تحقيق پاياني سطح (2) (كارشناسي)
عنوان:
نقش حضرت زينب -سلام ‏الله عليها- در واقعه‏ ي كربلا
استاد راهنما:حجة‏الاسلام سيدسيف ‏الله نحوي
محقق:
حوريه حيدري
تاريخ دفاع:
زمستان 1385

چكيده
حضرت زينب -سلام ‏الله عليها- دختر بزرگ امام علي(علیه السلام) در سال پنجم هجري در مدينه ديده به جهان گشود. نام مباركش توسط جبرائيل(علیه السلام) بر پيامبر(صلی الله علیه و آله) وحي شد. پنج ساله بود كه پيامبر(صلی الله علیه و آله) رحلت كرد و مدتي بعد دچار فراق مادر شد.

در خانواده ‏اي زندگي مي‏ كرد كه همه معصوم بودند. او داراي علم لدني بود. مقام علمي او به حدي بود كه راوي حديث از مادرش حضرت زهرا -سلام‏ الله عليها- بود. عبادت و زهد او زبانزد خاص و عام بود. در جواني با پسرعمويش عبدا… بن جعفر ازدواج كرد و ثمره ‏ي اين ازدواج چند دختر و پسر بود. او شاهد ماجراي سرنوشت‏ ساز سقيفه، خانه‏ نشين شدن پدر، بعد از آن، جنگ‏ هايي كه امام علي(علیه السلام) با مخالفان خود داشت بود. هم‏چنين همراه برادرش امام حسن(علیه السلام) بود تا اين‏كه با معاويه صلح كرد. سپس به مدينه آمدند. هم‏چنين مقاومت‏ هاي اوليه‏ ي امام حسين در مقابل حكومت يزيد را كه به عنوان زمينه‏ ها و بسترهاي اوليه و مقدمات قيام عاشورا و عوامل مؤثر در رفتارهاي حضرت زينب -سلام ‏الله عليها- بود اشاره شده است. مهم‏ترين فراز زندگي حضرت زينب، واقعه‏ ي كربلا و اتفاقات بعد از آن است.
حضرت اميرالمؤمنين(علیه السلام) در موقع ازدواج دخترش با عبدا… در ضمن عقد شرط كرد كه هر گاه امام حسين(علیه السلام) خواست به سفري برود، عبدا… مانع همراهي زينب با او نشود. از اين رو، وقتي امام به سوي مكه حركت كرد و عبدا… از انصراف اباعبدا… مأيوس شد، محمد و عون را به همراه مادر در ركاب آن حضرت روانه كرد.
كاروان از مدينه به مكه و سپس به كربلا آمد. روز عاظورا درگيري حق و باطل اوج گرفت و مردان جبهه‏ ي حق به خاك و خون غلطيدند.
عصر عاشورا مأموريت اصلي حضرت زينب شروع شد.
لشكر ابن‏زياد خيمه‏ ها را به آتش كشيدند. اين بانوي بزرگوار، به امر امام زمانش زنان و كودكان آواره و بي‏سرپرست را در خيمه‏ي نيم‏سوخته جمع كرد و به پاسداري از آنان شام غريبان را به صبح آورد. هنگام ورود كاروان اسرا به كوفه، مردم براي تماشا جمع شده بودند. زنان كوفه با ديدن اين منظره گريان شدند. حضرت زينب -سلام ‏ا… عليها- كه از هر زمان و مكان براي ابلاغ پيام شهيدان كربلا بهره مي‏ جست به جمعيت اشاره كرد تا ساكت شوند. سپس خطبه اي خونين ‏تر از شمشير ايراد كرد و به افشاگري بر ضد بني‏اميه پرداخت. هم‏چنين خطبه‏اي در مجلس ابن‏ زياد ايراد كردند كه جمله‏ي بسيار اساسي و محوري ايشان «ما رأيت الّا جميلاً» كه درسي براي تمامي انسانيت و زنان عالم بود كه نشان از ايمان و عرفان اوست.
با ورود اسرا به شام آنان را نزد يزيد بردند كه حضرت با خواندن آيات قرآن مجلس را نوراني و يزيد را خوار و ذليل كرد و چهره‏ي واقعي او را به نمايش گذاشت. او را آزادشده به دست پيامبر(صلی الله علیه و آله) معرفي كرد. يزيد كه توان تحمل نداشت آنان را به مدينه فرستاد. حضرت در آن‏جا هم به ابلاغ پيام شهيدان كربلا پرداخت تا اين‏كه سرانجام در 14 رجب سال 62 هجري به ديار باقي پرواز كرد. آرامگاه او در سوريه‏ي كنوني مي‏باشد.
مطالعه‏ ي حيات حضرت زينب -سلام ‏ا… عليها- به زنان ما راه را مي‏ آموزد و به ما چگونه زيستن طرز تلقي از حيات، كيفيت انجام رسالت را ياد مي‏دهد و به ويژه به ما مي‏ فهماند آنچه زن را زن مي‏ سازد و براي او شرافت و آبرو مي‏سازد و خودسازي است نه تجمل‏ پرستي، روحيه‏سازي براي طي طريق در راه خداست و سعي در كسب آزادي روح از تعلقات خواركننده، نه بي‏ بندوباري و همه چيز را براي خداوند و در راه رسيدن به معبود انجام دادن و… .