قرآن كریم از پیامبران الهی نقل می‌كند كه به قوم خویش می‌گفتند: سخن ما را بسنجید، اگر بهتر از سخن پیشینیان شما بود، آنگاه بپذیرید. هركسی، در هر رشته‌ای خواه تابع،خواه متبوع باید محقّق باشد. قرآن به افراد تابع هم می گوید: در تبعیتتان باید اهل تحقیق باشید. (ومن النّاس من یجادل فی الله بغیر علمٍ ویتَّبع كلَّ شیطانٍ مرید). بعضی از مردم جاهلانه، درباره جهان بینی و خداشناسی جدال می‌كنند؛ از این رو یك تابع كور هستند و از هر شیطان متمرّدی اطاعت می‌كنند.

كسی كه از عقل و وحی اطاعت نكرد، ناچار از هوس پیروی می‌كند، چون انسان ناچار است مكتبی را بپذیرد تا قانون زندگی فردی و اجتماعی خود را بر اساس جهان بینی آن مكتب تنظیم كند و اگر كسی خودش اهل تحقیق نبود و در انتخاب راهنما و متبوع نیز محقّق نبود، قهراً از هر مدّعی هدایت، پیروی می‌كند؛ چون نمی‌داند از چه كسی تقلید كند و معیار لازم پیروی را نمی‌شناسد. و از آن جهت كه مدّعیان دروغین فراوانند یك مقلّدِ جاهل به دام هر متمرّدی خواهد افتاد.

در سوره حج نیز به كسانی كه متبوع و مطاع عوامند و با سوء استفاده از جهل عوام، راهنما و هادی آنان شده‌اند، می‌فرماید: (ومن النّاس من یجادل فی الله بغیر علمٍ ولا هدی ولا كتابٍ منیرٍ ثانی عطفه لیضلَّ عن سبیل الله له فی الدُّنیا خزی ونذیقه یوم القیامة عذاب الحریق)؛ بعضی از مردم جاهلانه درباره خدا جدال می‌كنند و چون داعیه رهبری دیگران را دارند، و از خطر جاه طلبی مصون نیستند، بدون برهان عقلی یا نقلی، بر این كار اصرار می‌ورزند.

پس بعضی بدون تحقیق تابعند و برخی بدون تشخیص، متبوع و قرآن كریم، هر دو دسته را مذمّت كرده،می‌فرماید: خدای سبحان در دنیا و آخرت، آنها را رسوا خواهد كرد.

علامه جوادی آملی - سیره پیامبران در قرآن - صفحه ۸۲