سرانجام در هفتم شوال دو سپاه باهم رو در رو شدند.

پیامبر اکرم(ص) لشکر را مرتب کرد و کوه احد را پشت سر نهاد و عده‌ای تیرانداز به فرماندهی عبدالله بن جبیر بر کوه عینین که سمت چپ احد بود گماشت.

مشرکان نیز صف آراستند :

بر سمت راست خالد بن ولید و بر سمت چپ عکرمه پسر ابوجهل فرماندهی داشت.

پیامبر(ص) پیش از آغاز جنگ خطبه ای خواند و به تیراندازان تأکید کرد تا مراقب پشت سر مسلمانان باشند و هیچ‌گاه موضع خود را ترک نکنند.

نتیجه اولیه این جنگ، شکست مشرکان بود.

آغاز پیکار، یکی از جنگجویان مشرکان به نام طلحة بن ابی طلحه مبارز طلبید و امام علی(ع) به کارزار او رفت و سر انجام به خاکش افکند، مسلمانان شادمان از نخستین پیروزی، تکبیر گویان یکباره به صف مشرکان حمله بردند و مسلمانان به سرعت غالب آمدند و مشرکان فرار کردند.

اما گروهی از تیراندازان که پیامبر(ص) آنان را به فرماندهی عبدالله بن جبیر بر کوه عینین در سمت چپ کوه احد قرار داده بود، به گمان پیروزی، کوه را ترک کردند و مشرکان نیز با عبور از همین منطقه، از پشت به مسلمانان حمله کردند و آنان را شکست دادند.

روایت شیخ مفید از ابن مسعود : پریشانی مسلمین به جایی رسید که همگی گریختند و جز علی بن ابی طالب، کسی با رسول خدا(ص) باقی نماند.

سپس چند نفر، از جمله :

پیش از همه عاصم بن ثابت و ابودجانه و سهل بن حنیفبه رسول خدا(ص) پیوستند.

در این جنگ، خسارت‌ سنگینی به مسلمانان رسید؛ از جمله شهادت حدود هفتاد نفر از مسلمانان، شهادت حضرت حمزة بن عبدالمطلب و مُثله‌شدن او، جراحت بر صورت پیامبر(ص) و شکستن دندان ایشان!

این واقعه در آیات ۱۲۱ تا ۱۲۹ سوره آل عمران اشاره شده است.

 منابع :

۱)المغازی واقدی، ج۱، ص۲۰۷

۲)تاریخ طبری، ج۲، ص۵۰۰

۳)السیرة النبویة ابن هشام، ج۲، ص۶۳

۴)تاریخ پیامبر اسلام(ص) آیتی، ص۲۵۶

۵)إعلام الورى طبرسي ،ج۱، ص۱۸۳