دعوت به ولايت پذيرى
بزرگ‏ترين ظلمى كه بعد از رحلت پيامبراسلام (ص) نسبت به جهان اسلام و بشريّت شد، اين بود كه امامت و ولايت را از مسير حق منحرف كردند. كم كم كار به جايى رسيد كه از زمان معاويه آن را به سلطنت تبديل نمودند و مردم را چون بردگان به خدمت مى‏ گرفتند.
آنان مى‏ خواستند كه ديگر از امامت و جانشينى خاتم پيامبران و رهبرى حقيقى و دينى اثرى نماند. وقتى نوبت به امامت امام صادق (ع) رسيد در مناسبت‏ هاى گوناگون با بيانات شيواى خود، اهميت اين مسأله را بيان فرمود.
«عيسى بن سرى» مى ‏گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم پايه‏ هايى كه دين اسلام بر آن بنا شده است، به من بفرما. آن حضرت فرمود: «گواهى به يگانگى خداوند و اين كه محمد(ص) رسول و فرستاده اوست: اقرار نمودن به آن چه از جانب خداوند آورده (قرآن) و ولايتى كه خداوند به آن امر فرموده و آن ولايت آل محمد است.

يكى از انتظارات واقعى امام صادق (ع) از شيعيان واقعى اين است كه نسبت به امامان خويش معرفت و شناخت داشته باشند و با دل و جان ولايت آن‏ها را بپذيرند نه اين كه فقط مدّعى ولايت مدارى باشند، آن حضرت با تبيين علايم و نشانه ها، ولايت پذيران اصلى را از غير اصلى جدا نموده به طورى كه مى ‏فرمايد: «شيعيان سه دسته هستند: گروهى به وسيله ما زينت مى ‏يابند و ما را وسيله عزّت و آبروى خويش قرار مى ‏دهند، گروهى ما را وسيله درآمد زندگى دنيايى خويش قرار داده و از اين طريق زندگى مى ‏كنند و گروهى از ما و به سوى ما هستند با امنيت ما آرامش مى ‏يابند و با ترس ما ترسان هستند، در برابر جفاكاران خودنمايى ندارند، اگر پنهان باشند كسى سراغ آن‏ها را نمى ‏گيرد و اگر آشكار باشند به آن‏ها اعتنا نمى‏ شوند. گروه سوم به حقيقت شيعيان واقعى و راهنمايان مردم هستند.pan style="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">امام صادق(ع) علاوه بر سفارش‏ هاى مكرّر به ولايت پذيرى و امام‏ شناسى در مكتب تربيتى خويش، شيعيان ولايى تربيت نمود و آنان را ولايت مدار بار مى‏ آورد. در اين زمينه داستان «عبدالله بن يعفور» يكى از شيعيان با اخلاص و فداكار كه در پذيرش ولايت ائمه اطهار (ع) اسوه ‏اى كامل و نمونه ‏اى بارز براى تمامى شيعيان مى ‏باشد، قابل تأمّل و دقت است او با همه عظمت علمى و موقعيت اجتماعى در برابر فرمان امام خويش تسليم محض بود.
استناد به قرآن
جايگاه و نقش ائمه اطهار (ع) در ترويج و توسعه فرهنگ قرآنى به ويژه تفسير قرآن كريم، نقش كليدى و اساسى در تبيين حقايق قرآنى است. با اندكى تأمّل در زندگانى حضرت امام جعفر صادق (ع) روشن مى ‏شود كه قرآن در سيره و سخن آن امام بزرگوار جايگاه ويژه ‏اى داشته و زندگى روزمرّه خود را با آيات قرآن آن چنان آميخته بود كه در تمام ابعاد پرتو افشانى مى‏ كرد.
آن حضرت با حالت ملكوتى خاصى آيات قرآن را در نماز تلاوت مى ‏كرد، به طورى كه از حالت عادى خارج مى‏ شد. روزى يكى از حاضران از او پرسيد: اين چه حالى بود كه به شما دست داد؟ فرمود: «پيوسته آيات قرآن را تكرار كردم تا اين كه به حالتى رسيدم كه گويى آن آيات را به طور مستقيم از زبان نازل كننده ‏اش مى‏ شنيدم.
«مسعدة بن صدقه» مى‏ گويد: شنيدم كه از امام صادق (ع) پرسيده شد: آيا امر به معروف و نهى منكر بر تمام مردم واجب است؟ حضرت فرمود: خير! به حضرت عرض شد چرا؟ فرمود: بر كسى واجب است كه توانمند، داراى جايگاه علمى و عالم به معروف و منكر باشد و بر انسان ناتوان واجب نيست، دليل آن قرآن كريم است كه مى‏ فرمايد: «و لتكن منكم امّةٌ يدْعون الى الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر؛ بايد از ميان شما گروهى باشند كه به خير دعوت كنند و امر به معروف و نهى از منكر نمايند
تعبير (منْكم) عده ‏اى خاص را بيان مى ‏كند، نه عموم مردم را چنان كه در اين آيه شريفه آمده است: «و من قوْم موسى امّةٌ يهدون بالحقّ و به يعدلون ؛ و برخى از قوم موسى به راه حق هدايت مى ‏كنند و به آن باز مى ‏گردند.» يعنى عده‏اى از قوم موسى به حق هدايت مى ‏كنند نه همه. در اين جا امام صادق (ع) به حرف «من» در منكم و (من قوم موسى) استدلال كرد كه امر به معروف و نهى از منكر بر همه افراد واجب نيست، بلكه بر كسانى كه توانايى و آگاهى نسبت به معروف و منكر داشته باشند، واجب است.
اين همان مسيري است كه حوزويان و طلاب بايد طي كنند تا حق شاگردي امام صادق (عليه السلام) را به جا آورده باشند.