تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
مدرسه علمیه امام خمینی (ره)
بررسی سند روایی موضوعات فلسفه
استاد راهنما:
جناب آقای سید سیف اله نحوی
تهیه و تنظیم:
مهشید والدی
بهار 1392

چكيده
بررسي اسناد روايي موضوعات فلسفه يعني كاوش، بررسي و تحليل روايات، جهت بيان آنها به عنوان سند و تأييد موضوعات فلسفه و يا به عبارتي كليات فلسفه.
و هدف تحقيق توجه به مسئوليت و اداء امانت آن چه كه پيامبر اكرم (ص) نسبت به قرآن و سنت بر دوش ما نهاده، دادن انگيزه و سررشته به بقيه بر ادامه اين موضوع جلوگيري از خطا و انحراف و يا جلوگيري از سكون و عدم پيشرفت در راستاي فلسفه و حكمت الهي.

ضرورت اين تحقيق، اتصال و ارتباط با خداوند و تمسك و دستاويز به منابع تعييني او يعني قرآن و سنت كه هر وراي اين ارتباط نابود است. و عقل نيز به عنوان يكي از منابع تغييني الهي، مستقل نبوده و به تنهايي قابل اطمينان نيست. بيان كلام و مفاهيم فلسفي در ابتداي اسلام از پيامبر تا زمان امام باقر و امام صادق و امام رضا عليهم السلام بدون هر گونه گرايش و عنوان موارد اصطلاحي و تنها به صورت رگه‎هايي قابل استخراج نمود يافته است و در زمان اين معصومين؛ در زمان امام باقر و امام صادق به دليل آزادي بيشتر ويژه شرايط زمانشان صاحب گرايش و نه عنوان و بيشتر در قالب بيان موجوديت خداوند و حل شبهات و پاسخ به سوالات بوده است. در زمان امام رضا (ع) نيز همه اينها به اضافه نشر علوم عقلي به صورت ترجمه از يونان و ساخته شدن مكاتب فكري جديد نيز بوده است و بعد از آن يعني بعد از ائمه با جدايي عقل و نقل (يعني اين مفاهيم از معصوم نقل نمي‎شد) و با گرايش و عنوان مستقل فلسفه با عنوان حكمت الهي، اين مفاهيم و استدلالات خاص آن از عالم ديني بيان مي‎شد ولي جدا و بي ارتباط با منابع ديني اسلام يعني قرآن و سنت تا جناب صدرالمتألهين شيرازي كه گرچه اين علقه و ارتباط برقرار شده اما تنها و بيشتر در حد حكمت عملي (عرفان) و اگر هم در حد حكمت نظري بود بسيار اندك پراكنده بدون تعهد سندآوري نسبت به اين مفاهيم بوده است.pan style="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">و در ادامه هم گرچه ميان فلسفه و منابع الهي فاصله اساسي اتفاق نيفتاده و هنوز هم از كلام يك عالم ديني بيان مي‎گردد، ليكن جدايي كامل آن از منابع الهي يعني قرآن و سنت، غير محتمل نيست و نتايج انحراف و گمراهي و يا حداقل سكون و عدم پيشرفت را به دنبال دارد. شيوه اين تحقيق به روش كتابخانه‎اي و تفكر و تعقل است و شيوه تحقيق توصيفي – تحليلي است.
تحقيق از دو فصل تشكيل شده فصل اول مباحث وجود و اقسام آن كه خود از پنج گفتار تشكيل مي‎شود 1- وجود ذهني 2- وجود لنفسه لغيره، بنفسه بغيره 3- عليت و معلوليت 4- وحدة و كثرة 5- قوه، فعل، حركت. و فصل دوم مباحث تبعي و فرعي وجود كه خود به دو گفتار تقسيم مي‎شود 1- مواد الثلاث 2- مقولات دهگانه
واژگان كليدي: فلسفه يا حكمت الهي، وجود، وجود خارجي، وجود ذهني، وجود لنفسه وجود لغيره، وجود بنفسه، وجود بغيره، وجوب، امكان، امتناع، جوهر، عرض علت، معلول، وحدة، كثرة، قوه، فعل، حركت