تحقيق پايانی سطح دو ( کار شناسی)
مدرسه علميه امام خمينی (ره)
مفهوم تکبر و غرور از ديدگاه قرآن و سنت
استاد راهنما:
سرکار خانم صديقه ميرزاپور
محقق:
سميه مسگری
تاريخ دفاع:
زمستان 1383

چکيده:
با توجه به موضوع اين تحقيق که در مورد مفهوم تکبر وغرور در آيات و روايات است، دور نمايي از بحث را در اينجا به نحو مختصر بيان می کنيم:
براي شروع اين تحقيق، ابتدا كبر و غرور را از نظر لغوي و اصطلاحي، معنا كرده و سپس آن دو را با هم مقايسه كرده ايم. در فصل دوم پيرامون منشأ كبر بحث كرده و آن را خود بزرگ بيني دانسته ايم.

سپس اقسام كبر را بررسي كرده و آن را به كبر در مقابل خدا، كبر در مقابل انبياء، رسل و اولياء و كبر در مقابل ساير مردم، تقسيم كرده ايم، درباره مراتب كبر نيز مقداري توضيح داده و آن را به سه مرتبه به اين شرح تقسيم نموده ايم: الف) استقرار اين صفت در دل و ظهور آن در رفتار و گفتار. ب)استقرار اين صفت در دل و ظهور آن فقط در رفتار. ج) استقرار اين صفت در دل و عدم ظهور آن دررفتار و گفتار . البته در ادامه به برخي از رفتارها مثل راه رفتن و لباس پوشيدن، كه امكان دارد موجب نمود تكبر شود پرداخته ايم. در فصل سوم به عنوان نمونه چند آيه و روايت را آورده و مقداري پيرامون آنها مطلب نوشته ايم البته دراين مسير از تفاسير و كتب روايي متعدد، بهره گرفته ايم. درقسمت ديگري از اين فصل اختصاص كبريايي را به ذات باري تعالي، مطرح كرده و در ادامه به بررسي جايگاه متكبران در قيامت و روز حشر پرداخته و در جاي ديگر جايگاه اين صفت را در نهج البلاغه و كلام اميرالمؤمنين علي (عليه السلام) عنوان كرده ايم. در فصل چهارم برخي از داستان هاي عبرت آموز دربا ره كبر، را ذكر كرده ودر قسمت ديگري از اين فصل درباره برخورد پيامبران الهي با مستكبران عصر خود، مطالبي را به رشته تحرير درآورده ايم. در فصل پنجم دامنه بحث را به مسائل خانواده كشانده و نقش تكبر و غرور در زندگي زناشوئي و شاخه هاي خود پسندي درخانواده را بيان كرده ايم. البته در پايان اين فصل از تكبر ممدوح هم، سخن گفته ايم. در فصل ششم به برخي از آثار كبر مثل حقيرشمردن ديگران، محروم بودن از درك صحيح و غيره اشاره كرده ايم و در قسمت ديگر، برخي اختلالات كه ممكن است در بينش مغرور موجود باشد را بررسي كرده ايم و بالاخره در فصل هفتم راه علاج اين صفت مذموم، به صورت علمي و عملي و فوائد ترك آن را به زيور طبع آراسته ايم.