آیات وقف و انفاق و صدقه
آیاتی که جایگاه وقف و انفاق و صدقه را مطرح می کنند
صاحب عروه الوثقی مینویسد:« وقف خود نوعی از صدقات است که گاهی واژه صدقه نیز به آن اطلاق میشود و نیز گاهی واژه صدقه بر اعم از وقف و اخوات آن یعنی حبس و سکنی و … اطلاق میشود. بنابر این وقف همان صدقه جاریه است. یعنی صدقهای که همچنان جاری و مستمر است. بر خلاف صدقاتی که این چنین نیستند.»
وقف در قرآن و روایات
در آیات عدیدهای از قرآن سفارش به نزدیک کردن قلوب و محبت و مساعدت به نیازمندان شده که 4 دسته آیات را میتوان نام برد که هر یک به نوعی به نقش و جایگاه وقف و انفاق و صدقه اشاره دارند. هر چند لفظ وقف در این آیات و روایات نیامده لکن به گفته اکثر فقها و مفسرین لفظ صدقه به ویژه صرفه جاریه در این بیانات اشاره به وقف است.
چهار دسته آیاتی که به نوعی نقش و جایگاه وقف و انفاق و صدقه را مطرح می کنند عبارتند از:
الف: یک دسته آیات که انسان را به عمل صالح ترغیب و توصیه مینمایند.
ب: آیاتی که به تلطیف قلوب و جلب محبت دیگران اشاره دارد.
ج- آیاتی که مردم را به روح تعاون و احسان وبرادری و برابری دعوت مینمایند.
د- آیاتی که انسان را به خود شناسی دعوت مینماید تا از این راه، بیشتر در اعمال و آثار کردار خود بیندیشند و به سوی اعمال خیر و نیک بشتابد.
«امام صادق علیه السلام میفرمایند: پس از مرگ آدمی، اجر ومزدی به وی نمیرسد، مگر به واسطه سه عملی که در دنیا و در زمان حیات خویش انجام داده: یکی از این اعمال صدقهای است که در طول حیات خود بخشیده است که پس از مرگ او این صدقه همچنان جاری است (وقف) و او از ثواب آن بهره میجوید.» (تحریرالوسیله، ج 2، ص 62)