در زمینه ی اخلاق خانوادگی بهترین الگو برای افراد ائمه اطهار علیهم السلام علی الخصوص امیرمؤمنان علی علیه السلام هستند که در اینجا نمونه ی کوچکی از آن عنوان می گردد.

اقتصاد خانواده

تامین هزینه زندگی

یکی از اصول مهم در مدیریت منزل، تامین هزینه ی زندگی است. مرد باید با کار و تلاش فراوان نیازهای اقتصادی خانواده را برطرف سازد تا سربار جامعه نگردند.حضرت امیرمومنان علی علیه السلام باکار و تلاش و حفرچاه و درختکاری و احداث باغ در منطقه ی ینبع در اطراف مدینه توانست سرمایه ی فراوانی بدست بیاورد؛ هزار برده آزاد کند و برای عمه ها و خاله های خود خانه بخرد و زنان و فرزندان خود را آبرومندانه اداره کند، که وصیت نامه ی حضرت به عنوان نامه ی 24 نهج البلاغه در تاریخ ثبت گردیده است در آن دستور العمل اقتصادی برای اداره ی زنان و فرزندان خود تاکید می کند که درخت ها و زمین ها را نفروشند بلکه با درآمد سالانه ی آن نیازهای اقتصادی خانواده آن حضرت را برطرف سازند

2.1. تعدیل ومیانه روی در مصرف

اعتدال و میانه روی در هر کاری مقبول و پسندیده است ومیانه روی در در امر اقتصاد و خرج کردن درآمدهای خانواده می تواند راحتی و آسایش طولانی تری را برای خانواده به ارمغان بیاورد. دراهمیت اعتدال و میانه روی همین بس که حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام درلحظات پایان عمرگرانقدر خود به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام ، او را به میانه روی درزندگی سفارش می کند؛

ادامه »

علی‌اصغر، یعنی درخشان‌ترین چهره کربلا، بزرگترین سند مظلومیت و معتبرترین زاویه شهادت …

ای زیباترین کودک جهان، آغوش مهربان پدر تو را در خود جای می‌دهد و چشمان او بر تو می‌گرید. تو مولود کربلایی. تو شش ماهه عاشورایی. تو آمده بودی که فقط در قافله عشاق بمانی. تو آمده بودی که همسفر کربلا شوی. تو آمده بودی که حج را ناتمام بنهی. میلاد تو شادی را غریبانه کنار می‌زند و اشک را در چشمان همه جاری می‌سازد. آخر، تو از زندگی، فقط تشنگی و عطش و شهادت را دریافتی. تو آمده بودی که به شهادت آبرو دهی. تو کوچکترین قربانی هستی؛ اما با همه کوچکی، حماسه‌ات بی هماورد بود و نام تو در ردیف اول عشقبازان عاشورا حک شد. سلام بر نام بلندت که زمزمه مستان است، ای علی اصغر (علیه السلام) چشم تاریخ، هیچ وزنه‏‌ای را در تاریخ شهادت، به چنین سنگینی ندیده است. علی اصغر را«باب الحوائج» می‏‌دانند، گرچه طفل رضیع و کودک کوچک است، اما مقامش نزد خدا والاست.

(1)
ابن قیاما نامه ای کنایه آمیز به امام رضا(علیه السلام) نوشته بود. گفته بود: تو چه امامی هستی که فرزند نداری؟
حضرت با ناراحتی جواب داده بود: « تو از کجا می دانی که من فرزندی نخواهم داشت. به خدا شب و روز نمی گذرد جز این که خداوند به من پسری عنایت خواهد کرد که به سبب او میان حق و باطل را جدایی می دهد»1

(2)
وقتی امام جواد(علیه السلام) به دنیا آمد، امام رضا(علیه السلام) فرمود: «حق تعالی فرزندی به من عطا کرد که هم چون موسی بن عمران دریاها را می شکافد و مثل عیسی بن مریم خداوند مادرش را مقدس گردانیده و او طاهر و مطهر آفریده شده» آن وقت مرثیه فرزندش را خواند و گفت: «این کودک به جور و ستم کشته خواهد شد و اهل آسمان ها برایش گریه خواهند کرد، خدای متعال بر دشمن و قاتل او غضب خواهد کرد؛ آنها بعد از قتل او بهره ای از زندگی نخواهند برد و به زودی به عذاب الهی واصل خواهند شد.»
آن شب که امام جواد(علیه السلام) به دنیا آمد، امام رضا(علیه السلام) تا صبح در گهواره با او سخن می گفت…
مشهور است که رنگ صورت آن حضرت گندم گون بود. قد بلندی داشت و نقش روی انگشترش «نعم القادرالله» بود.2

ادامه »

شخصیت والای علمی- اخلاقی امام جواد علیه السلام در نگاه خلفاء، دانشمندان، نویسندگان و تاریخ نگاران غیر شیعه؛ سندی گویا بر جایگاه رفیع این امام همام در بین مسلمانان می باشد. گویند هر گاه خواستی فردی را بشناسی؛ ببین که مخالفانش چه کسانی هستند ودر مورد ایشان چه می گویند؟ در این مقاله قصد داریم برای شناخت بیشتر این امام عزیز به عنوان نمونه، مواردی از سخنان عالمان اهل تسنن را ذکر نماییم. 

مامون عباسی:

 خلیفه مقتدر عباسی در پاسخ به اعتراض بزرگان بنی عباس در خصوص به تزویج درآوردن دخترش ” ام الفضل ” به امام جواد (علیه السلام) ، این امام همام را اعجوبه عصر خواند و گفت : ” قد اخترته لتفضیله علی كافة  اهل الفضل فی العلم والفضل مع صغر سنه والاعجوبه فیه بذالك “؛ من بدان جهت وی را به دامادی خود برگزیدم كه با كمی سن در علم و فضیلت بر همه اهل زمان برتری دارد و در علم و دانش اعجوبه ای است. (1)

ادامه »

خواندیم ولی نوشته می شد

خیرالعملی نوشته  می شد

هر جا غزلی نوشته  می شد

در شأن علی نوشته می شد

به چه  پسری حسین (ع) دارد

جز  نام  علی(ع) نمی گذارد

ای دلخوشی جناب ارباب

تکرار ابوتراب ارباب

ارباب میان قاب ارباب

شیرین عسل رباب ارباب

تنها نه تحول آفریدی

لبخند زدی گل آفریدی

نور به نظر رسـیده تبریک

درشهر خبر رسیده تبریک

یک یار دگر رسیده تبریک

سرباز پدر رسیده تبریک

آیینه ای از نگاه باباست

او یک تنه خود سپاه باباست

صابرخراسانی

درختان از نشانه های بزرگ خداوند بر روی زمین هستند
که ریشه در خاک دارند و سر به آسمان مظهر زندگی و نشاط و تامین کننده آب ، هوا و خاک برای موجودات هستند . باعث جلوگیری از سیل و خشکسالی و کاهش سر و صدا می شوند ، موجب افزایش اکسیژن و کاهش گاز کربنیک در طبیعت می شوند . ازطوفانهای شن و ایجــاد گرد و غبــــار در شهر ها و روستاها جلوگیری می نماید موجب کاهش فرسایش خاک و حفظ جاده ها ، شهرها و روستاها می شوندهزاران تولید صنعتی و دارویی از درختان به دست می آید . خلاصه آن که استمرار حیات بر روی کره زمین بیش از هر چیزی به درختان و پوشش گیاهی وابسته است.بنابراین وظیفه داریم برای حفظ محیط زیست و سرسبزی ایران عزیز ،درخت بکاریم و از آن حفاظت نماییم.

پرسش : چه دلیلی بر اثبات مقام علمی حضرت زهرا(سلام الله علیها) وجود دارد؟
پاسخ :محبّت اولیاى خداوند نسبت به افراد، یک محبّت ساده نیست، حتماً از عواملى سرچشمه مى گیرد که مهم ترین آنها علم و ایمانو تقواست، علاقه فوق العاده پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) به دخترش فاطمه زهرا، دلیلى است بر وجود این امتیازات بزرگ در این بانوى نمونه جهان.

از این گذشته وقتى او مى فرماید: «فاطمه برترین زنان جهان» یا «برترین زنان بهشت» است، این خود دلیل بر این است که او از نظر علمى نیز سرآمد همه زنان جهان بود.
وانگهى آیا ممکن است فردى که به مقامات والاى علم و دانش نرسیده؛ رضاى او رضاى خدا و غضب او غضب پروردگار و پیغمبر باشد؟ ـ همان گونه که در برخی از روایات به آن اشاره شده است ـ .
علاوه بر همه اینها روایات مهمى در منابع معروف اسلامى وارد شده، که از مقام ارجمند علمى این بانوى بزرگ پرده بر مى دارد، مانند احادیث زیر:
1ـ ابونعیم در حدیثی از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند که روزى رو به یارانش کرد و فرمود: «مَا خَیْرُ لِلْنِساءِ؟»؛ (چه چیزى براى زنان از همه بهتر است)؟
یاران ندانستند در جواب چه بگویند.

ادامه »

گشاده رویی و تبسم در ارتباط با دیگران علاوه بر این که برکات فراوانی در ارتباط اجتماعی به دنبال دارد. مورد تأکید فراوان آیات و روایات اسلامی نیز است. از جمله اینکه حُسن برخورد و گشاده رویی با یگران از نشانه های ایمان به شمار می آید.
انسان در فرهنگ اسلامی در ارتباط با دیگران رها و آزاد نیست‌؛‌ چرا که در تعامل با دیگران نمی‌توان به هر شکلی که خود می‌پسندد رفتار نماید. ازاینرو می‌بایست رفتار او مطابق با موازین و مولفه‌هایی باشد که شرع مقدس،‌ اخلاق و عقل سلیم آن را تأیید نموده باشد. از طرفی جویندگان راه صحیح وشاخصه‌های سلامت رفتاری می‌توانند مؤلفه‌ها و اصول رفتار سعادت بخش را در سیره و رفتار کسانی که خدای متعال درستی روش آنها را تضمین نموده مشاهده نموده و خود را مطابق آن موازین نمایند. از جمله الگوهای زندگی خدای متعال درست زندگی ایشان را تضمین نموده حضرت زهرا (سلام الله علیها)ست. در این نوشتار سعی داریم به بعضی از مولفه‌های اخلاقی زندگی این بانوی جلیل القدر اشاره کنیم.

ادامه »

همسر داری و شیوه زندگی حضرت فاطمه ( سلام الله عليها) یکی از عوامل بسیار مهم و اساسی در زمینه‌ی تحکیم خانواده ، تدبیر در حسن سلوک با همسر استاین مفهوم از مفاهیم پیچیده‌ای است که چندین مفهوم دیگر در تشکّل ساختار آن نقش‌آفرینی می‌کنند.

فراست و کاردانی در تدبیر منزل و رفتار با همسر، می‌تواند از تعیین‌کننده ‌ترین عوامل موفقیت در آیین همسرداری به حساب آید.

بدون تردید در میان زنان و بانوان اسلامی ، فاطمه زهرا (سلام الله عليها ) محبوب ترین چهره دینی ، علمی ، ادبی ، تقوایی و اخلاقی در میان مسلمانان و دیگر مردم جهان به شمار می رود . شخصیت فاطمه زهرا ( سلام الله عليها ) سرور زنان جهان ، اسوه و الگویی تام و تمام برای تمام زنان عاشق عفت و فضیلت است . بنابراین به اختصار به شیوه همسرداری برترین بانوی دو عالم اشاره می کنیم : 1 ـ توجه به ظرایف روحیات همسر:

یکی از عوامل استحکام بخش پیوندهای مودّت میان زن و شوهر این است که طرفین بتوانند حالات و روحیات یکدیگر را درک کنند. شاید هیچ عاملی به اندازه‌ی درک متقابل روحیات در زندگی خانوادگی، نمی‌تواند آرامش‌بخش و سازنده باشد. مهمترین عامل و سبب محبت نیز معرفت است و درک روحیه و شناخت ابعاد وجودی همسر، از تجلّیات معرفت به اوست. فاطمه (سلام الله علیها )، علی(عليه السلام) را خوب می‌شناخت و بر روحیات او مشرف بود. در شرایطی که دیگران علی(عليه السلام) را درک نمی‌کردند و از جلوه‌های رفتاری وی سوء برداشت می‌نمودند ، این همسرگرامی وی بود که او را می‌شناخت و برای دیگران رفع ابهام می‌کرد.

ادامه »

آيت الله ابراهيم اميني چنين مي‌گويد: حضرت زهرا «عليها السلام» بدون شك در رأس تمام بانوان اسلام قرار دارد. زيرا او تنها بانويي است كه پدرش معصوم، شوهرش معصوم و خودش نيز معصوم بوده است. محيط پرورش و زندگي حضرت زهرا «عليها السلام» محيط عصمت و طهارت بوده است. دوران كودكي خويش را در خانه شخص اول اسلام يعني پيامبر برگزيده‌اي كه تحت تربيت مستقيم پروردگار جهان قرار داشت طي كرد. دوران خانه‌داري و بچه‌داري را در خانه دومين شخصيت ممتاز اسلام يعني علي «عليه السلام» گذراند. در اين دوران كوتاه دو پسر معصوم حسن «عليه السلام» و حسين «عليه السلام» را تربيت كرد و دو دختر شجاع و فداكار مانند زينب و ام‌كلثوم به جامعه تحويل داد. در چنين خانه‌اي به‌طور قطع مي‌توان نتايج درخشان احكام و برنامه‌هاي اسلامي را بالعيان مشاهده نمود و بانوي شايسته و نمونه اسلام را پيدا كرد.

منبع
فرهنگ فاطمیه الفبای شخصیتی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

دنيا و آخرت را با هم‌ديگر بخواهيد

و مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ يَقُولُ‌ رَبَّنٰا آتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً‌ وَ فِي الْآخِرَةِ‌ حَسَنَةً‌ وَ قِنٰا عَذٰابَ‌ النّٰارِ

و از آنان كسى است كه مى‌گويد:«[اى]پروردگار ما! در دنيا به ما نيكى، و در آخرت[نيز]نيكى نما؛و ما را از عذاب آتش حفظ‍‌ كن.

نکته ها و اشاره ها

1- آيه‌ى فوق منطق اسلام را در مورد دنيا و آخرت و راه مسلمانان را در برخورد با دنيا روشن مى‌سازد.مسلمان واقعى كسى است كه دنيا و آخرت را با هم مى‌خواهد و از مواهب دنيوى استفاده مى‌كند و دنيا را مزرعه‌ى آخرت قرار مى‌دهد و البته اين‌گونه افراد از دعا و اعمال خود بهره مى‌برند.

ادامه »

امام علی (ع) می فرماید، جمعی در حضور رسول خدا (ص) بودند و من هم بودم پیامبر (ص) به ما رو کرد و فرمود:
اخبرونی ای شیی ء خیر للنساء :
به من خبر دهید بهترین چیز برای زنان چیست؟
همه ما از پاسخ صحیح این سؤال در مانده شدیم، سپس حاضران متفرق شدند، من به خانه آمدم و جریان سؤال پیامبر (ص) و عجز ما از جواب به آن سؤال را برای حضرت زهرا (س) تعریف کردم.
فاطمه (سلام الله عليها) فرمود: ولی من پاسخ سؤال را می دانم،
خیر للنساء ان لایرین الرجال و لا یراهن الرجال :
بهترین چیز برای زنان آن است که مردان نامحرم را نبینند و مردن نامحرم نیز آنها را نبینند
در بعضی از عبارات آمده: ان لاتری رجلاً و لایراها رجل
به حضور رسول خدا (صلوات الله عليه) رفتم و عرض کردم پاسخ آن پرسش که از ما کردی این است: بهترین چیز برای زن آن است که نه مرد نامحرم او را بنگرد و نه او مرد نامحرم را بنگرد
فرمود: تو که نزد من بودی، پاسخ این سؤال را ندادی، اکنون بگو بدانم، چه کسی این پاسخ را به تو آموخت؟
علی (عليه السلام) گفت: فاطمه (سلام الله عليها) این جواب را داد
پیامبر (صلوات الله عليه) از این پاسخ، خرسند شد و فرمود:
ان فاطمة بضعة منی
همانا فاطمه (سلام الله عليها) پاره تن من است

کشف الغمه، ج ۲ ص ۲۳ و ۲۴

تسبیح حضرت فاطمه زهرا(سلام الله عليها» ) مشتمل بر سه جمله است و آنها عبارت‏اند از: «اللَّهُ اَکْبَرُ» ٣٤ بار.
«اَلْحَمْدُ لِلَّهِ» ٣٣ بار.
«سُبْحانَ اللَّهِ» ٣٣ بار.

البته در برخى از روایات، جمله «سُبْحانَ اللَّهِ» قبل از «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ» ذکر شده است. اگر چه در جملات تسبیح فاطمه‏(س)، «تکبیر» و «تحمید» نیز وجود دارد؛ ولى از باب تغلیب، مجموع سه جمله به عنوان «تسبیح» نامیده شده است.

دلیل نامیده شدن این اذکار به «تسبیح فاطمه زهرا(سلام الله عليها» » این است که: روزی حضرت فاطمه‏(سلام الله عليها)از پیامبر اکرم(صلوات الله عليه )درخواست کرد که کنیزى به او بدهد تا در کارهاى خانه او را کمک کند. پیامبر(صلوات الله عليه) در جوابش فرمود: «یا فاطِمَةُ! اُعْطِیکِ ما هُوَ خَیْرٌ مِنْ ذلِکَ تُکَبِّرِینَ اللَّهَ بَعْدَ کُلِّ صَلاةٍ اَرْبَعاً وَثَلاثِینَ تَکْبِیرَةً وَتَحْمَدِینَ اللَّهَ ثَلاثاً وَثَلاثِینَ تَحْمِیدَةً وَتُسَبِّحِینَ اللَّهَ ثَلاثاً وَثَلاثِینَ تَسْبِیحَةً ثُمَّ تَخْتِمِینَ ذلِکَ بِلا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ فَذلِکَ خَیْرٌ مِنَ الدُّنِیا وَما فِیها وَمِنَ الَّذِى اَرَدْتِ؛ ) (1)
اى فاطمه! چیزى بهتر از آن به تو عطا مى‏کنم، [و آن این است که‏] بعد از هر نماز ٣٤ بار تکبیر خدا، ٣٣ بار حمد خدا و ٣٣ بار تسبیح خدا را مى‏ گویى و آن را با ذکر لا اِلهَ اِلَّا اللَّه ختم مى‏ کنى.

و این بهتر است از دنیا و هر چه در آن است و بهتر از آن چیزى (کنیزى) است که مى ‏خواستى.» در پایان حدیث، این مطلب اضافه شده است: «پس فاطمه‏(سلام الله عليها)بعد از هر نماز به گفتن این ذکرها مداومت کرد، تا این ذکرها به آن حضرت منسوب شد.» ) (2)

منابع
1-. دعائم الاسلام، ج‏1، ص168؛ بحار الانوار، ج‏82، ص336.      2-. دعائم الاسلام، ج‏1، ص168؛ بحار الانوار، ج‏82، ص336

اميرمؤمنان على عليه السلام می‏فرمايد

موْتُ الْانْسانِ بِالذُّنُوبِ أَكْثَرُ مِنْ مَوته بِالأَجَلِ وَ حَياتُهُ بِالْبِرِّ أَكْثَرُ مِنْ حَيَاتِهِ بِالْعُمْرِ «1»

مرگ زود رس انسانها بر اثر گناه از مرگ طبيعى بيشتر است، و طول عمر افراد بر اثر نيكوكارى از طول عمر به عوامل طبيعى زيادتر مى‏باشد.

شرح كوتاه‏
بدون شك بسيارى از گناهان و صفات زشت به طور مستقيم عمر را كاهش مى‏دهد (همچون ميخوارى و قمار و بخل و حسد و كينه توزى) و بسيارى نيز به طور غير مستقيم از طريق اثر گذاشتن در نابسامانى وضع اجتماع و سلب امنيّت عمومى و بروز جنگ‏ها (مانند رباخوارى و ظلم و ستم). و از سوى ديگر نيكوكارى به خاطر اثر عميقى كه در آرامش روح و وجدان دارد مى‏تواند سرچشمه عمر طولانى گردد.
بنابرين گناه، قطع نظر از آثار زيانبار معنوى، يك اثر بارزش كوتاه ساختن عمر آدمى است همان‏طور كه نيكوكارى علاوه بر همه آثار، در طول عمر كاملًا مؤثر است.

(1) سفينة البحار، صفحه ۴۸۹

َعقَلُ النّاسِ اَنظَرُهُم فی العَواقبِ

امام علی (علیه السلام) فرمودند
خردمند ترین مردم کسی است که به عواقب و فرجام کار بیشتر بنگرد

منبع
غرر الحکم، ج 2، ص 484

شرح حدیث
فقط دیدن امروز و زمان حال هنر نیست.
کسی که بصیرت و دید نافذ دارد، آن طرف تر و فرداهای نیامده را هم می نگرد.
گاهی راحت امروز رنج فردا را در پی دارد. گاهی هم برعکس رنج و سختی کشیدنهای امروز راحت و رفاه دراز مدت آینده را به ارمغان می آورد.
گاهی خطای امروز فردایی آمیخته به کفر و عقوبت و رسوایی را رقم می زند، و گاهی صبر بر سختیهای «زندگی مؤمنانه» بهشت را برای شخص فراهم می آورد.
در این میان عاقل کیست و غافل کدام است؟

ادامه »