یکی از جلوه‌ها و جنبه‌های مهم، حساس و زیبای اسلام، سنت حسنه وقف است که همواره برکات و آثار فراوانی برای جهان اسلام داشته و دارد. آنچه بسیار زیبا و شنیدنی است، تنوع دنیای وقف است. واقفین و نیک‌اندیشان محترم بنا بر شرایط زمان از دارایی‌های خود در زمینه‌های مختلف، خدمات بزرگی به فرهنگ و تمدن اسلامی نموده‌اند. در حال حاضر از حیث تنوع نیت‌ها، کشور ما رتبه اول را دارد که در همه زمینه‌ها تقریبا وقف داریم، حتی وقف‌های مهدوی نیز کم و بیش وجود دارد.

وقف مهدوی چرا؟

1. ضرورت نواندیشی در عرصه وقف

2. ضرورت طرح و گسترش فرهنگ مهدوی

این دو عامل بسیار مهم بهترین پاسخ به چرایی وقف مهدوی است.

با نگاهی گذرا به موقوفات، روشن می‌شود که این سنت پسندیده همواره با زمان و مکان در ارتباط تنگاتنگ بوده و همراه با شکل گیری نیازها و فرصت‌ها تنوع و صورت‌های مختلف پیدا نموده است.

امروزه می‌توان تنوع این وقف‌ها را در همان اندازه‌ها دنبال کرد اما اگر وقف‌ها در جهت رشد معنوی و شناخت مردم نسبت به امامشان باشد، قطعاً آثار و بر کات بیشتری دارد.

ضمن آن‌که امروزه طرح و گسترش فرهنگ مهدویت بسیار لازم و ضروری است.

چرا که مهدویت در همه عرصه‌ها از عبادت و خانواده تا اجتماع و سیاست حضوری پر رنگ دارد. بدون مهدویت ، هستی مبهم و گنگ و ابتر است. مهدویت با ترسیمی که از ابتدا و توصیفی که از انتهای تاریخ انسانی دارد ،تنها دلیل برای بودن ، تنها علت برای رفتن و بهترین گزینه برای امان ماندن از هزاران بی راهه و تنها راه برای پیمودن است.۱

مهدویت از یک سو شناخت دقیقی از آن چه هستیم (هویت) ارائه می‌کند و از سوی دیگر با گشودن  هدف‌های عالی برای زندگی (آرمان) انسان را به رشد و تعالی سوق می‌دهد. آموزه‌ای با این اهمیت که اساساً راهبردی یعنی علاوه بر هدف هم راه و هم وسیله است انسان را با توحید و از مسیر توحید به توحید می‌رساند ، چرا از ثروتی که خدا به ما داده است برای آن خرج نکنیم؟ ما امام مهدی  عجل الله تعالی فرجه الشریف را با جان و دل پذیرفته‌ایم ولی از پذیرش آن ، چنان شاد نیستیم و تاکنون حاضر نشده ایم که برای آن خرج کنیم. بیایید با وقف مهدوی ثابت کنیم اماممان را ازهمه چیز و همه کس بیشتر دوست داریم.

نکته دقیقی که از آیات نورانی قرآن فهمیده می‌شود این است که «وقف مهدوی» از اموال دوست داشتنی انتخاب شود. در این وقف لازم است مالی که از راه حلال به دست آمده و آن را دوست می‌داریم، تقدیم شود و بدانید هرچه وقف نمایید، همان را در روز قیامت می‌یابید. خداوند متعال می‌فرماید:

(وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِکُم مِّنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ به ما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ) ۲

هرچه از نیکی برای خویش از پیش فرستید آن را نزد خدا بهتر و با پاداشی بزرگ‌تر خواهید یافت.

امام محمّد باقر علیه السلام می‌فرماید: «چگونه مردم می‌توانند از کارهای خیر منصرف شوند؟ در صورتی که حضرت علی علیه السلام در حالی که بهشت بر وی واجب شده بود، اموالی را برای فقرا وقف کرد و فرمود: خدایا این مال را برای این جهت صدقه قرار دادم که آتش را از صورتم و صورت مرا از آتش دوزخ دور سازی.»

نتیجه:
وقف، سنت حسنه ای است که ضرورت نواندیشی و گسترش فرهنگ مهدوی، ایجاب می کند که متولیان امر نسبت به پاسداشت و تبلیغ این سنت نیکوی اسلامی، فرهنگسازی نماید، چه آنکه وقف، با اقتضائات زمانی و مکانی، پیوند دارد و نیاز امروز می طلبد که در این زمینه سرمایه گذاری جدی صورت پذیرد.

 

پی‌نوشت‌ها:

[۱]. مفاتیح الجنان ، زیارت حضرت صاحب الامر  عجل الله تعالی فرجه الشریف :«السلام علیک یا سبیل الله الذی من سلک غیره هلک»

[۲]. بقره، 110.