اخبار و احادیثی که در مورد شهر قم از ائمه اطهار علیهم السلام
در کتاب های معتبر شیعی همچون بحارالانوار; سفینة البحار و مستدرک سفینة البحار و… در این رابطه روایات جامع و قابل توجهی نقل شده است. برای آشنایی بیشتر به برخی از این روایات اشاره می کنیم:
1- سلام بر اهل قم
امام صادق علیه السلام روزی با اشاره به عیسی بن عبدالله قمی فرمود: «سلام بر مردم قم! خداوند شهرهای آنان را با باران سیراب کند و برکت ها را بر آنان نازل کند و بدی های آنان را به خوبی مبدل گرداند. آن ها اهل رکوع و سجود و قیام و قعودند. آنان فقیه و دانشمند و اهل درک حقایق و روایت و عبادت نیکو هستند».
2- راهی به سوی بهشت
صفوان بن یحیی کوفی معروف به بیاع سابری از نزدیکترین و مطمئن ترین یاران امام رضا علیه السلام می گوید: روزی در حضور امام رضا علیه السلام نشسته بودم که از شهر قم و اهالی آن سخن به میان آمد و اینکه آنان در زمان ظهور حضرت ولی عصر علیه السلام به سوی آن بزرگوار میل خواهند کرد.
شهر قم قبل از ورود حضرت معصومه علیها السلام
قم قبل از اسلام به صورت چند قلعه بوده که عده ای زرتشتی و یهودی در آن زندگی می کردند. بعد از اسلام با آمدن اشعری ها (که اصالتا شیعه و یمنی تبار بوده اند)، کم کم این سرزمین توسعه یافت. در اوائل قرن اول و در سال 23 هجری شهر قم توسط لشکر اسلام فتح گردید و رفت و آمد مسلمانان عرب به قم آغاز شد. نخستین کسانی که از اشعری ها به قم آمدند عبدالله بن سعد و عبدالله احوص و عبدالرحمن و اسحاق از فرزندان سعد بن مالک بن عامر اشعری بودند و به این ترتیب ارتباط شیعیان خالص علوی با قم برقرار شده و مامن شیعیان گردید. از آن زمان مردم قم به مذهب اهل بیت علیهم السلام علاقه خاصی پیدا کرده و به همین جهت مورد سختگیری و بی مهری خلفای حاکم و ستمگر عصر خود بودند.
ورود حضرت فاطمه معصومه سلام عليها به قم
در سال 201 قمری در پی انتقال اجباری امام رضا علیه السلام به خراسان، حضرت معصومه علیها السلام بعد از یک سال تحمل دوری برادر بزرگوارش از مدینه منوره عازم خراسان گردید. از آن جایی که حضرت فاطمه معصومه علیها السلام پیام آور فرهنگ و معارف اهل بیت علیهم السلام و مدافع مظلومیت امامان شیعه و تداوم بخش راه پدر بزرگوارش در مبارزه با طاغوت های زمان بود، عوامل حکومتی بنی عباس، در شهر ساوه به کاروان حامل آن حضرت حمله کرده و همراهان آن حضرت را به شهادت رساندند. حتی طبق نوشته استاد محقق شیخ جعفر مرتضی عاملی در کتاب حیاة الامام الرضا علیه السلام، آن حضرت را نیز مسموم نمودند.
حضرت فاطمه معصومه علیها السلام بر اثر مسمومیت و شدت غم و اندوه در شهر ساوه بیمار گردید و فرمود: مرا به شهر قم ببرید; زیرا از پدرم شنیدم که می فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ماست. برای همین حضرت معصومه علیها السلام در 23 ربیع الاول سال 201 قمری به شهر قم وارد شده و مورد استقبال عده زیادی از مردم مشتاق و شیفته اهل بیت علیهم السلام قرار گرفت. آن بزرگوار بعد از 17 روز اقامت در منزل موسی بن خزرج که به «بیت النور» شهرت یافت، در دهم ربیع الثانی سال 201 هجری دیده از جهان فرو بسته و در «باغ بابلان » محل فعلی مزار آن حضرت دفن گردید.
ویژگیهای رفتاری پیامبر اکرم (ص) است که از زبان حضرت سیدالشهداء علیهالسلام
این عبارات زیبا، بخش کوچکی از ویژگیهای رفتاری پیامبر اکرم (ص) است که از زبان حضرت سیدالشهداء علیهالسلام توصیف شده است:
«دائمُ الفکر» بود؛ همیشه در تفکر بود، هرگز از فکر کردن خسته نمیشد؛ «مُتِواصِلُ الأحزانِ» بود؛ یعنی همواره در غمِ شیرینِ باوقاری فرو رفته بود و معلوم میشد که غم متصلی است و بخش اعظم این غم، در دل پیامبر(ص) بود؛ در حالیکه معمولاً بر لبش، لبخند جاری بود؛ اما غمِ سنگین و ریشهداری در دل همراه او بود. آیا غمِ ناشی از درکِ یک حقیقتِ بزرگ بود؟ غمِ مردم بود؟ «لِیسَت لَهِ راحةٌ» هرگز پیامبر را بیدغدغه نمیدیدیم، همیشه دغدغۀ چیزی داشت. «طَویلُ السَّکت» یعنی اهل سکوتهای طولانی بود.
«لایَتَکَلَّمُ فی غَیرِ حاجَةٍ» جز زمانیکه لازم و مفید بود، سخن نگفت. بنای پیامبر بر سکوت بود، الا وقتیکه حرف زدن، ضرورت و فایدهای میداشت.
لَیِّن و اهل مدارا بود. اما تو خالی و بیاراده نبود. باوقار بود، در عین حال ترسناک هم نبود. پیامبر همیشه در بین ما حُرمت و ابهّت داشت، اما هیچوقت از او نمیترسیدیم.
چرا زیارت حضرت امیرالمومنین از جمله اعمال بسیار سفارش شده در روز ولادت رسول خدا صلی الله علیه و آله است.
در بسیاری از منابع شیعه از جمله کتاب شریف «اقبال الاعمال سید بن طاووس» در بخش اعمال روز هفده ربیع الاول زیارت حضرت امیرالمومنین علیه السلام بسیار سفارش شده است که زیارت آن حضرت همان زیارت رسول الله صلی الله علیه و آله است:
منبع:اقبال الاعمال: ص ۸۷ و ۸۸
اما چرا در این روزی که ولادت پیامبر است به زیارت امیرالمومنین سفارش شده است
با استناد به قرآن کریم جواب را ارائه می دهیم :
درسوره آل عمران آیه ۶۱ پس از در خواست مباهله از سوی مسیحیان نجران خدای متعال به حضرت رسول صلی الله علیه و آله می فرماید:
ویژگی های رسول خاتم (ص) در قرآن کریم
چرا خداوند پیامبر اکرم (ص) را با دو نام خود توصیف کرده است؟
* مرحوم طبرسی می گوید:
خدای سبحان برای هیچ یک از پیامبران، دو نام از نام های خود را در یک جا جمع نکرده جز برای پیامبر صلی الله علیه و آله که درباره اش فرموده:
«بِالمُؤمِنِینَ رَئُوفٌ رَحِیمٌ» (توبه/128) و درباره خودش نیز فرموده «إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ» (حج/65)؛ بدین ترتیب دو صفت از صفات خدا در یک آیه به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نسبت داده شده است.
علامه طباطبایی(ره) می گویند:
همه این صفاتی که در این آیه بیان شده، برای تأکید قبول دعوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و اجابت فرمان اوست و دلیل این مطلب، آیه بعد است که می فرماید: «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّه» (توبه/129)
ویژگی های امت پیامبر اکرم ( ص)
گروهى از يهود نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله آمدند و درباره مسائلى از ايشان پرسش كردند تا آن كه داناترين آنان (خطاب به ايشان) گفت:
مرا را از هفت خصلتى خبر ده كه خداوند از ميان پيامبران، (تنها) به تو و از ميان امّتها (تنها) به امّت تو عطا فرموده است؟
حضرت صلى الله عليه و آله (در پاسخ به او) فرمود: خداوند، فاتحة الكتاب و اذان و (نماز) جماعت در مسجد را به من عطا فرمود
وحدت اسلامی از پیدایش تاریخی تا گرایش واقعی
در ماه ربیع الاول به مناسبت میلاد رسول اکرم صلی الله علیه و آله و ولادت امام صادق علیه السلام، در فاصله 12 تا17 ربیع الاول در بسیاری از کشورهای اسلامی، هفته وحدت برگزار می گردد.
بنا به نظر اکثر اهل سنت 12 ربیع الاول و بنابر نظر شیعه 17 ربیع الاول را روز ولادت رسول گرامی اسلام می دانند. که این فاصله را هفته وحدت نامگذاری شده است.
هفته وحدت، هفته خرّم گل های زیبای بهاری است. ایام شادی بخشِ مسلمان و عید فرخنده احمد و پیشوای بزرگ جهان تشیّع، حضرت امام جعفر صادق علیه السلام است.
شرایط کنونی مسلمین مانند عصر رسول الله صلی الله علیه و آله است و به همین جهت نیازمند شناخت سیره پیامبر در برخورد با مردم و امت مسلمان عصر پیامبر صلی الله علیه و آله می باشیم تا با عمل به آن سیره شریف، در مقابل تهدیدهای دشمنان و تکفیری ها ایستادگی و مقاومت نموده و امتِ مسلمانِ متفرق را متحد سازیم
رفتار نیکوی پیامبر(ص)، یهودی را مسلمان کرد
بهترین شیوه و روش برای تبلیغ و ترویج دین رحمانی اسلام، دعوت مردم با کردار و زبان نیک است والا هرچه انسان با سخن گفتن افراد را به نیکی دعوت کند، اما در عمل، طور دیگری رفتار کند یا لحن سخن گفتنش تند باشد، ثمرهای ندارد.
خداوند متعال در قرآن میفرماید:
وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا بقرة/83
با مردم با زبانِ خوش سخن بگوييد
حکایت؛ یک یهودی از پیامبر صلیالله علیه و آله و سلم چند دینار طلب کار بود، روزی تقاضای پرداخت طلب خود را نمود، پیامبر صلیالله علیه و آله و سلم فرمود: اکنون پولی ندارم. یهودی گفت: از شما جدا نمیشوم تا طلب مرا بپردازید.
ایشان فرمود: من نیز در اینجا با تو مینشینم، بهاندازهای نشست که نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء و صبح روز بعد را همانجا خواند. یاران پیامبر صلیالله علیه و آله و سلم، یهودی را تهدید کردند ولی حضرت به آنها فرمود: این چهکاری است میکنید؟ عرض کردند: چگونه یک یهودی شما را بازداشت کند؟ فرمود: خداوند مرا مبعوث نکرده تا به کسانی که معاهده مذهبی با من دارند یا غیر آنها، ستم روا دارم.
على (علیه السلام) و بیت المال
زاذان نقل میکند:
من با قنبر غلام امام علی علیه السلام محضر امیر المؤمنین وارد شدیم قنبر گفت:
یا امیر المؤمنین چیزی برای شما ذخیره کرده ام! حضرت فرمود:
- آن چیست؟
عرض کرد:
تعدادی ظرف طلا و نقره! چون دیدم تمام اموال غنائم را تقسیم کردی و از آنها برای خود بر نداشتی! من این ظرفها را برای شما ذخیره کرده ام.
حضرت علی علیه السلام شمشیر خود را کشید و به قنبر فرمود:
- وای بر تو! دوست داری که به خانهام آتش بیاوری! خانهام را بسوزانی! سپس آن ظرفها را قطعه قطعه کرد و نمایندگان قبایل را طلبید، و آنها را به آنان داد، تا عادلانه بین مردم تقسیم کنند.
عن زاذان قال: انطلقت مع قنبر غلام علي عليه السلام إليه، فإذا هو يقول: قم يا أمير المؤمنين فقد خبأت لك خبيئا، قال: وما هو ويحك؟ . . .
بحارالانوار ، ج ۴۱، ص ۱۳۵.
(به نقل از کتاب داستان های بحارالانوار)
دلایل ظاهری و باطنی ازدواج پیامبر با خدیجه به روایت آیتالله سبحانی
آیتالله جعفر سبحانی در کتاب «فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام» درباره علل ظاهری و باطنی این ازدواج این چنین بیان میکند:
مردان مادی که همه چیز را از دریچه مادیگری مطالعه میکنند، پیش خود چنین تصور میکنند که چون خدیجه ثروتمند و تجارت پیشه بود، برای امور تجارتی خود، به یک مرد امین بیش از هر چیزی نیازمند بود، از این لحاظ، با محمد(ص) ازدواج کرد و محمد نیز از وضع زندگی آبرومندانه او آگاه بود، با اینکه توافق سنی نداشتند؛ تقاضای او را پذیرفت .
ولی آنچه را تاریخ نشان میدهد، این است که محرک خدیجه برای ازدواج با امین قریش، یک سلسله جهات معنوی بود، نه جنبههای مادی، اینک شواهد ما:
نابودى مردمان گذشته
امام علی (ع) می فرماید:
اِنَّما اَهلَکَ الَّذینَ مِن قَبلِکُم اَنَّهُم کانوا اِذا سَرَقَ فیهِمُ الشَّریفُ تَرَکوهُ وَ اِذا سَرَقَ فیهِمُ الضَّعیفُ اَقاموا عَلَیهِ الحَدَّ؛
نابودى مردمان گذشته از آن جا بود که اگر سرشناسى دزدى می کرد، رهایش می ساختند و چون ناتوانی دزدی می نمود مجازاتش می نمودند.
نهج البلاغه، نامۀ 47
ششصد هزار کلمه در شش جمله
پیامبر گرامی اسلام (ص) به حضرت علی (ع) می فرمایند:
ای علی(ع)! ششصد هزار گوسفند می خواهی یا ششصد هزار دینار یا ششصد هزار جمله؟
عرض کرد:ای رسول خدا ششصد هزار جمله.
شباهت امیرالمومنین علی (ع) و سوره توحید
آیا میدانید شباهت امیرالمومنین علی (ع) و سوره توحید در چیست؟؟؟ رسول خدا(ص) فرمودند :
یا علی ! همانا در تو مثالی است مانند سوره “قل هو الله احد"! هر کس آن را یک بار بخواند یک سوم قرآن را خوانده است
و هر کس دو بار آن را بخواند دو سوم قرآن را خوانده است ،
و هر کس آن را سه بار بخواند کلّ قرآن را خوانده است .
یا علی ! هر کس تو را در قلبش دوست داشته باشد ثواب یک سوم امّت (مسلمانان) را دارد،
و هر کس در قلبش تو را دوست داشته باشد و با زبانش تو را یاری کند اجر دو سوم این امّت را دارد،
و هر کس تو را در قلبش دوست داشته باشد و با زبانش تو را یاری کند و با شمشیرش تو را کمک کند ثواب (کلّ) این امّت را دارد . (البرهان فی تفسیر القرآن ج5 ص797)
آن عملی را که خدا طالب است
حب علی بن ابی طالب است.
تشبیه زیبای امام صادق(ع) از عدل
امام صادق علیه السلام در حدیثی، عدل را از عسل شیرین تر، از کره نرم تر و از مشک خوشبوتر دانستند.
سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» متن حدیث را از کتاب کافی منتشر می کند.
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ الْعَدْلُ أَحْلَى مِنَ الشَّهْدِ وَ أَلْيَنُ مِنَ الزُّبْدِ وَ أَطْيَبُ رِيحاً مِنَ الْمِسْكِ.
امام صادق علیه السلام فرمود: عدالت شيرين تر از عسل و نرم تر از كره و خوشبوتر از مِشك است.
الكافي، ج2، ص: 147»
كمال دين
امام رضا (ع):
كمال دين، در داشتن ولايت ما و بيزارى جستن از دشمن ماست.
بحار الأنوار: ج 27 ص 58