پرهيز از غفلت زدگى (اخلاقى ، اعتقادى)
حكمت 30پرهيز از غفلت زدگى (اخلاقى ، اعتقادى)
وَ قَالَ [عليه السلام] الْحَذَرَ الْحَذَرَ فَوَاللَّهِ لَقَدْ سَتَرَ حَتَّى كَأَنَّهُ قَدْ غَفَرَ .
و درود خدا بر او ، فرمود : هشدار ! هشدار ! به خدا سوگند ، چنان پرده پوشى كرده كه پندارى تو را بخشيده است !
ضرورت ياد مرگ(اخلاقى)
حكمت 29ضرورت ياد مرگ(اخلاقى)
وَ قَالَ [عليه السلام] إِذَا كُنْتَ فِى إِدْبَارٍ وَ الْمَوْتُ فِى إِقْبَالٍ فَمَا أَسْرَعَ الْمُلْتَقَى .
و درود خدا بر او ، فرمود : هنگامى كه تو زندگى را پْشت سر مى گذارى و مرگ به تو روى مى آورد، پس ديدار با مرگ چه زود خواهد بود .
برترين پارسايي (اخلاقى ، معنوى)
حكمت 28 برترين پارسايي (اخلاقى ، معنوى)
وَ قَالَ [عليه السلام] أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ .
و درود خدا بر او ، فرمود : برترين زهد ، پنهان داشت زهد است !
روش درمان دردها (بهداشتى ، درمانى)
حكمت 27روش درمان دردها (بهداشتى ، درمانى)
وَ قَالَ [عليه السلام] امْشِ بِدَائِكَ مَا مَشَى بِكَ .
و درود خدا بر او ، فرمود : با درد خود بساز ، چندان كه با تو سازگار است .
رفتار شناسى ( و نقش روحيات در تن آدمى )(علمى،اخلاقى)
حكمت 26رفتار شناسى ( و نقش روحيات در تن آدمى )(علمى،اخلاقى)
وَ قَالَ [عليه السلام] مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَيْئاً إِلَّا ظَهَرَ فِى فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ .
و درود خدا بر او ، فرمود : كسى كه چيزى را در دل پنهان نكرد جز آن كه در لغزش هاى زبان و رنگ رخسارش ، آشكار خواهد گشت.
ترس از خدا در فزونى نعمت ها (اخلاقى)
حكمت 25ترس از خدا در فزونى نعمت ها (اخلاقى)
وَ قَالَ [عليه السلام] يَا ابْنَ آدَمَ إِذَا رَأَيْتَ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِيهِ فَاحْذَرْهُ .
و درود خدا بر او ، فرمود : اى فرزند آدم ! زمانى كه خدا را مى بينى كه انواع نعمت ها را به تو مى رساند تو در حالى كه معصيت كارى ، بترس.
روش يارى كردن مردم (اخلاقى ، اجتماعى)
حكمت 24روش يارى كردن مردم (اخلاقى ، اجتماعى)
وَ قَالَ [عليه السلام] مِنْ كَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِيسُ عَنِ الْمَكْرُوبِ .
و درود خدا بر او ، فرمود : از كفّاره گناهان بزرگ ، به فرياد مردم رسيدن ، و آرام كردن مصيبت ديدگان است.
ضرورت عمل گرايى (اخلاقى ، اجتماعى)
حكمت 23ضرورت عمل گرايى (اخلاقى ، اجتماعى)
وَ قَالَ [عليه السلام] مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ لَمْ يُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ .
و درود خدا بر او ، فرمود : كسى كه كردارش او را به جايى نرساند ، افتخارات خاندانش او را به جايى نخواهد رسانيد.
روش گرفتن حق (اخلاقى ، سياسى)
حكمت 22روش گرفتن حق (اخلاقى ، سياسى)
وَ قَالَ [عليه السلام] لَنَا حَقٌّ فَإِنْ أُعْطِينَاهُ وَ إِلَّا رَكِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى .
قال الرضى و هذا من لطيف الكلام و فصيحه و معناه أنا إن لم نعط حقنا كنا أذلاء و ذلك أن الرديف يركب عجز البعير كالعبد و الأسير و من يجرى مجراهما.
و درود خدا بر او ، فرمود : ما را حقّى است اگر به ما داده شود ، و گرنه بر پشت شتران سوار شويم و براى گرفتن آن برانيم هر چند شب رُوى به طول انجامد.
ارزش ها و ضد ارزش ها (اخلاقى)
حكمت 21ارزش ها و ضد ارزش ها (اخلاقى)
وَ قَالَ [عليه السلام] قُرِنَتِ الْهَيْبَةُ بِالْخَيْبَةِ وَ الْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ وَ الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ .
و درود خدا بر او ، فرمود: ترس با نا اميدى ، و شرم با محروميت همراه است ، و فرصت ها چون ابرها مى گذرند ، پس فرصت هاى نيك را غنيمت شماريد.
آيا حيا دارد كسي كه...
وَ قَالَ الباقرعليه السلام: الْحَيَاءُ وَ الْإِيمَانُ مَقْرُونَانِ فِي قَرَنٍ فَإِذَا ذَهَبَ أَحَدُهُمَا تَبِعَهُ صَاحِبُه
امام باقر عليه السلام مي فرمايند:
حيا و ايمان را به يك طناب بسته اند، هر كدام برود ديگرى هم بدنبالش مىرود [تحف العقول؛ صفحه: 475]
برخي حيا را رعايت نمي كنند و جالب اينجاست كه خود را با حياترين مي دانند به عنوان مثال:
· آيا حيا دارد كسي كه … جلوي مغازه مي نشيند و مزاحم ناموس ديگران مي شود؟!
· آيا حيا دارد كسي كه … حرف و فحش ركيك مي دهد؟!
· آيا حيا دارد كسي كه …در منزل ، مقابل فرزندانش با بدترين وضع راه مي رود؟!
· آيا حيا دارد كسي كه … به همراه فرزندانش فيلمهاي مبتذل ماهواره اي مي بيند؟!
· آيا حيا دارد كسي كه … ماه رمضان ،در ملأ عام، آبميوه ميخورد و سيگار مي كشد؟!
· آيا حيا دارد كسي كه … در خوابگاه ، با لباس نامناسب ، مقابل دوستان ظاهر مي شود؟!
· آيا حيا دارد كسي كه …با نامحرم زياد صحبت و شوخي مي كند؟!
· آيا حيا دارد كسي كه … جوكهاي زشت را پيامك مي كند؟!
توجه قلبي درنماز
امام باقر عليه السلام مي فرمايند:
بر توجه قلبي در نماز عنايت و محافظت کن، چون آن مقدار از نماز که با توجه و حضور خوانده اي، براي تو حساب مي شود [بحار الأنوار ؛ جلد 81، صفحه : 201]
دل بستگی به دنیا، به اندازه ای خطرناک است که در اثر آن ممکن است کم ارزش ترین مال آن هم برای ما دردسر درست کند.
داستانك:
نقل می کنند شخصی به نام ابوالعباس جوالیقی روزی جوالی(کیسه ای) را به کسی داد و فراموش کرد به چه کسی داده و هر چه فکر کرد به یادش نیامد.
روزی به نماز ایستاده بود، که ناگهان یادش آمد که جوال را به چه کسی داده است. به مغازه رفت و به شاگرد خود گفت: یادم آمد که جوال را به چه کسی داده ام.
شاگردش گفت: چگونه یادت آمد؟
ابوالعباس گفت: در نماز بودم که ناگهان یادم آمد
شاگرد گفت: ای استاد، پس شما نماز نمی خواندی، جوال پیدا می کردی.
ابوالعباس از این سخن چنان تحت تأثیر قرار گرفت که کار را رها کرده و به تحصیل علم و تهذیب نفس پرداخت و به جایی رسید که تفسیری از خود به یادگار گذاشت [تفسير منهج الصادقين في إلزام المخالفين، جلد6، صفحه: 192]
گم شدن
آتش و آب و آبرو با هم
هر سه گشتند در سفر همراه
عهد كردند هر يكى گم شد
با نشانى ز خود شود پيدا
گفت آتش به هر كجا دود است
ميتوان يافتن مرا آنجا
آب گفتا نشان من پيداست
هر كجا باغ هست و سبزه بيا
آبرو رفت و گوشه اى بگرفت
گريه سر داد، گريه اى جانكاه
آتش آن حال ديد و حيران شد
آب در لرزه شد ز سر تا پا
گفتش آتش كه گريه ى تو ز چيست؟
آب گفتا بگو نشانه، چو ما
آبرو لحظه اى به خويش آمد
ديدگان پاک كرد و كرد نگاه
گفت محكم مرا نگه داريد
گر شوم گُم نميشوم پيدا…
روش برخورد با جوانمردان (اخلاقى ، اجتماعى)
حكمت 20 روش برخورد با جوانمردان (اخلاقى ، اجتماعى)
وَ قَالَ [عليه السلام] أَقِيلُوا ذَوِى الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ يَدُ اللَّهِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ .
و درود خدا بر او ، فرمود : از لغزش جوانمردان در گذيريد، زيرا جوانمردى نمى لغزد جز آن كه دست خدا او را بلند مرتبه مى سازد.
ره آورد شوم هوا پرستى (اخلاقى)
حكمت 19ره آورد شوم هوا پرستى (اخلاقى)
وَ قَالَ [عليه السلام] مَنْ جَرَى فِى عِنَان أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجَلِهِ .
و درود خدا بر او ، فرمود : آن كس كه در پى آرزوى خويش تازد ، مرگ او را از پاى در آورد.