با بررسی شرایط آن روز جهان عرب، پی می بریم که خدیجه کبری علیها السلام از روح ابتکار و نواندیشی ویژه ای بهره مند بود و از فرهنگ و آیین روزگارش بسیار جلوتر بود. او به شرایط تیره و تار روزگار خویش خوش بین نبود و آن را نمی پسندید و سخت مخالف شرایط روزِ جامعه بود.

وی به آیین حق گرای ابراهیم ایمان داشت و هماره با دانشمندانِ مذهبِ موسی علیه السلام و عیسی علیه السلام و دانایان عرب گفت وگو می کرد و در اندیشه رهایی مردم از بلای جهل و شرک بود.

حضرت خدیجه علیها السلام سال ها در اندیشه ساختن جهانی نو و در جست وجوی آخرین پیام و پیامبر خدا بود. همین روحیه والا سبب شد امتیازاتِ منحصر به فردی نیز به دست آورد. او پیشتازترین زن در گرایش به اسلام در نماز و پرستش خدا و در بیعت آگاهانه با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای دفاع از حق است. سبک اسلام آوردن و ایمان خدیجه علیها السلام نیز ممتاز است و از برجستگانی چون سلمان، ابوذر، مقداد و عمار نیز ممتازتر است.

زیرا آنان آمادگی لازم برای تحول پذیری و گرایش به راه و آیین جدید را نداشتند و فرصت، لازم بود تا بیندیشند و پس از مطالعه، انتخاب کنند ولی خدیجه علیها السلام از مدت ها پیش در این اندیشه بود و درباره آینده مطالعه کرده بود. ازاین رو هنگامی که در برابر دعوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله قرار گرفت، توانست به سرعت تصمیم بگیرد و به پیامبر صلی الله علیه و آله ایمان آورد.

خاستگاه نواندیشی و نوگرایی خدیجه علیها السلام را می توان این گونه برشمرد:

1. خرد، هوش و درایت سرشار؛

2. نَسَب و خانواده روشن اندیش و حق طلب؛

3. آشنایی با آموزه های آیین ابراهیم علیه السلام؛

4. برخی الهام ها؛

5. دیدار با چهره های مطرح و آشنا شدن با اندیشه آنان.1

 

1.      علی کرمی فریدنی، نگاهی نو به زندگی درخشان خدیجه علیها السلام، صص 66 ـ 119.