شمه ای از فضایل و مکارم اخلاقی امام صادق علیه السلام
اخلاق که یکی از بهترین اصول زندگی فردی و اجتماعی محسوب می شود امروز بیش از هر زمان بشر نیازمند آن است در واقع بسیاری از مشکلات پیش روی انسان ناشی از فقدان اخلاق فردی و اجتماعی افراد جامعه بشری است. اینجاست که خلأ وجود اصول اخلاقی مبتنی بر فطرت بشری به چشم می خورد. بنابراین برای رفع این معضل بزرگ جهان امروز ناگزیر باید به بزرگترین اساتید و معلمان اخلاق در طول تاریخ مراجعه کرد و با الگو گرفتن از رفتار شان و گوش سپردن به گفتارشان بر این مهم فائق آمد و آنان نیستند جز ائمه از خاندان پاک رسالت و نبوت یعنی امامان معصوم شیعه که به اعتراف خاص و عام بهترین الگو در رفتار اسلامی هستند.
ولادت امام صادق علیه السلام
در 17 ربیع الاول سال 83 هجری ولادت با سعادت امام جعفر صادق علیه السلام در مدینه منوره اتفاق افتاده است.
نام مبارک ان حضرت جعفر و کنیه شریفش ابوعبدالله و لقب نورانی حضرت صادق است. پدر بزرگوارش امام محمد باقر علیه السلام, و مادر گرامی آن حضرت جناب ام فروه است, که امام صادق درباره ایشان میفرمایند: مادرم از بانوان پرهیزگار و باایمان و نیکوکار بود .
امام صادق علیه السلام هفت پسر و سه دختر داشتند که عبارتند از امام موسی کاظم علیه السلام, اسماعیل, عبدالله, محمد دیباج, اسحاق, علی عریضی, عباس, ام فروه, اسماء, فاطمه.
میلاد پیامبر صلوات الله علیه
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)فرزند عبدالله و مادرش آمنه دختر وهب درماه ربیع الاول سال عام الفیل دیده به جهان گشودولي محدثان و مورخان در روز تولد آن حضرت اختلاف دارند.
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)فرزند عبدالله و مادرش آمنه دختر وهب درماه ربیع الاول سال عام الفیل دیده به جهان گشودولي محدثان و مورخان در روز تولد آن حضرت اختلاف دارند.[1]
آمنه تنها چند روز فرزند عزیز خود را شیر داده بود وبنابر رسمي که در مکه رايج بود ، دايه پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نخست كنيزي بود بنام “ثویبه"که وظیفه شیردهی به پیامبر را به مدت چهار ماه به عهده داشت[2]سپس،او را به زني به نام حليمه از قبیله بنی سعد سپردند تا در فضاي ساده و پاک باديه پرورش يابد[3] …
ویژگی های اخلاقی پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) چگونه بود؟
پیروزى پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)، هر چند با تائید و امداد الهى بود، ولى عوامل زیادى از نظر ظاهر داشت، که یکى از مهم ترین آنها جاذبه اخلاقى پیامبر(صلى الله علیه وآله) بود.
آن چنان صفات عالى انسانى و مکارم اخلاقدر او جمع بود، که دشمنان سرسخت را تحت تاثیر قرار مى داد، به تسلیم وادار مى کرد، و دوستان را سخت مجذوب مى ساخت.
بلکه، اگر این را معجزهاخلاقى پیامبر(صلى الله علیه وآله) بنامیم، اغراق نگفته ایم، چنان که نمونه اى از این معجزهاخلاقى در فتح «مکّه» نمایان گشت: هنگامى که مشرکان خونخوار و جنایت پیشه، که سالیان دراز هر چه در توان داشتند بر ضد اسلامو شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله) به کار گرفتند، در چنگال مسلمین گرفتار شدند، پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) بر خلاف تمام محاسبات دوستان و دشمنان، فرمان عفو عمومى آنها را صادر کرد، و تمام جنایات آنها را به دست فراموشى سپرد، و همین سبب شد که به مصداق «یَدْخُلُونَ فِى دِیْنِ اللهِ اَفْواجاً»(1) فوج، فوج مسلمان شوند.
آیین پیامبر (ص) قبل از اسلام
سوال
پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ قبل از بعثت مطابق چه آييني عمل مي كرد؟
پاسخ
با آغازرسالت پيامبر(ص) در سال40 عام الفيل، آيات قرآن مجيد و دستورات و تعاليم اسلام بر آن حضرت نازل گرديد و اين در حاليست كه در روايات شيعه و سني وارد گرديده كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ قبل از بعثت و نزول وحي هر سال روزهايي را در غار حراء مشغول اعتكاف بود. علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: پيامبر پيش از بعثت مدتي در هر سال در كوه حرا بسرمي برد(1)و بارها دور خانه خدا طواف نموده و حج بجا مي آورد.(2) از اين رو اين سؤال مطرح مي شود كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ پيش از بعثت اين عبادات را بر اساس چه آييني انجام مي داد و اساساً اصول و فروع اعتقادات آن حضرت چه بوده است؟
سال، ماه و روز دقیق تولد حضرت محمد (ص) چیست؟
سوال
سال، ماه و روز دقیق تولد حضرت محمد (ص) چیست؟
پاسخ
همه مورخان و سیره نویسان اتفاق دارند که تولد حضرت محمد (ص) در عام الفیل (سال 570 میلادی) و در ماه ربیع الاول بوده است، اما اینکه تولد آن حضرت در چه روزی از ماه ربیع الاول بوده است، معروف در میان محدثان شیعه این است که تولد آن بزرگوار در روز هفدهم ربیع الاول بوده است و مشهور در میان اهل سنت این است که آن حضرت در روز دوازدهم ربیع الاول دیده به دنیا گشود.
Mission’s of the Prophets: Justice
Who was Prophet Muhammad? And what was his mission?
For us Muslims, Prophet Muhammad is the last in the series of 124,000 prophets whom God sent for guidance of human society.
Almighty God says in the Qur’ãn,
“Certainly We have sent Our messengers with clear guidance; and We sent down to them the Book and the scale so that humans may conduct themselves with justice.” (Surah al-Hadid, 57:25)
All great prophets of God –Adam to Noah, Abraham to Moses, Jesus to Muhammad– came to establish justice in society.
Imam Hasan (a.s.) and Amr Bil Maroof (Enjoining good)
Perhaps we all have experienced the situation where we meant to convey a correct criticism with good intentions to a friend, but it has unintentionally leaded to displeasure and annoyance. Have we ever thought about the best way to increase the effectiveness of criticism?
In general, when a person makes a moral criticism, two targets could be sought: (1) the action which the criticizer finds incorrect, (2) the person who has performed the incorrect action. What is painful and burdensome about criticism, and can lead to anger, grudge, and animosity is the damage that hurts one’s pride. Although that person might argue about his action and bring proofs for its correctness, in reality, he is defending “himself", and is attempting to save his esteem and personality.
ازدواج رسول اکرم (صلوات الله)
زمانی که پیامبر اکرم (ص) به سن 25 سالگی رسید عمویش به او گفت: ای محمد! دوست دارم که برای تو زنی بگیرم، اما مال و دارایی ندارم که با آن تو را کمک کنم؛ خدیجه از اقوام ماست و هر سال یکی از قریشیان را به همراه اموال و غلامش برای تجارت می فرستد تا بعد از مراجعت مقداری از سودی که برده به آن قریشی تعلق گیرد، اگر می خواهی با او درباره ی شرکت تو در این تجارت صحبت کنم. پیامبر (صلوات الله) پذیرفت و ابوطالب برای صحبت در این باره نزد خدیجه رفت. بنا به برخی نقلهای تاریخی دیگر علت سخن گفت ابوطالب با پیامبر در مورد شرکت او در این تجارت، فقر مالی او عنوان شده و گفته نشده که آیا فقر مطابق او علت پیشنهاد وی به رسول الله(صلوات الله) بوده یا فقر او از جهت کمک در ازدواج رسول اکرم (صلوات الله) سبب این امر شده.
غيبت امام زمان، يک سنت الهي
اساساً مساله غيبت در گفتار معصومين(عليه السلام) به عنوان يک سنت الهي مطرح شده است که در ميان انبياء پيشين و اوصياي آنها معمول بوده است. بنابر روايات، صالح پيامبر در سن پيري از ميان قومش غايب شد و غيبت او مدتي به طول انجاميد. به طوريکه چون به ميان قومش بازگشت وي را نشناختند.
موسي(عليه السلام) نيز مدتي غايب بود و در طي اين مدت بني اسراييل در حيرت و سرگرداني و رنج بسيار به سر مي بردند تا بار ديگر موسي(عليه السلام) به نزد آنها بازگشت. چنين غيبتهايي درباره حضرت يونس، يوسف و برخي ديگر از پيامبران نيز ذکر شده است. بنابراين مساله به مانند سنت جاريه اي تلقي شده است که در باره امام زمان(عج) در امت خاتم الانبيا نيز مصداق پيدا مي کند.
در آخر، ذکر يک نکته ضروري است و آن اينکه دانش بشري براي کشف بسياري از امور يارا نيست و توان فهم آنها را ندارد.
بسياري از اسرار نظام خلقت هنوز براي ما مجهول است و خداوند متعال که در گفتارش جاي هيچ شک و ترديدي نيست در کتاب خود از اين موضوع اينچنين خبر داده است : ” و از دانش تنها مقدار بسيار کمي به شما داده شده است"7 و همچنين امام صادق(عليه السلام) در باره علت غيبت امام مهدي(عج) مي فرمايند : ” بي گمان براي قائم آل محمد غيبتي است که بطلان خواهان در آن شک مي کنند.
” سپس از آن حضرت سوال شد چرا آن حضرت غيبت مي کنند؟ ايشان جواب دادند : ” براي امري که ما اجازه بيان آن را براي شما نداريم".
آغاز امامت امام زمان(عج)، زمانی برای شادی منتظران
بر اساس تعالیم اسلامى یكى از وظایف مهم هر مسلمان، انتظار ظهور حضرت قائم(عج) است؛ انتظار تحقق وعده الهى بر حاكمیت صالحان و تشكیل دولت اهل بیت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) است. اما آیا هیچ مىدانید كه پاداش این انتظار چیست و چه ثمرى براى منتظران دارد؟
امام صادق(علیه السلام) در روایت زیر به این پرسش پاسخ مىدهند:
«الا اخبركم بما لا یقبلالله عزوجل من العباد عملا الا به؟ فقلت: بلى. فقال: شهادة ان لا اله الا الله، و ان محمدا عبده [و رسوله] و الاقرار بما امرالله، و الولایة لنا، و البراءة من اعدائنا - یعنی الائمة خاصة - و التسلیم لهم، و الورع و الاجتهاد و الطمانینة، و الانتظار للقائم - علیهالسلام - ثم قال: ان لنا دولة یجیىء الله بها اذا شاء. ثم قال: من سره ان یكون من اصحاب القائم فلینتظر ولیعمل بالورع و محاسن الاخلاق، و هو منتظر، فان مات و قام القائم بعده كان له من الاجر مثل اجر من ادركه، فجدوا وانتظروا، هنیئا لكم ایتها العصابة المرحومة.
سپس [امام] فرمود: براى ما دولتى است كه هر زمان خداوند بخواهد، آن را محقق مىسازد.
انتظار فرج از دیدگاه رهبری
مقام معظم رهبری درباره انتظار فرج و شرایط منتظران می فرماید: «منتظران صاحب الزمان، به منور شدن چشم انداز زندگی بشر و پایان دوران ظلم و تجاوز امید دارند و جنایات ستم و تزویر سردمداران استکبار جهانی، نمی تواند چشمه امید را در دل های آنان خاموش کند.
منتظران حجت تردیدی ندارند که روزگار ظلم و طغیان و تجاوز سرانجام به پایان خواهد رسید و قدرت قاهره حق، همه قله های فساد و تعدی را از بین خواهد برد. ما اعتقاد داریم که با ظهور مهدی موعود علیه السلام ، اندیشه و عقول بشری از همیشه خلاق تر خواهد بود و صلح و امنیت کامل در مقیاس جهانی آن به وجود خواهد آمد و ما برای چنین دورانی باید تلاش کنیم تا جهان روز به روز به این عصر آرمانی نزدیک تر شود».
بیا امید دلم
رسانده زهر جفا تا به چرخ آه مرا
گرفته است زکف معتمد رفاه مرا
به زندگانی من نیز زهر خاتمه داد
به دست و پیکر لرزان ببین گواه مرا
رسیده بر لب بام آفتاب زندگیم
بخوان غلام من از پشت پرده ماه مرا
بیا امید دلم مهدیم دگر مگذار
تو بیش از این به رهت منتظر نگاه مرا
بیا و آب بنوشان تو بر پدر دم مرگ
که نیست تاب و توان جسم همچو کاه مرا
تو در برم بنشین تا مگر که بنشانی
ز اشک دم به دم خود شرار آه مرا
به غربت تو و مظلومی تو میسوزم
چو گیرد اتش بیداد جایگاه مرا
سیدرضا مؤید
ربیع الاول
معتمد در ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری قمری به واسطه یکی از نزدیکان خویش، امام حسن عسکری (عليه السلام) را با زهر مسموم کرد و امام در اثر آن، چند روز در بستر بیماری قرار گرفتند و در این ایام معتمد پیوسته پزشکان درباری را بر بالین امام میفرستاد تا مردم گمان کنند که حضرت از بیماری طبیعی رنج میبرد. او میخواست از طرفی ضمن مداواى حضرت (عليه السلام) و کسب وجهه عمومى، از طریق مأمورانش اوضاع و شرایط را زیر نظر بگیرد و رفت و آمدها را تحت کنترل در بیاورد تا آنها اگر صحنه مشکوکى در رابطه با جانشینى و امامت پس از امام حسن (عليه السلام) دیدند آن را گزارش کنند.
امام عسکری پس از مدت کوتاهی به دلیل تشدید بیماری، در روز جمعه هشتم ماه ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری هنگام نماز صبح به شهادت رسیدند.
ایشان در بیست و هشت سالگى از دنیا رفتند و دوره امامتشان فقط شش سال طول کشید. بنابر روایات تاریخی، تمام این مدت شش سال یا در حبس و یا اگر هم آزاد بودند، اجازه ملاقات با مردم را نداشتند. در واقع ایشان از نظر معاشرت آزادى نداشتند.
علت هجرت پیامبر گرامی اسلام(ص) به مدینه چه بود؟
حضور پیامبر اسلام(ص) و پیروان حضرتشان در مکه، با اذیت و آزار، شکنجه، تهدید و … همراه بود. عموم مسلمانان شرایط سخت و طاقتفرسایی را تحمل میکردند. در سال دهم بعثت، اندکى پس از خارج شدن بنى هاشم از شعب، ابوطالب[1] و خدیجه،[2] از دنیا رفتند و به دنبال آن بود که فشار قریش بر مسلمانان افزایش یافت.
از طرفی از مهمترین رویکردهای تبلیغی پیامبر(ص)، گسترش دین در میان شهرها و قبایل دیگر بود و در همین راستا مسافرتی به شهر طائف نیز داشت.[3]
یکی از نقاطی که پیامبر(ص) برای تبلیغ دین، توجه خاصی به آن داشت، شهر یثرب بود. حضرتشان شش تن از اهالی این شهر را در عقبه مکه به اسلام فرا خواند و از ایشان خواست تا او را یارى کنند و ایشان نیز پذیرفتند.