مگو
علي (عليه السلام) فرموده:
آن چه را نمي داني مگو،
بلكه هر آنچه را مي داني نيز اظهار مكن.
واعظ درونى
من مواعظ علي بن الحسين (عليه السلام(
ابن آدم! إنّك لاتزال بخير ما كان لك واعظ من نفسك وما كانت المحاسبة من همّك وما كان الخوف لك شعاراً والحذر لك دثاراً.
تحف العقول صفحه 280
گرچه انسان از موعظه ديگران بى نياز نيست، لكن موعظهاى كه از درون انسان برمى خيزد بهترين موعظه است، چون هركسى به صفات و عيوب خود از همه آگاه تر است.
بايد همت انسان اين باشد كه خود را محاسبه كند. اگر ديگران ما را محاسبه نكنند، دليل نمى شود كه ما خود را محاسبه نكنيم. محاسبه، از لغزشهاى آينده انسان جلوگيرى مى كند.
مراد از خوف، خوف از خدا و عذاب او و كردار بد انسان است نه ترس از مردم و قدرتهاى پوشالى.
حذر، به معناى احتياط است لكن نه به اين معنا كه انسان دست از فعاليت بكشد بلكه بايد در ميدان هاى مختلف وارد شده اما همواره احتياط و پرهيز را رعايت كند كه معناى تقوا هم همين است.
لبخند زدن
انسان ها زود پشیمان می شوند…. گاه از گفته هایشان
گاه از نگفته هایشان
اما سراغ ندارم کسی را
که از” لبخند زدن ” پشیمان شده باشد…!
خوشا به حال آنانی که خوب میدانند ،
” لبخند زدن “منطقی ترين گفت و گوی است….
خوش‌رويى
من مواعظ علي عليه السلام:
إنّ أحسن ما يألف به الناس قلوب اودّائهم ونفوا به الضّغن عن قلوب أعدائهم حسن البشر عند لقائهم والتفقد في غيبتهم والبشاشة بهم عند حضورهم.
تحف العقول صفحه 218
خوش‌رويى و خوش برخوردى، سبب جلب محبت افراد و تأليف قلوب است. در روايت وارد شده كه: «التودّد نصف العقل».
اين حديث براى همه مسئولين در نظام اسلامى و بالاخص روحانيونى كه مسئوليتى را در اداره يا نهادى عهده دار هستند بسيار قابل توجه است. زيرا افرادى كه براى انجام كارى مراجعه مى كنند، از نظر ايمان در يك سطح نيستند چه بسا يك برخورد سرد و يا يك بى اعتنايى به ارباب رجوع موجب شود كه او از دين زده شود و اعتقادش سست شود. و بالعكس اخلاق خوش موجب مى شود كه او به دين و اسلام خوشبين شده و جذب شود.
المؤمن بشره فى وجهه و حزنه فى قلبه.
مومن شادیش در چهره و غم اندوهش در قلبش است
حسن خلق
من مواعظ النبي صلى الله عليه وآله وسلّم:
خياركم أحسنكم أخلاقاً، الذين يَألفون ويُؤلفون.
تحف العقول صفحه 45
بهترين شما، كسانى هستند كه برخوردشان با مردم، از همه بهتر است. چهرهاى گشاده دارند كه مردم رغبت مىكنند با آنان انس و الفت بگيرند.
معناى روايت، اين نيست كه اگر كسى پایبند عمل به تكليف شرعى نيست ولى خوش برخورد است بر كسى كه وظائف دينى خود را انجام مى دهد ولى گشاده رو نيست، ترجيح دارد.
بلكه مراد اين است فرد مؤمنى كه وظائف خود را انجام مى دهد و حسن خلق هم دارد بر مؤمنى كه خوش اخلاق نيست برترى دارد.
توصیه هایى اخلاقی از علامه حسن زاده آملى
وقت اندك و كار بسیار
بدان كه باید تخم و ریشه سعادت را در این نشأ، در مزرعه دلت بكارى و غرس كنى. اینجا را دریاب، اینجا جاى تجارت و كسب و كار است; و وقت هم خیلى كم است. وقت خیلى كم است و ابد در پیش داریم. این جمله را از امیرالمؤمنین علیه السلام عرض كنم، فرمود: «ردوهم ورود الهیم العطاش»
DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″
LatentStyleCount="267″>
نهج البلاغه، خطبه 155
توصیه هایى اخلاقی از علامه حسن زاده آملى
دهان روح و تن
انسان دو دهان دارد: یكى گوش كه دهان روح او است و دیگر دهان كه دهان تن او است. این دو دهان خیلى محترماند. انسان باید خیلى مواظب آنها باشد. یعنى باید صادرات و واردات این دهن ها را خیلى مراقب باشد. آنهایى كه هرزه خوراك مى شوند، هرزه كار مى گردند. كسانى كه هرزه شنو مى شوند، هرزه گو مى گردند.
وقتى واردات انسان هرزه شد، صادرات او هم هرزه و پلید و كثیف مى شود. یعنى قلم او هرزه و نوشته هایش زهرآگین خواهد داشت. حضرت وصى، امیرالمؤمنین، علیه السلام فرمود: عمل نبات است و هیچ نبات از آب بى نیاز نیست و آبها گوناگوناند. هر آبى كه پاك است، آن نبات هم پاك و میوهاش شیرین خواهد بود; و هر آبى كه پلید است، آن نبات هم پلید و میوه او تلخ است*
خود عمل، حاكى است كه از چه آبى روییده شده است.
توصیه هایى اخلاقی از علامه حسن زاده آملى
احتیاج فقیر به غنی و اشتیاق غنی به فقیر….
در معرفت فکری چه بسا فقیری برای فهم و دانایی ظاهری به سمت فقیری دیگر برود تا فقر و نداری او را بفهمد و یا غنی به سمت غنی برود تا بی نیازی و غنای او را ادراک کند و از این طریق به معرفت فکری برسد اما در معرفت شهودی فقیر ناگزیر از طلب غنی و غنی مشتاق به طلب فقیر است چرا که در معرفت شهودی سخن از طلب حقیقی در میان است و هرگز میان دو فقیر و یا میان دو غنی طلب حقیقی نخواهد بود، اگر چنین است پس علم به معنای واقعی خود جز معرفت شهودی و دارایی نیست. پس هم علم حق به خلق و هم علم خلق به حق، شهودی است منتها طلب خلق از حضرت حق برای دارا شدن و گرفتن حقایق است و حرکت حق به جانب خلق برای افاضه نمودن و عطا کردن که در غزل کشف محمدی فرمود:
تشنه به سوی آب و خود تشنه تشنه است آب خدا گدا گدا کند گدا خدا خدا کند
و این هر دو طلب در کریمه ی (یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الفُقَرَاءُإِلَی اللهِ وَاللهُ هُوَ الغَنِیُّ الحَمِیدُ.فاطر/شانزده) هویدا و مستور است چرا که طلب خلق مر حق را با کلمه فقیر، آشکار و طلب حق مر خلق را با کلمه ی غنی مستور است و جز ذکی و لبیب به مشاهده ی این هر دو طلب نائل نشود.
حرکت حق به جانب حق و به تعبیر دیگر طلب حق مر خلق را به دو گونه ی قرب نافله و قرب فریضه می باشد. در قرب فریضه، حق خود را تنزل نمی دهد بلکه از همان افق اعلا، ندای «تعالوا» سر می دهد و به همگان خطاب می کند که بالا بیایید اما در قرب نافله ف چون حق، خلق را عاجز از بالا رفتن می بیند خود تنزل می کند تا خلق به فیض وجودی وی مستفیض شوند. از این دو قسم آنکه از ناحیه قرب فریضه حاصل می شود شریف تر بوده و ارزش و احترام علم بیشتر حفظ می شود چرا که خلق اجازه ی تنزل به حضرت حق را نداده و می گوید شأن شما اجل از آن است که برای بالا رفتن من فرود آیید بلکه در جای خود بنشینید تا من به سوی شما بیایم و این لطیفه نیز به نوعی در کریمه ی (یَا أَیَّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الفُقَرَاءُ إِلَی اللهِ وَاللهُ هُوَ الغَنِیُّ الحَمِیدُ) مستور است، زیرا در این آیه ی شریفه تقدم بیان فقر ما سوی الله و تأخر ذکر غنا و بی نیازی الله، مشیر بدان معنی است که شما منتظر نباشید تا در مقام قرب نافله خدا تنزل کند و بعد به سوی او بروید بلکه از فقر و طلب ذاتی خود استفاده نمایید و در مقام قرب فریضه خود به بارگاه حضرتش تقرب نمایید، اگر چه هر طلبی از جانب خلق مسبوق به طلبی از جانب حق است و این آیه بدان حقیقت نیز اشاره دارد اما لطیفه ی دیگر مستفاد از این آیه، ادب مع الله است که باید عبد در مقام قرب فریضه قرار گرفته و قبل از تنزّل حق، خود به جانب حضرت حق رهسپار شود. در قوس نزول این خداست که تنزل می کند و خلق را ظهور می دهد، اما در قوس صعود این خلق است که ارتقاء یافته و به خلق می رسد( إِنَّا لِللهِ و إِنّا إِلَیهِ راجِعُون).
«إنّا لله» بیان قوس نزول و «إنّا الیه راجعون» بیان قوس صعود است. و در قوس صعود خلق ناگزیر از طلب و حرکت به جانب حق است، این است که فرموده اند: بحث علم و عالم و معلوم در قوس صعود و در مقام قرب فریضه مطرح می شود نه قوس نزول و در مقام قرب نافله پس در این معنی خوب تفکر نما.
منبع،شرح رساله رابطه علم و دین حضرت علّامه ابوالفضائل حسن حسن زاده آملی.
امامت و رهبری
امام محمد باقر (عليه السلام):
امامت و (رهبري) جز براي كسي كه در او سه خصلت باشد شايسته نيست.
پرهيزكاري كه او را از نافرماني خدا باز دارد ،
حلمي كه با آن بر خشم خويش چيره شود،
و مديريت خوب در قلمرو ولايت خويش تا حدي كه براي مردم همچون پدري مهربان باشد.
اصول كافي 1/407
مراقبت از نماز
حضرت علي(عليه السلام) :
شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش مي كنم،
چونكه نماز برترين عمل و ستون دين شماست.
بحارجلد82، ص 209
مركب دانشمندان
نبي اعظم (صلي الله عليه وآله) :
چون روز قيامت فرارسد ، مركب دانشمندان را با خون شهيدان بسنجند، مركب دانشمندان از خون شهيدان سنگينتر باشد.
البحار 2/16
دانشمندان
حضرت علي (عليه السلام):
مال اندوزان در حال زنده بودن،مردگانندو دانشمندان تا جهان باقي است پايدارند.
جسمهايشان از ميان رفته، ولي يادشان در دلها زنده است.
نهج البلاغه صبحي الصالح، ح147
کلاس درس خدا
تو کلاس درس خدا اونی که ناشکری می کنه رد میشه
اونی که ناله می کنه، رد میشه،
اونی که صبر می کنه قبول میشه،
اونی که شکر می کنه شاگرد ممتاز میشه.
رضایت الهی
بزرگی هنگام روز به امور مردم رسیدگی می کرد و شب ها به عبادت و راز و نیاز با خالق می پرداخت.
عده ای از دوستدارانش گفتند: چرا این همه خود را در رنج و مشقت می اندازی و برای چیست که نه در روز آسایش داری و نه در هنگام شب آرام می گیری؟
گفت: اگر در روز بیاسایم، کار مردم نابسامان می شود و اگر هنگام شب بیارامم، کار آخرتم، ضایع و بیهوده خواهد بود.
منبع: بازنویسی بهارستان، ص 39
دنیا گریزی
گویند شخصی از بزرگی پند و اندرزی سودمند خواست، او را پاسخ داد و گفت:
دنیا محل گردش است و مال دنیا امانت است و برای ما از گذشتگان راه و روش زندگی مانده و ما هم برای کسانی که بعد از ما می آیند، عبرت هستیم.
منبع: فراز هایی از گفتار بزرگان
