مديريت اقتصاد خانواده
جلوگيري از ريخت و پاش
بي توجهي به مديريت صحيح هزينه ها در خانواده گاهي بحران ساز مي شود به گونه اي که کانون گرم خانواده را به فروپاشي تهديد مي کند. مهناز غلامي که خود را 44 ساله و داراي سه فرزند معرفي مي کند، مي گويد که بيشتر اوقات خود را در خانه مي گذراند. وي درباره چگونگي اداره هزينه هاي زندگي معتقد است که براي مديريت هزينه ها بايد يک تقسيم بندي صحيح و اصولي داشته باشيم. پيش از خريدهاي آن چناني بايد هزينه هاي ضروري و نيازهاي روزانه، اجاره مسکن، اقساط احتمالي را از درآمد ماهانه جدا کرد و براي باقيمانده درآمد درباره پس انداز و خرج هاي نابهنگام برنامه ريزي کرد. وي مي گويد: «مديريت اقتصادي خانواده را بايد به زنان سپرد. چون آنها به هنگام خريد اولويت بندي کرده و به مرغوبيت جنس و کالا توجه بيشتري دارند.در خريد حوصله بيشتري به خرج مي دهند.» در يکي از مراکز مطرح خريد سوژه گزارش را پيگيري مي کنم.

فروشنده مغازه مانتو فروشي با تأکيد بر اين که به دليل نوع شغل خود با مشتريان خانم بيشتر سروکار دارد و تا حدودي روحيه آنها را مي شناسد، معتقد است که هزينه هاي زندگي را بايد مرد خانه اداره کند. چون بودجه اصلي را او به خانه مي آورد و بهتر مي تواند برنامه ريزي کند. وي مي گويد که برخي از زنان با پيروي از يک اخلاق ناپسند و براساس چشم و هم چشمي خريد کنند و به جاي هزينه کردن روي مسائلي مثل آموزش هاي فرهنگي و اجتماعي، فقط به زرق و برق و تجملات بها مي دهند.» وي مي گويد که هفته گذشته يک مشتري به مغازه اش مراجعه کرد و با اظهار ناراحتي از اينکه مانتويي را که دو سه هفته قبل خريده رنگش از مد افتاده، دوباره درخواست مانتويي جديد با رنگ جديدتر را داشت.

يکي ديگر از همکاران او که گفت و گوي ما را مي شنود برخلاف نظر دوست خود با اشاره به اين که همه خانمها اين طور فکر نمي کنند مي گويد: «برخي خانمها وقت بيشتري دارند و برخي ديگر درگيري فکري کمتري در بيرون از خانه دارند بنابراين بهتر مي توانند هزينه هاي زندگي را مديريت کنند، البته بخشي از هزينه ها هم برعهده مرد خانه است ولي خانمها راحت تر مي توانند تصميم گيري و خريد کنند.» وي معتقد است به شخصيت زنان هم بستگي دارد که تا چه حد شرايط همسرشان را درک کنند و مي گويد: «اگر زن قانع باشد آن مرد حتماً در زندگي موفق خواهد شد.»

خانم افتخاري که در آستانه تشکيل زندگي مشترک قرار دارد و در يک موسسه آموزش زبان تدريس مي کند، مي گويد: «اين که مديريت هزينه هاي زندگي با مرد باشد يا زن، خيلي فرق نمي کند. بنابراين مهم اين است که در زندگي براساس اولويت ها هزينه کنيم. البته مشکلات اقتصادي هم زياد است ولي با يک برنامه ريزي دقيق مي توان زندگي آرام و بي استرسي را شروع کرد.» وي با اشاره به اين که مرد و زن بايد براي اداره بهتر زندگي با يکديگر مشورت کنند مي گويد: «چه اشکالي دارد مثلا به جاي اين که اول زندگي براي تهيه مبلمان، لوستر يا تلويزيون بزرگ چند ميليون هزينه کنيم، در امر مسکن سرمايه گذاري داشته باشيم تا بتوانيم بعداز چند سال هزينه اجاره خانه را از سبد زندگي خارج کنيم؟»
درک اولويت هاي زندگي
بسياري از خانواده ها به دليل عدم مديريت اقتصادي در داخل و خارج خانوار، با مشکلات مالي و حتي خانوادگي روبه رو مي شوند و اين در حالي است که تحقيقات آماري نشان مي دهد با مديريت اقتصادي در خانواده بيش از 50 درصد مشکلات مالي را مي توان کاهش داد.
ابوالفضل نظري خود را کارمند يک شرکت معرفي مي کند که 15سال از زندگي مشترک او مي گذرد. مي گويد: « مديريت صحيح هزينه حتي از ميزان درآمد خانواده هم مهمتر است. در برخي خانواده هايي که درآمدي بالاتر از هزينه هاي جاري دارند مديريت کمتر به چشم مي آيد و به عبارتي اسراف صورت مي گيرد. اما بي ترديد مديريت صحيح در هزينه، نظم اقتصادي و سلامت خانواده را تضمين مي کند.» وي مي گويد: «تنظيم درآمد خانواده با سبد خانوار را که شامل غذا، پوشاک، تحصيل، مسکن، بهداشت، مسافرت، پس انداز، مي شود مديريت هزينه خانواده مي نامند، البته در شکل فني تر جامعه که مرد بعنوان مسئول درآمدزايي يا نان آور خانواده بود، مديريت هزينه هم برعهده او بود. اما باافزايش حضور بانوان در جامعه و فعاليت آنها در علم آموزي و مشارکت در عرصه هاي اقتصادي جامعه و همچنين افزايش هزينه هاي زندگي، مديريت هزينه ها بايد هدفمند کرد به صورتي که مهم اين نيست که زن يا مرد کداميک مسئول مديريت هزينه هاي زندگي باشد، مهم اين است که درک متقابلي از اولويت هاي زندگي داشته باشند و تفاهم لازم را براي تخصيص ميزان درآمد به هزينه هاي سبد خانوار را داشته باشند.»