زندگىِ ما چگونه و به چه علت با خواندن قرآن زيبا مىشود؟
اگر ما به آثار خواندن قرآن توجه و قرآن را مانند دوستى در زندگى انتخاب كنيم، آياتش را بخوانيم و در معانى آسمانىاش تفكر كنيم، پس از مدتى زندگىمان سرشار از نور، روشنايى، طراوت و زيبايى خواهد شد.
ما در نيايشى پيش از تلاوت قرآن از خدا مىخواهيم: «خدايا! رغبت مرا به قرآن افزون گردان و آن را مايه روشنايى ديده و درمانِ بيمارىهاى دل و از بين رفتن غمواندوه من قرار ده. خدايا! زبانم را به خواندن قرآن بيارا و چهرهام را با آن زيبا، بدنم را با آن قدرتمند و ترازوى اعمالم را سنگين كن».
آيا قرآن براى تمامى امور زندگى به درد ما مىخورد؟
قرآن براى همه امور زندگى انسان پيام دارد; خود مىگويد: (ونَزَّلنا عَلَيكَ الكِتـبَ تِبيـنـًا لِكُلِّ شَىء);[2] ما قرآن را كه براى هر چيز بيانى است بر تو نازل كرديم. در جاى ديگر مىگويد: (ما فَرَّطنا فِى الكِتـبِ مِن شَىء);[3] ما هيچ چيز را در اين كتاب فروگذار نكرديم. از آنجا كه قرآن، مشعل نور و كتاب هدايت است، پرتو نورش را تا آنجا كه مىخواهد هدايت كند، مىتاباند. البته اين به آن معنا نيست كه ما از قرآن انتظار داشته باشيم راه هواپيماسازى يا كشف بيمارىهاى سخت و ساختن موشكهاى قارهپيما را نيز آموزش دهد، زيرا قرآن، كتابِ آموزش هواپيماسازى يا موشكسازى و يا… نيست، امّا در همه اين زمينهها حرفهايى براى گفتن دارد. اولين سورهاش انسانها را به خواندن دعوت مىكند: (اقرأ باسم ربّك).
گرفتارى بزرگ انسانِ امروز، نداشتن و يا ساختن سلاحهاى پيشرفته نيست; گرفتارى بزرگ او آن است كه نمىداند از اين ابزارها چگونه استفاده كند. قرآن راه درست استفاده كردن از همه امكانات و ابزار زندگى را به انسان مىآموزد. به او مىآموزد كه با كشف آهن، آن را در راه منافع مردم به كار گيرد: (واَنزَلنَا الحَديدَ فيهِ بَأسٌ شَديدٌ ومَنـفِعُ لِلنّاسِ);[4] ما آهن را آفريديم كه در آن نيروى سخت و منافعى براى مردم وجود دارد، نه در راه نابودى و كشتار آنان: (ولا تَقتُلُوا النَّفسَ الَّتى حَرَّمَ اللّه…);[5] و كسى را كه خداوند كشتن آن را حرام شمرده نكشيد.
اگر از آغاز تا پايان به آيات و سورههاى قرآن نظرى بيفكنيم، خواهيم ديد كه قرآن، بهترين شيوهها را براى زندگى دنيايى همراه با سعادت به انسانها نشان داده است. زندگى همراه با عزت، سربلندى، برادرى و بزرگوارى، نه همراه با ظلم و بيداد و ستم.
مىگويند: قرائت قرآن يكى از واجبات است و بايد قرآن را خواند. ما هم مىخوانيم، ولى چرا حال ما كه قرآن مىخوانيم با آن كسى كه نمىخواند فرقى نمىكند؟ من كه قرآن مىخوانم در امتحانات خود موفق مىشوم و آن هم كه قرآن نمىخواند، در امتحانات خود موفق مىشود، پس چه فايدهاى دارد؟
خداوند متعال مىفرمايد: (فَاقرَءواْ ما تَيَسَّرَ مِنَ القُرءان);[6] هر چه از قرآن ميسّر مىشود بخوانيد.
قرآن، كتاب الهى و وسيله نجاتى است كه از طرف خداوند براى هدايت و تكامل انسانها نازل شده است، تا آن را بخوانند و بفهمند و با عمل به دستورهايش رستگار و سعادتمند شوند.
بايد توجه كرد هر عملى اثر خاصى دارد. خواندن و انس با قرآن آثار فراوانى در انسان دارد و باعث رشد معنوى و بركت و موفقيت بيشتر در كارهاى وى مىشود و در نهايت، به بهترين راه هدايت مىشود، ولى اثر آن قبول شدن در امتحان نيست و اينگونه نيست كه هر كس قرآن نخواند در امتحان قبول نشود. قبول شدن در امتحان اثر و ثمره سعى و تلاش و كوشش انسان است. هر كس سعى و تلاش كند، درسش را خوب بخواند، امتحان را خوب پاسخ بدهد، قبول خواهد شد و هر كس تنبلى كند و درسش را نخواند در امتحان موفق نخواهد شد; چنانكه خداوند مىفرمايد: (واَن لَيسَ لِلاِنسـنِ اِلاّ ما سَعى * واَنَّ سَعيَهُ سَوفَ يُرى);[7] و اينكه براى آدمى پاداشى جز آن چه با كوشش خودش انجام داده نخواهد بود * و البته انسان پاداش سعى و عمل خودش را به زودى خواهد ديد.
بنابراين شما كه قرآن مىخوانيد، از بركات و آثار خاص آن بهره مىبريد كه هزارانبار ارزشمندتر از قبولى در امتحان و مانند آن است، در حالى كه آنها كه از قرائت قرآن محرومند از اين آثار و بركات بىنصيبند.
[1]. بحارالانوار، ج89، ص206ـ209.
[2]. نحل، آيه89.
[3]. انعام، آيه38.
[4]. حديد، آيه25.
[5]. اسراء، آيه33.
[6]. مزمل، آيه20.
[7]. نجم، آيات 39ـ40.