امروزه مراسم اعتكاف در دهه پایانى ماه مبارك رمضان در بسیارى از كشورهاى با شكوه خاصى برگزار مى‏ شود.
اعتكاف در كشور ایران تاریخچه ‏اى پرفراز و نشیب دارد در هر عصرى كه عالمان برجسته دینى به اعتكاف اهتمام ورزیده ‏اند، مردم مسلمان نیز از آنان پیروى كرده و به اعتكاف بها داده‏ اند.
خوشبختانه اكنون در بسیارى از شهرهاى كشورمان مراسم اعتكاف در روزهاى 13، 14 و 15 ماه رجب (ایام البیض) برگزار مى‏ شود
اماسوالي كه مطرح استاين است كه اين عمل عبادي چه آثاري مي تواند داشته باشد ؟
رشد، كمال، بالندگي روحي، عقلي و ايماني انسان و رسيدن به عالم شهود و ملكوت از آثار اعتكاف است. در اعتكاف، انسان با پي بردن به نكات مثبت و منفي وجودش، با تقويت نقاط مثبت، از ضعف هاي خود مي كاهد و فرد علاوه بر حفظ معنويات، به هم نوعان خويش هم توجه مي كند. آثار اعتكاف دو نوع است:

آثار فردي

اولين اثر خلوت گزيني آسماني اعتكاف، بهجت و نورانيت قلبي است؛ يعني هر چه انسان توجه خود را به خدا بيشتر مي كند، فيوضات رباني بيشتري را كسب مي كند و در نتيجه نور خداوند در دلش متجلي مي شود. اعتكاف فرصتي كارساز و كارآمد براي انديشيدن به شيوه رفتاري خود در عرصه هاي مختلف زندگي و نحوه عبوديت و بندگي در پيگشاه خداوند است، چنين تفكري نوعي عبادت است كه مي تواند انسان را حتي از ملائكه مقرب خداوند نيز بالاتر ببرد و او را از فرش به عرش برساند.

تقويت روحيه بندگي، دوري از گناهان كه موجب پاك سازي روح و آمادگي براي پذيرش حق مي شود، تواضع و فروتني كه ثمره تفكر و پاسخ به نداي درون انسان است، از جمله آثار فردي اعتكاف مي باشد.

آثار اجتماعي

عمل نمودن به وظايف و فعاليت هاي اجتماعي بدون پشتوانه معنوي، سبب سقوط انسان از جايگاه حقيقي خود و مانع از رسيدن انسان به كمال مطلوب مي گردد. اين مسئله از ديدگاه خاص اسلام نسبت به انسان كامل سرچشمه مي گيرد، از اين رو اديان آسماني و به خصوص اسلام با همه دستوراتي كه درباره اجتماع دارند، هيچ گاه از تقويت پشتوانه معنوي انسان فروگذار نكرده اند. در دنياي امروز كه بشر با بحران هاي زياد مادي و معنوي روبرو است و همه چيز به گونه اي ساخته و كنار هم چيده شده است كه بشر را هر چه بيشتر به يك ماشين مكانيكي تبديل كرده و همه چيز براي او از قبل تعيين شده و اين اشتغالات و پيشرفت ها نيز از سويي باعث تشديد بحران معنوي و تنزل كيفي زندگي افراد شده و مي شود، مراسم هاي ديني از قبيل اعتكاف مي تواند جلوي اين افراط و تفريط ها را بگيرد.

اعتكاف انسان را از آفت خدافراموشي و خودفراموشي نجات مي دهد، كاهش جرم و جنايت در جوامع و افزايش روحيه تعاون و همكاري و توجه به اجتماع مسلمين از جمله آثار اجتماعي اعتكاف است.