چكيده
خالق حکیم، انسان را موجودی اجتماعی آفريده است و تعاليم و دستورالعمل‌هايی را جهت حفظ و تقويت ارتباط او با ديگران و ايجاد همدلی ميان اعضای جامعه انسانی به منظور زمينه‌سازی و تسهيل رشد و تکامل آنان، تهيه نموده است که صله رحم يکی از مهم‌ترين اين تعاليم است.
در ميان اين تعاليم و آداب اجتماعی که خداوند برای بندگانش مقرر کرده، صله رحم در اخلاق اسلامی جایگاه ويژه‌ای دارد که با مطالعه در آيات و روايات، اين ادعا کاملاً مشهود می‌شود.

صله در لغت به معنی پيوستن، پيوستن چيزی به چيزی، احسان کردن به کسی با دادن مالی، عطيه، احسان و جايزه می‌باشد و رحم زهدان زن، جای بچه در شکم، بچه‌دان و نيز به معنی قرابت و خويشی می‌باشد و در اصطلاح صله رحم به معنای مهربانی و رسیدگی نسبت به خویشان و نزدیکان است که از حقوق بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند.pan style="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">در اندیشه دینی ما، حفظ توسعه و تعمیق روابط فامیلی و ارتباط صمیمانه و حمایتی خویشاوندان از آنچنان اهمییتی برخوردار است که در قرآن حفظ پیوندهای فامیلی را یکی از وظایف و برنامه‌های صاحبان خرد تلقی کرده است. همچنین پیامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم آن را جزء دین دانسته و در جای دیگر هدف از رسالت خویش را پس از بندگی خداوند و شکستن بت‌ها و طواغیت، صله رحم معرفی می‌کنند.
علیرغم تأکید آموزه‌های دین اسلام بر صله رحم، شاهد آن هستیم که این موضوع، بیش از آنکه به عنوان یک حکم فقهی به آن نگریسته شود امری ارشادی و حکمی اخلاقی تلقی شده، این در حالی است که نوع پردازش و طرح این موضوع در آیات و روایات و کلام فقهاء به گونه‌ای است که فراتر از توحید و ارشاد، از آن‌ها حکم وجوب صله رحم و حرمت قطع ارتباط با خویشان استفاده می‌شود. آنچه در ایجاد چنین ذهنیتی از این حکم مسلم و خدشه‌ناپذیر فقهی مؤثر بوده است، عدم پرداخت مستقل به این موضوع در اکثر کتب فقهی و و بیان آن به صورت ضمنی و حاشیه‌ای در لابه لای ديگر ابواب فقهی است. بدین جهت مناسب است نسبت به پردازش مناسب این حکم فقهی اقدام شود.
در این تحقیق از کتاب‌های تفسیری و روایی و جامعه‌شناختی به شیوه کتابخانه‌ای و به روش تحلیلی و توصیفی استفاده شده است.
کتاب و پایان نامه‌هایی در این زمینه وجود دارد ولی کمتر به آسیب‌شناسی آن پرداختند. صله رحم را می‌توان از چند جهت مورد بحث و بررسی قرار داد از جمله از جهت شکل و شیوه و از جهت احکام.
همچنین صله رحم آثار و برکات دنیوی و اخروی فراوانی دارد، از قبیل: آرامش روان، طولانی شدن عمر، بخشش گناهان، پاکی روح، کاهش فقر، افزایش نعمت و در مقابل آن قطع رحم نیز پیامدهای دنیوی و اخروی فراوانی دارد، از قبیل: اضطراب، کاهش شأن اجتماعی، ویرانی سرزمین‌ها.
در جوامع امروزی نسبت به جوامع گذشته به نظر می‌رسد صله رحم کمرنگ‌تر شده است که عللی در این زمینه باعث کمرنگی آن شده از قبیل: کمبود شناخت، تجملات و چشم و هم چشمی، رسانه‌ها، فاصله طبقاتی، حرص و زراندوزی و عوامل فردی و اجتماعی دیگر.
همچنین عللی هم در تقویت این حکم دخیل هستند از جمله مهمترین آنها دین است علتهای دیگر.
واژگان كليدي: صله، رحم، صلةرحم، قطع رحم، علل ضعف، علل تقويتش

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)
مدرسه‏ ي علميه ‏ي امام خميني(ره)
صله رحم از ديدگاه آيات و روايات (علل و آثار)
استاد راهنما:
سيده كبري قاسمي
استاد داور:
حجة‌الاسلام و المسلمين سيدمجتبي تديّن
محقق:
فاطمه عبدلي خاملو