تبعید حضرت امام خمینی (ره) به ترکیه در 13 آبان 1343، کشتار دانش آموزان در 13 آبان 1357 در دانشگاه تهران و تسخیر سفارت امریکا در 13 آبان 1358، سه رویداد با یک هویت بودند که هر کدام در شکل گیری حرکت انقلاب اسلامی نقش بسزایی ایفا کردند. هویت هر سه اتفاق مبارزه با استکبار بود و به همین دلیل، این روز به یاد ماندنی «روز ملی مبارزه با استکبار» نامیده می شود.

تبعید امام خمینی(ره) از ایران به ترکیه در 13 آبان سال 1343

پس از اعتراض شدید امام خمینی به سیاست های حکومت پهلوی و افشاگری در خصوص لایحه کاپیتولاسیون در چهارم آبان سال 43 (در مراسمی که به مناسبت میلاد حضرت زهرا (سلام الله عليها) در منزل امام برگزار شده بود) ،در روز 13 آبان 43 ،امام خمینی توسط مأموران شاهنشاهی بازداشت و پس از انتقال به تهران ، با یک فروند هواپیمای نظامی از فرودگاه مهر آباد به ترکیه تبعید شدند.

اطلاعیه کوتاه ساواک که از رادیو و تلویزیون پخش شد و در روزنامه ها انتشار یافت، چنین بود: «طبق اطلاع موثق و شواهد و دلائل کافی چون رویه آقای خمینی و تحریکات مشارالیه علیه منافع ملت و امنیت و استقلال و تمامیت ارضی کشور تشخیص داده شد، لذا در تاریخ 13 آبان 1343 از ایران تبعید گردید.»

در پی تبعید امام خمینی ره و با وجود فضای خفقان، موجی از اعتراض ها به صورت تظاهرات در بازار تهران، تعطیلی طولانی دروس حوزه های علمیه و ارسال طومارها و نامه ها به سازمان های بین المللی و مراجع تقلید آغاز شد. آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی نیز در روز تبعید امام بازداشت و زندانی شد و پس از چندی در 13 دی 1343 به ترکیه نزد پدر تبعید شد.

دوران تبعید امام به ترکیه، دوران بسیار سختی بود. امام حتی از پوشیدن لباس روحانیت منع شده بودند. محل اقامت اولیه امام هتلی در شهر آنکارا بود. امافردای آن روز برای مخفی نگهداشتن محل اقامت، امام را به محلی واقع در خیابان آتاترک منتقل کردند. چند روز بعد (21 آبان 1343) برای قطع هرگونه ارتباط، محل تبعید را به شهر بورسا واقع در 46 کیلومتری غرب آنکارا انتقال دادند. در این مدت امکان هرگونه اقدام سیاسی از امام خمینی سلب شده و تحت مراقبت مستقیم مأمورین اعزامی ایران و نیروهای امنیتی ترکیه قرار گرفتند.

امام خمینی 11 ماه در ترکیه به سر بردند، پس از آن ساواک با هماهنگی دولت ترکیه ، امام را در 13 مهر 1344 به عراق تبعید کردند که 13 سال به طول انجامید.

در بحبوحه انقلاب اسلامی و در نتیجه افزایش اختناق رژیم بغداد، امام خمینی تصمیم به خروج از عراق و عزیمت به کویت گرفتند اما کویت تحت فشار شاه، از پذیرش امام و هیئت همراه امتناع کرد، در نتیجه امام خمینی در مهر 1357 راهی فرانسه شدند و در «نوفل لوشاتو» در حومه پاریس اقامت گزیدند و طی 4 ماه اقامت خود در فرانسه، انقلاب اسلامی را تا مرحله پیروزی هدایت کردند. سپس در 12 بهمن 1357 به کشور بازگشتند.

امام در طی هجرت 14 ساله خود به روشنگری افکار عمومی ایران و جهان نسبت به ماهیت حکومت پهلوی پرداخته و زمینه انقلاب مردمی و سقوط رژیم شاه را فراهم ساختند. به همین دلیل نقطه شروع دوره هجرت یعنی 13 آبان 1343 و همچنین نقطه پایان آن یعنی 12 بهمن 1357 به عنوان «یوم الله» در بین ایرانیان شناخته می شود.

کشتار دانش آموزان توسط ماموران رژیم پهلوی در 13 آبان سال 1357

در 13 آبان 1357 و همزمان با روزهای اوج گیری انقلاب اسلامی، ده ها نفر از دانش آموزان که برای انجام تظاهرات در محوطه دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، هدف تیراندازی مأموران حکومت شاه قرار گرفته و به شهادت رسیدند. در این حادثه که توسط دولت «آشتی ملی » شریف امامی صورت گرفت، به دلیل بسته بودن درهای دانشگاه هیچ یک از دانشآموزان نتوانستند از آتش گلوله های مأموران بگریزند و این امر تلفات آنها را افزایش داد.

حادثه 13 آبان 1357 بعد از حادثه 17 شهریور در همان سال، دومین کشتار و حادثه خونین در دولت شریف امامی بود،  در حالی که عمر سیاسی این دولت از 70 روز تجاوز نمیکرد. ابعاد حادثه دانشگاه به حدی بود که وقتی در برنامه اخبار شبانگاهی گزارش تیراندازی مستقیم سربازان به روی دانش آموزان در دانشگاه از شبکه سراسری تلویزیون پخش شد، وزیر علوم بلافاصله استعفا داد و فردای آن روز کابینه شریف امامی نیز سقوط کرد.

تسخیر «لانه جاسوسی» توسط دانشجویان پیرو خط امام در 13 آبان سال 1358

سیزدهم آبان 1358 ساختمان سفارت امریکا در تهران به تصرف جمعی از دانشجویان معترض درآمد. این دانشجویان در قالب تشکل دانشجویی اسلامی جمع شده و برای حراست از انقلاب اسلامی تلاش و کوشش میکردند. در بحث ها و بررسیهایی که توسط آنان صورت گرفته بود ، جای شک و شبهه ای نبود که مرکز هدایت و پشتیبانی بسیاری از توطئه ها و تحرکاتی که علیه نظام جمهوری اسلامی صورت گرفته و میگیرد، سفارت ایالات متحده امریکاست. در واقع آنجا چیزی جز یک مرکز جاسوسی و توطئه گری نبود . به همین دلیل، دانشجویان نام و عنوانی لایق برای این محل در نظر گرفتند: «لانه جاسوسی امریکا».

این چیزی بود که در وجدان آگاه مردم ایران نیز دقیقاً وجود داشت و از تذکرات و هشدارهای مستمر حضرت امام (ره) درباره توطئه گری های امریکا به منظور براندازی نظام جمهوری اسلامی ریشه میگرفت.

از سوی دیگر خاطره کودتای 28 مرداد 1332 که منجر به تحکیم سلطه امریکا بر ایران به مدت 25 سال شد ، در حافظه تاریخی مردم ایران هنوز ، تازگی داشت.

از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا زمان تسخیر سفارت امریکا در تهران دیپلمات های امریکایی مستقر در این سفارت خانه از هیچ تلاشی در جهت مقابله با نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران فروگذار نمیکردند. تماس با سرکردگان گروه های ضد انقلاب ، حمایت از شبکه های کودتا و براندازی در داخل کشور و تأمین مالی گروهک های تروریستی در غرب و جنوب ایران که به انفجار لوله های نفتی و ایجاد نا امنی و بیثباتی در مناطق کردنشین مشغول بودند، از عملکردهای مأموران سیاسی فعال در ساختمان سفارت امریکا بود. این حقایق در اسناد لانه جاسوسی نیز آمده است.

سفارت امریکا در تهران از زمستان 1357 تا پائیز 1358 به مرکز فرماندهی عملیات جاسوسی و خرابکاری علیه جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده بود، نظامی که عمر سیاسی آن به یک سال نمیرسید. با این حال سفارت امریکا زمانی توسط دانشجویان تسخیر شد که امریکا ، خواسته مشروع ملت ایران در استرداد شاه و اموال و دارایی های بلوکه شده ایران را نادیده گرفت و حتی امکاناتی وسیع در اختیار فراریان گذاشت تا تشکیلات خود را علیه انقلاب سازماندهی و فعال کنند. امام (ره) تصرف لانه جاسوسی توسط دانشجویان را «انقلاب دوم» لقب دادند و در سخنانی، از این اقدام حمایت کردند: «شما میبینید که الان مرکز فساد امریکا را جوان ها رفته اند گرفته اند و امریکائی ها را هم که در آنجا بودند، گرفتند و آن لانه فساد را بدست آوردند و امریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند و جوان ها مطمئن باشند که امریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند.»

اسناد لانه جاسوسی یک واقعیت بزرگ را نمایان ساخت و آن تیزبینی، هوشیاری و دشمن شناسی دقیق حضرت امام خمینی (ره) بود که توانست خط و راه صحیح را به یک ملت انقلابی بنمایاند و با زمینه سازی برای وقوع انقلاب دوم، استمرار انقلاب بزرگ اسلامی را تضمین کند.