کوه ثَور در جنوب مکه و مسجدالحرام[۱] و در راه یمن قرار دارد

برخی نام این کوه را اَطحَل یا ثور اَطحَل ثبت کرده‌اند، برخی از مورخان نیز به این کوه، ابوثور گفته‌اند که صحیح به نظر نمی‌رسد. بعید نیست نام گذاری این کوه به «ثور» (به معنای گاو) به این سبب باشد که همچون گاوی است که رو به جنوب مکه کرده است.

در قدیم از دو راه کوهستانی به کوه ثور می‌رفتند که یکی دشوار ولی کوتاه بود و و دیگری آسان ولی طولانی‌تر بود. فاصله کوه ثور تا مکه بسته به راهی بود که انتخاب می‌شد؛ از این رو، این فاصله را، به تفاوت، حدود یک فرسخ،[۵] دو سه میل[۶] و در فاصله دو ساعت راه[۷] از مکه ذکر کرده‌اند. در مسیرهای امروزه، فاصله کوه ثور تا مسجدالحرام سه تا چهار کیلومتر است.[۸]

غار ثور

غار ثَور در قله کوه قرار دارد، بر کوه‌های اطراف مسلط و به صورت صخره یا سنگی توخالی و شبیه قایقی وارونه است. ارتفاع آن از زمین کمی بیش از ۵۰۰ متر و صعود به غار بسیار دشوار و مستلزم تلاش فراوان است.

غار ثور دارای دو ورودی یا شکاف است؛ یکی غربی که بسیار تنگ است و تقریباً به کف غار چسبیده و ورود از آن خیلی دشوار است، دومی شرقی که تا حدودی پهن است و ادعا شده پس از ورود پیامبر(صلوات الله) به غار، به معجزه الاهی ایجاد شده است.

طول خود غار هجده وجب و پهنای قسمت میانی آن یازده وجب است .ارتفاع داخل غار به‌اندازه قد یک انسان و مساحتش دو و نیم مترمربع است.

برخی از مورخان غار ثور را که پیامبر(صلوات الله) به آن پناه برد با غار حراء که محل نزول نخستین وحی الاهی بود، اشتباه کرده‌اند