علت اختلاف تاریخ شهادت حضرت زهرا (علیها السلام) چیست؟
قسمت اول:
? پاسخ:
عواملي چند ممکن است منشأ اختلاف باشد؛ از جمله:
1. ?نقل حوادث تاريخي در آن دوران همانند امروز نبوده که به صورت نوشته و کتاب در آيد و به نسلهاي بعدي منتقل شود، بلکه انتقال رويدادهاي تاريخي به طور عمده شفاهي بود و از خاطر و ذهن افرادي به اذهان ديگران منتقل ميشد. کسي نميتواند ادعا کند که همه اين ناقلان از اشتباه مصون بودند.
2.? از سوي ديگر در آن روزها مسلمانان سرگرم جنگ بودند، در چنين شرايطي کمتر دغدغه داشتند که حوادث تاريخي را به طور دقيق ثبت نمايند. [1]
3.? اختلاف و دستهبنديهاي سياسي که پس از رحلت رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ پديد آمد و کساني که روي کار آمدند و قدرت را در دست گرفتند، تا آن جا که توان داشتند، تاريخ حادثهها را دستکاري کردهاند. [2]?پراکندگي گفتار تاريخنگاران در اين موضوع گواهي روشن بر تحريف عمدي آنان در تاريخ شهادت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ است.
✍️در رابطه با زمان شهادت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ روايات متفاوتي نقل شده است که سند برخي از اين روايات «مرفوع» است و در نتيجه از اعتبار کافي برخوردار نيستند و برخي روايات نيز مدت زندگي حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ را پس از رحلت پدر گرامياش دو يا شش و يا هشت ماه بيان کردهاند، چون اين دسته از روايات نيز سند درستي ندارند و يا از امام معصوم نقل نشدهاند نميتواند معتبر و قابل توجه باشند.
▪️بعضي از احاديث گوياي اين است که حضرت پس از رحلت رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ سه ماه يا يکصد روز در قيد حيات بود.[3]
▫️اين گونه احاديث را ممکن است با حديث مشهور طبري که شهادت حضرت را سوم جمادي الثانيه ميداند.[4] بدين طريق جمع کرد که سه ماه پنج روز کمتر از سوم جمادي الثانيه يعني نود و پنج روز است و يکصد روز، پنج روز بيشتر از نود و پنج روز ميشود و تفاوت چند روز قابل توجه نيست، مرحوم علامه مجلسي نيز به اين مطلب اشاره دارد. [5]
?در نتيجه تنها رواياتي که قابل تأمّل است؛ روايات هفتاد و پنج روز و سوم جمادي الثانيه يعني نود و پنج روز است.
ادامه دارد…
پی نوشت:
[1]. شهيدي، سيد جعفر، زندگاني فاطمه زهرا (س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ چهل و ششم، 1387ش، ص155.
[2]. همان، ص155.
[3]. مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، بيروت، موسسه الوفاء، 1404ق، ج43، ص213.
[4]. محمد بن جرير طبري، دلائل الامامه، نجف، 1383ش، ص43.
[5]. مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، همان، ج43، ص215 و 216