رعایت زیبائیهای دین
اسلام سفارش کرده است که نماز با بهترین لباس از نظر پاکی و نو بودن همراه با عطر و گلاب و وقار و آرامش انجام گیرد.
تا جایی که بعضی به امام سجاد(ع) که به سوی مسجد می رفت گفتند :
گویا به عروسی می روی ! امام فرمود : با خالق زیبایی ها ملاقات دارم.
( حلیةالمتقین/علامه مجلسی).
تربیت در حدّ وُسع و ظرفیت متربِّی
لا يكلف الله نفسا الا وسعها…(بقره/286)
خداوند ،هيچ كس را تكليف جز به اندازه طاقت نكند..
استفاده از نعمتها
من مواعظ النبي صلى الله عليه وآله وسلّم:
وجاءَهُ رجل بِلَبَن وعسل لِيَشربُهُ، فقال صلى الله عليه وآله وسلّم: شرابان يُكتَفى بأحدهما عن صاحبه لا أَشربُهُ ولا اُحرّمُه ولكنّي أتواضَعُ للّه، فانّه مَن تواضع للّه رفعهُ اللّه ومن تَكبّر وضعَهُ اللّه ومَنِ اقْتصد في معيشته رزقَهُ اللّه ومن بَذّر حرمهُ اللّه ومن أكثر ذِكْر اللّهِ آجرهُ اللّه.
(تحف العقول صفحه 46)
چون ممكن است برخى اينطور فكركنند كه عدم استفاده معصوم «عليه السلام» از بعضى نعمتها به معناى تحريم است و لذا پيامبر صلى الله عليه وآله وسلّم فرمودند: من خود نمىخورم ولى تحريم هم نمى كنم، چون نمى خواهم از همه نعم حلال استفاده نمايم. و مراد از «رفعت» هم، رفعت معنوى است گرچه ممكن است رفعت ظاهرى هم باشد ولى قدر مسلم رفعت روحى و معنوى است، يعنى اگر كسى براى خدا تواضع كند، خداوند روحاً و خُلقاً او را بالا برده و مشمول كرامات خود قرار مى دهد. همچنين قدر مسلم از «وضع»، تنزّل معنوى است، گرچه ممكن است تنزّل اجتماعى و موقعيتى هم منظور باشد.
بيايانات حضرت علامه حسن حسن زاده آملي در مورد رهبر معظم انقلاب امام خامنه اي :
اين رهبر عظيم الشأنتان را دوست بداريد، عالمي ، رهبري، مؤمني ، موحدي ، سيُاسي ، دينداري ، رهبري ، انساني رباني ، پاك ، منزه ، كسي كه دنيا شكارش نكرده ، قدر اين نعمت عظمي را كه خدا به شما عطا فرمود [ بدانيد] قدر رهبر ، رهبري ، وليي ، وفيي ، ولايي [بدانيد ] مبادا اين نعمت ولايت را از شما بگيرند خدايا به حق پيغمبر و ال پيغمبر سايه اين رهبر عظيم اسلامي حضرت آيت الله معظم خامنه اي عزيز را مستدام بدار الهي آمين الهي آمين الهي آمين بعدد كلماتت آمين.
مراحل تربیت در نظام اسلام
1- تربیت فردی
یا أیُّها الَّذین آمَنُوا عَلَیکُم أنْفُسَکُم. مائده / 105
ای مؤمنان به خودتان بپردازید
2- تربیت خانوادگی
یا أیُّها الَّذین آمَنوا قُوا أنفُسَکُم وَ أهلِیکُم نارا . تحریم / 6 (وَ أنذر عشیرتک الاقربین )
ای مؤمنان خود و خانواده هایتان را از آتش نگهدارید
3- تربیت اجتماعی
فلَولَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرقَةٍ مِنهُم طائفَةٌ لِیَتَفَقَهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنذِرُوا قَومَهُم إذا رَجَعُوا إلَیهِم لَعَلَّهُم یَحذَرُونَ . توبه/ 122
چرا از هرگروهی دسته ای به سفر نمی روند تا علم دین را بیاموزند و چون بازگشتند مردم خود را آگاهی دهند باشد که از کارهای ناپسند دوری نمایند.
مراقب حرف هایمان باشیم
زبان هيچ استخواني ندارد
اما آنقدر قوي هست كه بتواند قلبي را بشكند
پس مراقب حرفهايتان باشيد.
تقسیم وقت
امام موسي كاظم (عليه السلام) :
بكوشيد در اين كه وقت خود را به چهار زمان تقسيم كنيد:
1. زماني براي مناجات با خدا
2.زماني براي امرار معاش
3. زماني براي معاشرت با برادران معتمديني كه عيب هايتان را به شما مي شناسانند و در دل با شما اخلاص دارند.
4. زماني هم براي درك لذتهاي حلال و با اين زمان است كه آمادگي بر آن سه زمان پيدا خواهيد كرد.
تحف العقول ، احمد جنتي عطائي،ص 481
دعا
امام رضا (عليه السلام):
به سلاح پيامبران مجهز شويد.
سؤال شد سلاح پيامبران چيست؟
فرمودند: دعا
اصول الكافي 2/468
قرآن خواندن
پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) :
اي سلمان برتو باد خواندن قرآن ،
زيرا قرآن خواندن كفاره گناهان و سپري در مقابل آتش و بازدارنده از عذاب است.
جامع الاخبار والآثار، ج1، ص308
مگو
علي (عليه السلام) فرموده:
آن چه را نمي داني مگو،
بلكه هر آنچه را مي داني نيز اظهار مكن.
غضب
من مواعظ النبي صلى الله عليه وآله وسلّم:
و قال رجلٌ اَوْصِنى، فقال صلى الله عليه وآله وسلّم: لاتَغضَب، ثم أعادَ عليه، فقال: لاتَغضَب، ثمّ قال: ليس الشّديد بِالصّرَعَةِ*، انّما الشديدُ الذي يَملكُ نفسه عند الغضبِ.
تحف العقول صفحه 47
مراد از لاتغضب قهراً عصبانى شدن خارج از اختيار نيست بلكه عصبانيت ارادى است يعنى عصبانيت را اعمال نكن، خشم خود را رها نكن.
فرد قوى آن كسى نيست كه هنگام كشتى گرفتن و زورآزمايى افراد ديگر را به زمين مى زند بلكه كسى است كه هنگام خشم خود را نگه مى دارد.
مراد از عصبانيت هم، تنها عصبانيت هاى زودگذر نيست بلكه شامل موردى هم مى شود كه انسان از شخصى خشمگين است، آنگاه او را در ميدان هاى مختلف زندگى تعقيب مى كند تا در فرصتى مناسب، انتقام خود را از او بگيرد.
مهاركردن خشم و شهوت در همه زندگى اثر مى گذارد.
_______________
* صُرعه: زورآورى و به زمينزدن در مقام كشتى گيرى
واعظ درونى
من مواعظ علي بن الحسين (عليه السلام(
ابن آدم! إنّك لاتزال بخير ما كان لك واعظ من نفسك وما كانت المحاسبة من همّك وما كان الخوف لك شعاراً والحذر لك دثاراً.
تحف العقول صفحه 280
گرچه انسان از موعظه ديگران بى نياز نيست، لكن موعظهاى كه از درون انسان برمى خيزد بهترين موعظه است، چون هركسى به صفات و عيوب خود از همه آگاه تر است.
بايد همت انسان اين باشد كه خود را محاسبه كند. اگر ديگران ما را محاسبه نكنند، دليل نمى شود كه ما خود را محاسبه نكنيم. محاسبه، از لغزشهاى آينده انسان جلوگيرى مى كند.
مراد از خوف، خوف از خدا و عذاب او و كردار بد انسان است نه ترس از مردم و قدرتهاى پوشالى.
حذر، به معناى احتياط است لكن نه به اين معنا كه انسان دست از فعاليت بكشد بلكه بايد در ميدان هاى مختلف وارد شده اما همواره احتياط و پرهيز را رعايت كند كه معناى تقوا هم همين است.
لبخند زدن
انسان ها زود پشیمان می شوند…. گاه از گفته هایشان
گاه از نگفته هایشان
اما سراغ ندارم کسی را
که از” لبخند زدن ” پشیمان شده باشد…!
خوشا به حال آنانی که خوب میدانند ،
” لبخند زدن “منطقی ترين گفت و گوی است….
خوشرويى
من مواعظ علي عليه السلام:
إنّ أحسن ما يألف به الناس قلوب اودّائهم ونفوا به الضّغن عن قلوب أعدائهم حسن البشر عند لقائهم والتفقد في غيبتهم والبشاشة بهم عند حضورهم.
تحف العقول صفحه 218
خوشرويى و خوش برخوردى، سبب جلب محبت افراد و تأليف قلوب است. در روايت وارد شده كه: «التودّد نصف العقل».
اين حديث براى همه مسئولين در نظام اسلامى و بالاخص روحانيونى كه مسئوليتى را در اداره يا نهادى عهده دار هستند بسيار قابل توجه است. زيرا افرادى كه براى انجام كارى مراجعه مى كنند، از نظر ايمان در يك سطح نيستند چه بسا يك برخورد سرد و يا يك بى اعتنايى به ارباب رجوع موجب شود كه او از دين زده شود و اعتقادش سست شود. و بالعكس اخلاق خوش موجب مى شود كه او به دين و اسلام خوشبين شده و جذب شود.
المؤمن بشره فى وجهه و حزنه فى قلبه.
مومن شادیش در چهره و غم اندوهش در قلبش است
حسن خلق
من مواعظ النبي صلى الله عليه وآله وسلّم:
خياركم أحسنكم أخلاقاً، الذين يَألفون ويُؤلفون.
تحف العقول صفحه 45
بهترين شما، كسانى هستند كه برخوردشان با مردم، از همه بهتر است. چهرهاى گشاده دارند كه مردم رغبت مىكنند با آنان انس و الفت بگيرند.
معناى روايت، اين نيست كه اگر كسى پایبند عمل به تكليف شرعى نيست ولى خوش برخورد است بر كسى كه وظائف دينى خود را انجام مى دهد ولى گشاده رو نيست، ترجيح دارد.
بلكه مراد اين است فرد مؤمنى كه وظائف خود را انجام مى دهد و حسن خلق هم دارد بر مؤمنى كه خوش اخلاق نيست برترى دارد.