فرهنگ و محيط اجتماعي
روابط انسان، انعكاس آموختههاي پيراموني اوست. فرهنگ و نحوهي زيست هر فرد، از اولين عوامل مؤثر در روابط او ميباشد. به طوريكه از رفتار يك جامعه ميتوان وضعيت فرهنگي و محيط رشد مردم آن را ارزيابي كرد. از اين روست كه هنجارهاي رفتاري در اقوام و مليتهاي مختلف، متفاوت است. روابط اعضا در خانواده نيز، متأثر از ادبيات محيط و آموختههاي غيرمستقيمي است كه از اطراف دريافت ميشود.
صبوري، مدارا، حفظ عفت، پايبندي به خانواده و همسر يا برعكس پرخاشگري، عدم سازش، طغيانگري و بيبندوباري از ويژگيهايي است كه خانوادهها تا حدود زيادي از محيط خود ميآموزند.
بنابراين، يكي از عوامل مؤثر در تحكيم روابط خانواده، داشتن محيطي سالم و هدايتگر است. تأكيد اسلام بر طهارت محيط، حفظ حدود الهي در جامعه و صيانت از فرهنگ اجتماعي از طريق امر به معروف و نهي از منكر، همه به دليل تأثير قهري مفاسد بر فرد و خانواده است.
اين نكتهي مهم از آيهي كريمهي «كنتم خير امة اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنكر…» (آلعمران، 110)
به دست ميآيد كه خداوند امت مسلمان را به شرط امر به معروف و نهي از منكر، بهترين امت مينامد؛ زيرا اصلاح محيط، از وظايف واجب مسلمين است.