با توجه به كلام حضرت علی علیه السلام كه فرموده اند : (حُسْنُ الْخُلْقِ رَأْسُ کُلِّ بِرٍّ؛ خوش اخلاقی، اساس تمام خوبی ها است.)
بر آن شديم چند كلام از امام صادق (عليه السلام ) درباره اخلاق را ياد آور شويم باشد كه مفيد واقع گردد.
1. زندگی با اخلاق گوارا می شود.
آن حضرت فرمود: «لا عَیْشَ اَهْنَأُ مِنْ حُسْنِ الْخُلْقِ؛(1) هیچ زندگی ای گواراتر از نیک خوئی نیست.»
این حدیث به خوبی می رساند که اگر زندگی اجتماعی، خانوادگی و حتی انفرادی توأم با اخلاق باشد، برخوردار از شادی و نشاط و شادابی خواهد بود. جامعه و خانواده ای که اخلاق را مراعات نکنند، نشاط و شادابی از آن رخت خواهد بست.
2. عمر را صرف ادب و اخلاق کن.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: «اِنْ اُجِّلْتَ فی عُمْرِکَ یَوْمَیْنِ فَاجْعَلْ اَحَدها لاَِدَبِکَ تَسْتَعینَ بِهِ عَلَی یَوْمِ مَوْتِکَ؛(2) اگر از عمرت تنها به میزان دو روز مهلت داده شدی، یک روزش را برای ادب خود اختصاص بده تا برای روز مرگ از آن کمک بگیری.

3. اخلاق نیک نشانه بزرگواری است.pan style="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">آن حضرت فرمود: ثَلاثَةٌ تَدُلُّ عَلی کَرَمِ الْمَرءِ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَکَظْمُ الْغَیْظِ وَغَضُّ الطَّرَفِ؛(3) سه چیز نشانه بزرگواری انسان است: خوش اخلاقی، فرو بردن خشم و فرو پوشیدن چشم.
4. اخلاق نیک نشانه درست اندیشی است.
حضرت صادق علیه السلام می فرماید: «ثَلاثَةٌ یُسْتَدلُّ بِها عَلی اِصابَةِ الرّأیِ: حُسْنُ اللِّقاءِ وَحُسْنُ الاِسْتِماعِ وَحُسْنُ الْجَوابِ؛(4) سه چیز نشانه درست اندیشی است: خوش برخوردی، خوب گوش دادن و نیکو پاسخ دادن.»
این حدیث بیش از هر کس، واعظان و عالمان جامعه را هدف قرار داده است؛ زیرا برای هدایت مردم هم خوش برخوردی لازم است و هم توجّه به سخنان و درد دلهای مردم و هم نیکو جواب دادن به سؤال دیگران.
5. در یک کلام حُسن خلق آنقدر عظمت و ارزش دارد که هر کس به عمق و ژرفای آن نمی رسد، و به هر کس عنایت نمی شود؛ چنان که امام صادق علیه السلام فرمود: «وَلا یَکُونُ حُسْنُ الخُلْقِ اِلاّ فی کُلِّ وَلِیٍّ وَصَفیٍّ… وَلا یَعْلَمُ ما فِی حَقیقَةِ حُسْنِ الْخُلْقِ اِلاَّ اللّه تعالی؛(5) و حسن خلق یافت نمی شود مگر در وجود دوستان و برگزیدگان [خداوند]… و آنچه در حقیقت خلق نیکو است جز خداوند متعال کسی نمی داند.»
6. خوی نیک از اوصاف انبیاء است.

حضرت صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّ الصَّبْرَ وَالبِرَّ وَحُسْنَ الْخُلْقِ مِنْ اَخْلاقِ الاَْنْبیاءِ؛(6) به راستی صبر و نیکوکاری، و خوش خوئی از اخلاق انبیا است
1. وسائل الشیعه، ج8، ص571.1-
2. روضه کافی، ج8، ص150.2
3. علی بن شعبه حرّانی، تحف العقول، ص572، ح34.3
4. همان، ص582.4
5. بحار، ج68، ص393.5
6. المواعظ العددیه، ص227.6