گزیده سخنان مقام معظم رهبری با موضوع محیط زیست
بررسي بيانات مقام معظم رهبري در رابطه با محيط زيست و منابع طبيعي نشان ميدهد كه ايشان معتقدند: اسلام انسان را به آباد ساختن زمين براي ايجاد حيات طيبه موظف كرده است كه البته اين اقدام بايد در چارچوب حدود الهي انجام شود.
ايشان به درستي بر عدالت بين نسلي اشاره و تأكيد كردهاند كه بشر، امانتدار اين نعمت الهي (طبيعت) براي نسلهاي بعدي بوده و منتقع شدن وي از طبيعت نبايد منجر به تخريب محيط زيستشعار «هر ایرانی یك درخت» شعار خوبی است و لازم است جلوی دستاندازیها به فضاهای سبز و تبدیل این منابع ارزشمند به آهن و سیمان گرفته و با سوءاستفادهكنندگان برخورد قانونی شود.
رسیدگی به مسئله گیاه و بوستان و درخت جزو مسائل اصلی کشور است
بىاعتنایى به درخت و گیاه و تباه کردن عوامل طبیعى، براى کشور ضایعهآفرین است، ایران به لحاظ وسعت خاک یکى از کشورهاى غنى جهان محسوب مىشود، بنا بر این باید با استفاده از موجودى آب و با تکیه بر روشهاى علمى، تمامى این سرزمین وسیع را به طور یکپارچه تحت پوشش گیاهى قرار دهیم. 14/12/1377
مسئلهى گیاه و بوستان و درخت و این چیزها جزو مسائل اصلى است؛ اینها را جزو مسائل فرعى نباید به حساب آورد.
درست است که در شمارش مسائل اساسى کشور، چشمها و نگاهها به سمت اقتصاد، به سمت فرهنگ، به سمت مسائل پولى، به سمت مسائل سیاسى کشانده میشود - معمولاً اینجور است - لیکن اگر با دقت نگاه کنیم، مسائلى که مربوط به زیست انسانى است، بیشتر از آنها اهمیت دارد.
سیاست براى چیست؟ اقتصاد براى چیست؟ خدمات گوناگون شهرى و کشورى براى چیست؟ اصلاً پیشرفت کشور براى چیست؟ پیشرفت براى این است که انسانها زندگى سالم و مطلوبى داشته باشند. اگر محیط زیست تخریب شد، همهى اینها باطل خواهد شد. اهمیت محیط زیست اینجاست.
واقعاً اگر ما به مسئلهى آب، خاک، هوا و آن چیزهائى که منتهى میشود به این چیزها - مثل مراتع، مثل منابع طبیعى، مثل جنگلها، مثل وضع شهرسازى - نپردازیم، زندگى مردم شیرین نخواهد شد. صنعت و پیشرفت صنعتى و درآمدهاى فزایندهى کشور و افتخارات گوناگون علمى، متن زندگى و واقعیت زندگى را شیرین نمیکند؛ همهى اینها باید مقدمه باشد براى اینکه مردم زندگى سالم و شیرین و مطلوب داشته باشند.
از جملهى چیزهائى که مساس مستقیم دارد، مسئلهى محیط زیست است، محیط زندگى انسانهاست، مسئلهى آب و هواست. آن وقت ریشههاى آن، بنیانهاى آن، که خاک است و جنگل است و درخت است و بقیهى چیزها، اهمیت درجهى یک پیدا میکند.
من خواهش میکنم مسئولینى که در بخشهاى مختلف هستند، به این نکته توجه کنند که نگاه به مسئلهى آب و هوا، نگاه به مسئلهى غبار، نگاه به مسئلهى دود، نگاه به مسئلهى هواى سالم، نگاه به مسئلهى آب سالم، نگاه به محیط زیست سالم، نگاه به مسئلهى جنگلها، نگاههاى اصلى است؛ اینها را در متن برنامهها، در مجارى همهى برنامههاى زندگى بگنجانند. 17/12/1389
ما به برکت اسلام توانستهایم هویت ایرانی خود را حفظ کنیم و این حقیقت، باید در همه خدمات و امور شهری خود را نشان دهد. عامل اصلی برای پیشرفت کشور و حرکت به سوی عزت واقعی، حفظ و تقویت فضای تدین و دینداری در فضای شهرها و روستاها است. 10/02/1390
باید به این مسئله توجه شود که فرهنگ ما فرهنگ انقلاب اسلامی و ارزشهای دینی است. باید ارزشهای انقلاب و اسلام در همه بخشهای فرهنگی رعایت شود و این کار نیازمند تلاش، انگیزه و عزم لازم است. 04/04/1386
خدمات متنوع در شهرها و روستاها از جمله ساختمانسازیها، احداث خیابانها، نامگذاریها و زیباسازیها باید ضمن همخوانی با پیشرفتهای روز، با معماری ایرانی، اعتقادات دینی، بافت اجتماعی و شرایط آب و هوایی هر منطقه نیز متناسب باشند. 10/02/1390
این مراسم درختکاری، اقدام نمادینی است تا جوانان با نشاط و مردم عزیز کشور به کاشتن درخت و ترویج این سنت خوب عادت کنند. ما یک درخت میکاریم، معنایش این است که جوانها که چندین برابرِ نیروى یک آدم پا به سن گذاشتهاى مثل ما در آنها وجود دارد و نشاط بیشترى دارند، تعداد بیشترى درخت بکارند و مردم عزیز کشورمان عادت کنند به سنت ایجاد این وسیلهى حیات. 18/12/1388
امروز مردم موثرترین و مهمترین نقش را در احیای فضای سبز کشور بر عهده دارند و باید در عین توجه به ایجاد فضای سبز جدید، مراقب جنگلها، باغات، مراتع و زمینهای حاصلخیز موجود هم باشند. 15/12/1390
باید جلوی تعرض به جنگلها و مراتع گرفته شود
آن چیزى که من میخواهم تأکید کنم، هم به وزارت کشاورزى و منابع طبیعى، هم به محیط زیست، و هم به همهى کسانى که دستاندرکار هستند، این است که مراقبت کنید این دائرهى غصب و تصرفِ نابجا و غلط توسعه پیدا نکند و جلویش گرفته شود. متصرفین را قطع ید کنید. هم خبرهاى زیادى میرسد، هم انسان خودش مشاهده میکند - تا آنجائى که حالا انسان در رفت و آمدها، در سفرها فرصت پیدا میکند از نزدیک ببیند؛ یا کسانى که از نزدیک دیدند و مورد وثوقند، مىآیند اطلاع میدهند - متأسفانه با تعرض به جنگلها و تعرض به مراتع، به کشور و به مردم کشور ظلم شده است.
زمینهاى مراتع را در جاهاى مختلف، بخصوص در نزدیکى شهرهاى بزرگ، مورد تعرض قرار دادند و ضایع کردند؛ جلوى این را باید بگیرید؛ والّا ما اینجا یک دانه درخت بکاریم، دو تا درخت بکاریم، یا مثلاً هزاران درخت در سطح کشور کاشته بشود، اما معادل آن، درختهائى که عمرهاى طولانى دارند و میتوانند بمانند و میتوانند منشأ استفاده قرار بگیرند - و از جنگل چقدر استفادههاى چوبى میشود کرد، در حالى که جنگل هم مطلقاً تکان نخورد و مورد نقص قرار نگیرد - از بین بروند؛
این کار به نتیجه نمیرسد. این کارِ خیلى سودآورى نیست که انسان از این طرف درست کند، از آن طرف چیزهاى اصلى را از دست بدهد؛ این را خیلى باید مراقبت کنید. 18/12/1388
من گلایهاى که باید بکنم از مجموع مسئولینِ مسئلهى درخت و درختکارى و جنگل و این چیزها، این است که ما اینجا دانه دانه درخت میکاریم، اما صدها صدها و هزارها هزارها درخت در جاهائى که نباید قطع شود، بىجهت قطع میشود؛
این خیلى اشکال بزرگى است که وجود دارد. علاوه بر اینکه آبادىها و سبزىهاى اطراف شهرهاى بزرگ به غلط و به غصب در اختیار افرادى قرار گرفت که میخواستند از زمین سوء استفاده کنند و هنوز هم دارند میکنند، و سبزى تبدیل شد به سیمان و آهن و اینها - که این یک مصیبتى براى شهرهاست - مجموعهى جنگلى کشور هم مورد تهدید جدى قرار داشت و قرار دارد؛ که باید جداً از آن جلوگیرى شود.
این، هم وظیفهى دولت است، هم وظیفهى مجلس است، هم وظیفهى شهردارىهاست، هم وظیفهى قوهى قضائیه است؛ هر کدام به نحوى باید جلوى پیشرفت این حرکت غلطى را که امروز متأسفانه در کشور ما وجود دارد، بگیرند. 15/12/1391