خطبه ی امير المؤمنين(علیه السلام) در يكى از اعياد فطر
امام صادق از پدرش از امام حسین(ع) روایت می كند كه فرمود امام علی (ع) در روز عید فطر برای مردم سخنرانی كرد و همانا كه امروز روزی است كه نیكوكاران در آن پاداش می یابند و گنهكاران زیان می بینند و آن شبیه ترین روز به روز قیامت است پس با خارج شدن از خانه هایتان به سوی محل خواندن نمازتان، خارج شدن از قبرهایتان به سوی پروردگارتان یادآورید و با ایستادن در محل نماز خواندنتان، ایستادن مقابل پروردگارتان یادآورید و با بازگشتان به سوی خانه هایتان به روانه شدن از عرصهى قيامت به سوى منازل بهشتیتان یا جهنمیتان یادآورید.
فتنه در نهج البلاغه
«در هم آمیختگی حق و باطل»
در فتنه حق و باطل در هم آمیخته می شود و به وضوح چهره باطل فتنه گر ی مشخص نیست. در این فضاست که فتنه گران می توانند به گمراهی انسان های بی بینش و کم بینش دست یابند و از آنان یارگیری کنند؛ از این رو بهترین موقعیت برای فتنه گران چنین موقعیتی است و آنان خود به تداوم این فضا و مشتبه بودن چهره حقیقی حق و باطل کمک می کنند. امام علی (علیه السلام) در سال 38 ه.ق در خطبه ای که پس از فتنه نهروان ایراد فرمودند، به این مسأله اشاره می کنند:
فتنه ها آن گاه که روی آورند با حق شباهت دارند و چون پشت کنند حقیقت چنانچه هست نشان داده می شود. فتنه ها چون می آیند شناخته نمی شوند و چون می گذرند شناخته می شوند.(خطبه93\ ص174)
صفحات: 1· 2
چه کنیم که صبر و توانمان افزون شود؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
14. چه کنیم که صبر و توانمان افزون شود؟
خودتان را به صبر، عادت دهید و برای تحمّل سختی ها آماده سازید. در همۀ کارها هم به خدایتان تکیه و توکّل کنید، زیرا پناهگاهی است محکم و مدافعی است قدرتمند (عودّ نفسَک الصَّبر علی المکروه …).
چه کنیم از «پل مرگ » راحت عبور کنیم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
13. چه کنیم از «پل مرگ » راحت عبور کنیم؟
سبک بار شوید و ساده زندگی کنید. ثروت اندوزی و جمع مال و ملک و توسعۀ زندگی، بار انسان را سنگین می کند و عبور از این گردنه را مشکل می سازد. راه، طولانی و پر از ایستگاه های سؤال است. هر چه سبک بار تر باشید، راحت ترید (انّ اُمامک عقبه کؤوداً…).
چه کنیم که روحیۀ ایثار و احسان و انفاق پیدا کنیم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
12 . چه کنیم که روحیۀ ایثار و احسان و انفاق پیدا کنیم؟
زندگی مثل رودخانه ای خروشان است که باید از آن عبور کنید. باید از روی «پل مرگ » عبور کنیم؛ تا به آن طرف رود برسیم. به کسی که انفاق و احساس می کنید، مثل آن است که بار سنگین خود را بر دوش او گذاشته اید که آ ن سوی پل یا رود. به شما سالم تحویل دهد. پس این فرصت را غنیمت شمارید و از داشت ههای خود انفاق کنید؛ تا فردا که روز نیاز است، به شما پس داده شود (اذا وَجَدتَ مِن اهلِ الفاقِۀ…).
چه کنیم که رفتار منصفانه داشته باشیم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
11 . چه کنیم که رفتار منصفانه داشته باشیم؟
خودتان را «میزان » قرار دهید. آن چه را برای خود دوست دارید، برای دیگران هم دوست بدارید و آن چه را برای خور نمی پسندید. بر دیگران هم نپسندید. همچنان که دوست ندارید به شما ظلم شود، شما هم به کسی ظلم نکنید. همان طور که دوست دارید به شما نیکی کنند. شما هم به دیگران نیکی کنید و آن چه را در دیگران زشت می شمارید، در خودتان هم زشت بدانید (اجعَل نفسک میزاناً فیما بینک و بینَ غیرک …).
چه کنیم که دل بستۀ دنیا نشویم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
10. چه کنیم که دل بستۀ دنیا نشویم؟
باید بدانید که شما مثل کاروانی هستید که امروز در دنیا فرود آمده اید و فردا کوچ می کنید. دنیا، گذرگاه است؛ نه قرارگاه. اگر به چشم اندازهای پر نعمت آخرت بنگرید، سختی های دنیا را به راحتی تحمّل می کنید؛ تا زودتر به جایگاه اصلی برسید. دنیا برای هیچ کسی، خانۀ اصلی و ابدی نیست (کمثل قومٍ سَفرِ نبا بهم منزُل جدیبُ…).
چه کنیم که نیاز به تجربۀ هر چیز نداشته باشیم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
9. چه کنیم که نیاز به تجربۀ هر چیز نداشته باشیم؟
به تجربۀ صاحبان تجربه بنگرید. عمر، فرصت تجربه آموختن و تجربه انداختن است. لازم نیست هر چیز را خودتان آزمایش کنید. درس آموزی از تجارب دیگران، شما را از آزمودن دوباره، بی نیاز می کند ( وَ عوفیتَ مِن علاجِ التّجربه…).
چه کنیم که آموخته هایمان به دردمان بخورند؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
8. چه کنیم که آموخته هایمان به دردمان بخورند؟
اوّلاً بهترین حرف ها آن است که مفید باشد. بهترین علم ها هم آن است که به کار آید. آموختنی زیاد است؛
پس سراغ آموختن چیزهایی نروید که ثمری ندارند. از دانشی هم که شایستۀ آموختن نیست. خیری به شما نمی رسد (لا خیرَ فی علمٍ لا ینفع…).
چه کنیم که در زندگی از بازندگان نباشیم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
7. چه کنیم که در زندگی از بازندگان نباشیم؟
آخرت خود را به دنیا نفروشید. برای آخرت خود، ره توشه بردارید و از قدم گذاشتن در راهی که به درستیِ آن مطمئن نیستید، بپرهیزید (اَصلح مثواکَ و لا تبع آخرتک بدنیاک…).
چه کنیم که دچار قساوت قلب نشویم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
6. چه کنیم که دچار قساوت قلب نشویم؟
دلتان را با موعظه و پند و پارسایی، زنده و با نشاط نگه دارید. با یاد مرگ، جلوی طغیان نفس را بگیرید. فاجعه ها و مصیبت های دنیا را همیشه پیش چشم داشته باشید و از دگرگونی اوضاع و رفت و آمد شب و روز و سرگذشت قبلی ها، عبرت بگیرید (احیِ قلبک بالموعظۀ…).
چه کنیم که از زمانه ضربه نخوریم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
5. چه کنیم که از زمانه ضربه نخوریم؟
اوضاع زمانه همیشه یکسان نیست. نباید به روزگار، خاطر جمع شد و خیلی به آن دل بست. زمانه، همیشه بر وفق مراد شما نمی ماند. پس همیشه بر حذر باشید و به آن دل نبندید و از خیانت زمانه و نامردی آن، غافل نشوید (مَن امن الزَّمانَ خانَهُ…).
چه کنیم که در دوستی ها و روابط، دست بالا داشته باشیم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
4. چه کنیم که در دوستی ها و روابط، دست بالا داشته باشیم؟
اگر از شما بریدند، شما بپیوندید. اگر با شما دشمنی و سختی کردند، شما ملاطفت و دوستی کنید. اگر از شما دوری کردند، شما نزدیک شوید. اگر محرومتان کردند، شما عطا کنید. اگر تندی کردند، شما نرمش داشته باشید. اگر خطا کردند، عذرشان را بپذیرید؛ ولی مواظب باشید همۀ این رفتارها نسبت به کسی باشد که لیاقت این خوبی ها را داشته باشد (احمل نفسک مِن اخیک عند صومه علی الصّله…).
چه کنیم که دچار غصّه نشویم؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
3. چه کنیم که دچار غصّه نشویم؟
فرصت ها را غنیمت شمارید و پیش از آن که فوتِ فرصت ها موجب غم و غصّه شود، از آ ن ها بهره ببرید.
چنان نیست که انسان به هر چه می خواهد، برسد و همۀ از دست رفته ها هم باز نمی گردند (بادر الفرصَه قبلَ اَن تکونَ غصَّه …).
چه کنیم که رازمان فاش نشود؟
سؤالهای بسیاری در ذهن داریم که به سعادت و کامیابی ما مربوط می شوند. برخی از این سؤالات را از محضر امیرمؤمنان علیه السلام می پرسیم و پاسخ را در فرازهایی از نامۀ آن حضرت به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام می شنویم. نهج البلاغه، نامۀ 31
2. چه کنیم که رازمان فاش نشود؟
خودتان، رازدار خودتان باشید. وقتی خودتان نمی توانید اسرارتان را نگه دارید، از دیگران چه توقّعی دارید که رازدار شما باشند (وَ المرءُ احفظُ لِسرِّه …).