در تاريخ، شواهد زيادي هست از كساني كه از لحاظ قانون مالكيت، غلام‏ و برده و مملوك بودند ولي از لحاظ روح و عقل و فكر در منتهاي آزادي‏ بودند. مگر لقمان حكيم كه قرآن كريم سوره ‏اي به افتخار او و نام او اختصاص داده برده و بنده نبود؟ در عين حال از لحاظ عقل و روح و اخلاق در منتهاي آزادمنشي بسر مي‏برد. و شواهد زيادتري هميشه در جلو چشم خود مي‏بينيم از كساني كه به حسب قانون مالكيت آزادند ولي اسير و برده ‏اند، عقل و فكرشان برده است، روح و دلشان برده است، شهامت و اخلاقشان برده‏ است.

قرآن كريم مي‏فرمايد: “بگو زيان كرده واقعي آن كساني هستند كه‏ خودشان را باخته‏ اند و شخصيت انساني خود را از دست داده ‏اند". اينكه‏ كسي در صحنه زندگي جامعه خود را ببازد ، يا خانه و مسكن خود را ببازد، يا پول و ثروت خود را ببازد، يا مقام اجتماعي خود را ببازد، آنقدر مهم‏ نيست كه كسي شخصيت معنوي و انساني خود را ببازد، حريت و شهامت خود را ببازد، شجاعت خود را ببازد، استقلال و مناعت خود را ببازد، صفا و صميميت خود را ببازد، وجدان و قلب حساس خود را ببازد، عقل و ايمان‏ خود را ببازد، روح استغنا و فتوت خود را ببازد.

منبع
حکمتهاواندرزها شهید مطهری (ره)