شب جمعه
از امام باقر (علیه السلام) مروی است که فرمود:
به درستی که خداوند تبارک وتعالی در هر شب جمعه از اول شب تا آخر شب ندا می کند که
آیا بنده مومنی هست که قبل از طلوع فجر مرا به جهت دین یا دنیایش بخواند تا او را اجابت نمایم؟
آیا بنده مومنی هست که قبل از طلوع فجر از گناهانش به درگاه من توبه نماید تا توبه او را قبول نمایم؟
آیا بنده مومنی هست که رزقش کاسته شده، پس بر او بیفزایم و بر وی وسعت دهم؟
ایمان کامل
امام صادق (ع)
سه چیز اند که در هرکه باشند ایمانش کامل است :
1. کسی که چون خشم نماید این امر او را از حق خارج نسازد
2. و چون از چیزی خوشنود گردد این شادی او را به گناه نکشاند
3. و کسی چون به قدرت رسید گذشت و بخشش نماید.
تحف العقول صفحه 339
فداها ابوها
روزی عده ای از شیعیان وارد مدینه شدند و پرسش هایی داشتند که می خواستند از محضر امام کاظم (علیه السلام) بپرسند.
امام کاظم (علیه السلام) در سفر بودند.
پرسش های خود را نوشته و به دودمان امامت تقدیم نمودند.
چون عزم سفر کردند، برای پاسخ پرسش های خود به منزل امام شرفیاب شدند.
امام کاظم (علیه السلام) مراجعت نفرموده بود و آنها امکان توقف نداشتند.
از این رو حضرت معصومه (سلام الله علیها) پاسخ آن پرسش ها را نوشتند و به آنها تسلیم نمودند.
آنها با مسرت فراوان از مدینه منوره خارج شدند.
در بیرون از مدینه با امام کاظم (علیه السلام) روبرو شدند و داستان خود را برای آن حضرت شرح دادند.
هنگامی که امام پرسش های آنان و پاسخ های حضرت معصومه (سلام الله علیها) را ملاحظه کردند، سه بار فرمودند: «فداها ابوها» یعنی «پدرش به قربانش باد».
باتوجه به این که حضرت معصومه (سلام الله علیها) به هنگام دستگیری پدر بزرگوارش خردسال بود، این داستان از مقام بسیار والا و دانش بسیار گسترده آن حضرت حکایت می کند.
منبع:کشف اللئالی، آیت الله سید نصر الله مستنبط
اخبار و احادیثی که در مورد شهر قم از ائمه اطهار علیهم السلام
در کتاب های معتبر شیعی همچون بحارالانوار; سفینة البحار و مستدرک سفینة البحار و… در این رابطه روایات جامع و قابل توجهی نقل شده است. برای آشنایی بیشتر به برخی از این روایات اشاره می کنیم:
1- سلام بر اهل قم
امام صادق علیه السلام روزی با اشاره به عیسی بن عبدالله قمی فرمود: «سلام بر مردم قم! خداوند شهرهای آنان را با باران سیراب کند و برکت ها را بر آنان نازل کند و بدی های آنان را به خوبی مبدل گرداند. آن ها اهل رکوع و سجود و قیام و قعودند. آنان فقیه و دانشمند و اهل درک حقایق و روایت و عبادت نیکو هستند».
2- راهی به سوی بهشت
صفوان بن یحیی کوفی معروف به بیاع سابری از نزدیکترین و مطمئن ترین یاران امام رضا علیه السلام می گوید: روزی در حضور امام رضا علیه السلام نشسته بودم که از شهر قم و اهالی آن سخن به میان آمد و اینکه آنان در زمان ظهور حضرت ولی عصر علیه السلام به سوی آن بزرگوار میل خواهند کرد.
شهر قم قبل از ورود حضرت معصومه علیها السلام
قم قبل از اسلام به صورت چند قلعه بوده که عده ای زرتشتی و یهودی در آن زندگی می کردند. بعد از اسلام با آمدن اشعری ها (که اصالتا شیعه و یمنی تبار بوده اند)، کم کم این سرزمین توسعه یافت. در اوائل قرن اول و در سال 23 هجری شهر قم توسط لشکر اسلام فتح گردید و رفت و آمد مسلمانان عرب به قم آغاز شد. نخستین کسانی که از اشعری ها به قم آمدند عبدالله بن سعد و عبدالله احوص و عبدالرحمن و اسحاق از فرزندان سعد بن مالک بن عامر اشعری بودند و به این ترتیب ارتباط شیعیان خالص علوی با قم برقرار شده و مامن شیعیان گردید. از آن زمان مردم قم به مذهب اهل بیت علیهم السلام علاقه خاصی پیدا کرده و به همین جهت مورد سختگیری و بی مهری خلفای حاکم و ستمگر عصر خود بودند.
ورود حضرت فاطمه معصومه سلام عليها به قم
در سال 201 قمری در پی انتقال اجباری امام رضا علیه السلام به خراسان، حضرت معصومه علیها السلام بعد از یک سال تحمل دوری برادر بزرگوارش از مدینه منوره عازم خراسان گردید. از آن جایی که حضرت فاطمه معصومه علیها السلام پیام آور فرهنگ و معارف اهل بیت علیهم السلام و مدافع مظلومیت امامان شیعه و تداوم بخش راه پدر بزرگوارش در مبارزه با طاغوت های زمان بود، عوامل حکومتی بنی عباس، در شهر ساوه به کاروان حامل آن حضرت حمله کرده و همراهان آن حضرت را به شهادت رساندند. حتی طبق نوشته استاد محقق شیخ جعفر مرتضی عاملی در کتاب حیاة الامام الرضا علیه السلام، آن حضرت را نیز مسموم نمودند.
حضرت فاطمه معصومه علیها السلام بر اثر مسمومیت و شدت غم و اندوه در شهر ساوه بیمار گردید و فرمود: مرا به شهر قم ببرید; زیرا از پدرم شنیدم که می فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ماست. برای همین حضرت معصومه علیها السلام در 23 ربیع الاول سال 201 قمری به شهر قم وارد شده و مورد استقبال عده زیادی از مردم مشتاق و شیفته اهل بیت علیهم السلام قرار گرفت. آن بزرگوار بعد از 17 روز اقامت در منزل موسی بن خزرج که به «بیت النور» شهرت یافت، در دهم ربیع الثانی سال 201 هجری دیده از جهان فرو بسته و در «باغ بابلان » محل فعلی مزار آن حضرت دفن گردید.
سیمای نماز
در اهمیت نماز، همین بس كه على علیه السلام در میدان نبرد صفّین، و امام حسین علیه السلام در ظهر عاشورا دست از جنگ كشیدند و به عشق الهى، به نماز ایستادند.
شخصى به حضرت على علیه السلام ایراد گرفت، امام فرمود: ما براى همین مى جنگیم تا مردم، اهل نماز باشند. به سید الشهدا، در زیارتنامه اش خطاب مى كنیم:
گواهى مى دهم كه تو نماز را بر پا داشتى.
«اَشْهَدُ اَنَّكَ قَدْ اَقَمْتَ الصَّلوةَ …»
در مشكلات و اضطراب ها، یاد خداى بزرگ و استمداد از او، آرام بخش دل ها و راهگشاى انسان در سختى هاست و تكیه گاهى است كه مؤمنان به خدا دارند. از این رو قرآن دستور مى دهد كه به وسیله «صبر» و «نماز» از خداوند یارى بطلبید.
«وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلَو ةِ» (بقره/45)
امام صادق علیه السلام در واپسین دم زندگى خویش، همه بستگان را جمع كرد و در وصیت خویش به آنان، اهمیت نماز را یاد آور شد و فرمود:
هر كه نماز را سبك بشمارد، از شفاعتِ ما محروم است.
کتاب راز نماز، محسن قرائتی
هشت طلبکار
روزی امیر المومنین(علیه السلام) خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله )شرفیاب شد
پیغمبر پرسید ای ابوالحسن درچه حالی هستی؟
عرض کرد:درحالی که هشت طلبکار دارم:
۱-خدا واجبات طلب میکند،
۲-شما(پیامبر)مستحبات طلب میکنی،
۳-نویسندگان عمل، راستگویی طلب میکنند
۴-فرشته ی مرگ، روح طلب میکند.
۵-عایله،غذاطلب میکند
۶-وشیطان،گناه طلب میکند.
۷-نفس،لذت طلب میکند.
۸-ودنیا،تمایل ورغبت طلب میکند
(مواعظ العددیه ص281)
حد و حدود دوستی و رفاقت
الامام الصَّادِق علیه السلام:
الصَّدَاقَةُ مَحْدُودَةٌ…
أَوَّلُهَا أَنْ تَكُونَ سَرِيرَتُهُ وَ عَلَانِيَتُهُ لَكَ وَاحِدَةً وَ الثَّانِيَةُ أَنْ يَرَى زَيْنَكَ زَيْنَهُ وَ شَيْنَكَ شَيْنَهُ وَ الثَّالِثَةُ لَا يُغَيِّرُهُ عَنْكَ مَالٌ وَ لَا وَلَايَةٌ وَ الرَّابِعَةُ أَنْ لَا يَمْنَعَكَ شَيْئاً مِمَّا تَصِلُ إِلَيْهِ مَقْدُرَتُهُ وَ الْخَامِسَةُ لَا يُسْلِمُكَ عِنْدَ النَّكَبَاتِ
امام صادق علیه السلام: دوستی و رفاقت حد و حدودی دارد…
-آنكه ظاهر و باطنش نسبت به تو يكى باشد.
-خوبى تو را خوبى خود داند و زشتى تو را زشتى خود.
-دارائى و مقام ، او را نسبت به تو دگرگون نكند.
-(هنگام نیاز توبه او) هر چه در توانش است از تو دريغ نکند.
-تو را در بينوائى و گرفتارى وانگذارد.
امالی صدوق/ص669
سعادتمندى
پيامبر اكرم(صلی الله علیه وآله) مىفرمايد:
اگر زندگى سعادتمندان و مرگ شهدا و نجات در روز جزا و امنيت در روز هراس و نور در روز ظلمت و سايبان در روز حرارتِ شديد و سيراب شدن در روز عطش و ارزش و سنگينى در روز سبكى اعمال را مىخواهى، پس قرآن را مطالعه كن، چرا كه قرآن يادآور خداى رحمان و حافظ از شيطان و عامل برترى در ترازوى اعمال است.
ميزان الحكمه، ج٨، ص٧۴
ویژگیهای رفتاری پیامبر اکرم (ص) است که از زبان حضرت سیدالشهداء علیهالسلام
این عبارات زیبا، بخش کوچکی از ویژگیهای رفتاری پیامبر اکرم (ص) است که از زبان حضرت سیدالشهداء علیهالسلام توصیف شده است:
«دائمُ الفکر» بود؛ همیشه در تفکر بود، هرگز از فکر کردن خسته نمیشد؛ «مُتِواصِلُ الأحزانِ» بود؛ یعنی همواره در غمِ شیرینِ باوقاری فرو رفته بود و معلوم میشد که غم متصلی است و بخش اعظم این غم، در دل پیامبر(ص) بود؛ در حالیکه معمولاً بر لبش، لبخند جاری بود؛ اما غمِ سنگین و ریشهداری در دل همراه او بود. آیا غمِ ناشی از درکِ یک حقیقتِ بزرگ بود؟ غمِ مردم بود؟ «لِیسَت لَهِ راحةٌ» هرگز پیامبر را بیدغدغه نمیدیدیم، همیشه دغدغۀ چیزی داشت. «طَویلُ السَّکت» یعنی اهل سکوتهای طولانی بود.
«لایَتَکَلَّمُ فی غَیرِ حاجَةٍ» جز زمانیکه لازم و مفید بود، سخن نگفت. بنای پیامبر بر سکوت بود، الا وقتیکه حرف زدن، ضرورت و فایدهای میداشت.
لَیِّن و اهل مدارا بود. اما تو خالی و بیاراده نبود. باوقار بود، در عین حال ترسناک هم نبود. پیامبر همیشه در بین ما حُرمت و ابهّت داشت، اما هیچوقت از او نمیترسیدیم.
مقصود از وحدت اسلامي چيست؟
استاد شهيد مرتضي مطهري مفهوم «وحدت اسلامي» را اين گونه تبيين مي کنند:
مقصود از وحدت اسلامي چيست؟
آيا مقصود اين است که از ميان مذاهب اسلامي يکي انتخاب شود و ساير مذاهب کنار گذاشته شود؟
آيا مقصود اين است که مشترکات همه مذاهب گرفته شود و مفترقات همه آن ها کنار گذاشته شود و مذهب جديدي بدين نحو اختراع شود که عين هيچ يک از مذاهب موجود نباشد؟
بديهي است که منظور علماي روشنفکر اسلامي از وحدت اسلامي، حصر مذاهب به يک مذهب و يا اخذ مشترکات مذاهب و طرد مفترقات آن ها که نه معقول و منطقي است و نه مطلوب و عملي نيست منظور اين دانشمندان، متشکل شدن مسلمين است در يک صف در برابر دشمنان مشترکشان.
اين دانشمندان مي گويند: مسلمين مايه وفاق هاي بسياري دارند که مي تواند مبناي يک اتحاد محکم گردد.
مرگ چیست؟
امام جواد (ع)فرمودند: از علی بن الحسین (ع) سوال شد که مرگ چیست ؟
در پاسخ فرمودند:مرگ برای شخص مومن همچون دور افکندن لباس چرکین وبرداشتن بندهازنجیرهای سنگین وتبدیل آنها به بهترین و خوشبو ترین لباسها و راحترین مرکبها و بی ترس ترین خانه هاست.و برای شخص کافر همچون دور افکندن لباسهای فاخر و نقل مکان نمودن از منازل نزدیک و بی ترس و تبدیل آنها به چرکترین و خشنترین لباسها و دور افتاده ترین خانه ها و بزرگترین عذابهاست.
معانی الاخبار،شیخ صدوق.ص ۲۸۹
چرا زیارت حضرت امیرالمومنین از جمله اعمال بسیار سفارش شده در روز ولادت رسول خدا صلی الله علیه و آله است.
در بسیاری از منابع شیعه از جمله کتاب شریف «اقبال الاعمال سید بن طاووس» در بخش اعمال روز هفده ربیع الاول زیارت حضرت امیرالمومنین علیه السلام بسیار سفارش شده است که زیارت آن حضرت همان زیارت رسول الله صلی الله علیه و آله است:
منبع:اقبال الاعمال: ص ۸۷ و ۸۸
اما چرا در این روزی که ولادت پیامبر است به زیارت امیرالمومنین سفارش شده است
با استناد به قرآن کریم جواب را ارائه می دهیم :
درسوره آل عمران آیه ۶۱ پس از در خواست مباهله از سوی مسیحیان نجران خدای متعال به حضرت رسول صلی الله علیه و آله می فرماید:
برترین نمازها
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:
وبرترین نمازها (ی مستحب) نماز نیمه شب است و چه اندک است به جا آورنده آن.
(کنز العمال: ج۷، ص۷۸۰، ش۲۱۳۷۹)
و باز رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:
جبرئیل آن قدر مرا به نماز شب سفارش کرد تا این که گمان کردم نیکانِ امّتم شب را نمی خوابند مگر اندکی از آن.
(کنز العمال: ج۷، ص۷۹۰، ش۲۱۴۲۵)
و باز رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:
خداوند حضرت ابراهیم را دوست خود انتخاب نکرد مگر برای دو کارش:
۱. اطعام به مستمندان
۲. نماز شب، هنگامی که مردم در خواب بودند.
(میزان الحکمه: ج۵، ص۴۱۷)
داستان های شیرین از نماز شب
نویسنده: سید عبدالله حسینی
واحدفرهنگی…. رنجبر