … و اکنون که دیدمت … بیشتر شد. اصحاب از این سخن به خشم آمدند و قصد تنبیه او را داشتند. رسول خدا(صلوات الله علیه) با اشاره دست آنان را بازداشت و صبورانه لبخند زد و فرمود: آرام باشید.