شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان در بیان آیت الله العظمی جوادی آملی
با پایان ماه مبارک رمضان، می توان پيامدهای معنوی رمضان را در ماه های دیگر نیز حفظ کرد چراکه وداع با ماه رمضان، هرگز به معنای وداع با ویژگی های ارزشمند این ماه نیست. در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان فرازهایی از بیانات آیت الله العظمی جوادی آملی در شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان امام سجاد علیه السلام را از نظر می گذرانیم:
ايشان در قسمتي از كتاب حكمت عبادات با تبيين دعاي وداع ماه مبارك رمضان به بيانات ارزشمند امام سجاد(عليه السلام) پرداخته و ميفرمايند:
دعای وداع ماه مبارک رمضان
شیخ کلینی رضوان الله علیه در کتاب کافی روایت کرده از ابو بصیر از حضرت صادق علیه السلام این دعا را برای وداع ماه رمضان
اللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ
ای خدا تو خود در کتابی که نازل کردی فرمودی ماه رمضان آن ماهی است که در آن قرآن نازل شده
وَ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ فَأَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ کَلِمَاتِکَ التَّامَّةِ
و این شهر مبارک رمضان به پایان رسید پس از تو درخواست میکنم به حق ذات بزرگوار کریمت و به حق کلمات تامه خاصانت
إِنْ کَانَ بَقِیَ عَلَیَّ ذَنْبٌ لَمْ تَغْفِرْهُ لِی أَوْ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی عَلَیْهِ أَوْ تُقَایِسَنِی بِهِ
که اگر تا اکنون بر من گناهی باقی است که هنوز نبخشیدهای و اراده عذاب و رنج مرا به آن گناه داری
15 خرداد
بخشی از سخنان امام (ره):
دستگاه جبار … درصدد گرفتن التزام و تعهد از مبلغین و سران هیأت عزادار است كه از مظالم دم نزنند و دستگاه جبار را به خودسری واگذارند.
لازم است تذكر دهم كه، این التزامات علاوه بر آن كه ارزش قانونی نداشته و مخالفت با آن هیچ اثری ندارد، التزام گیرندگان، مجرم و قابل تعقیب هستند…
… عجب است دستگاه، بی پروا ادعا دارد كه قاطبه ی ملت با اوست و از پشتیبانی اكثریت قاطع برخوردار است، با این وصف در تمام شهرستانها، قرا و قصبات به دست و پا افتاده و با ارعاب و تهدید ملت، خفقان ایجاد می كند.
عید سعید فطر
عید فطر یکی از دو عید بزرگ در سنت اسلامی است که درباره آن احادیث و روایات بیشمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه داری به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیاری از کارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند می طلبند، اجر و پاداشی که خود خداوند به آنان وعده داده است.
امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) در یکی از اعیاد فطر خطبه ای خوانده اند و در آن مؤمنان را بشارت و مبطلان را بیم داده اند.
جایگاه عبادت در اسلام(2)
مدارا در دینداری
بنا بر این روایت زیبای نبوی که فرموده است: «إِنَّ هَذَا الدِّینَ مَتِینٌ؛ فَأَوْغِلُوا فِیهِ بِرِفْقٍ وَ لاَ تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذِی لاَ سَفَراً قَطَعَ وَ لاَ ظَهْراً أَبْقَى»:(1) «این دین متین (با صلابت) است؛ با مدارا در آن سیر کنید و عبادت خدا را نزد بندگان خدا ناخوشایند نکنید؛ تا بسان سواری باشید که آنچنان مرکبش را خسته کرده که نه مسافتی پیموده و نه پشت سالمی برایش باقی گذاشته است»؛ در طبیعت دین، نوعی سختی و صلابت نهفته است که اگر آدمی با مدارا در آن وارد شود و در آن حرکت کند، به مقصد نهایی و اعلای دین نائل میشود. جسم و جان دیندار بهسان مرکبی است که در زمینی سفت و محکم سیر میکند؛ پس اگر زیاد به آن فشار آورد، آن را از پا در میآورد و اگر هم آن را به حرکت در نیاورد و در جای خود بایستد، از رسیدن به مقصد اصلی آفرینش باز خواهد ماند.
۲- محمد بن یعقوب کلینی؛ الکافی؛ ج2، ص86.
۲- رهتوشه راهیان نور، متون علمی ـ آموزشی مبلغان، ویژه رمضان المبارک ۱۴۴۰ ﻫ .ق ـ ۱۳۹۸ ﻫ . ش.
جایگاه عبادت در اسلام(1)
موضوع: عبادت در سبک زندگی اسلامی
اعتدال عبادی در سیره پیامبر اکرم(ص)
با تأمل در سیرۀ پیامبر اکرم(ص) به این نکته پی میبریم که نوعی اعتدال بر سبک زندگی ایشان سایه افکنده است که بخشی از آن نیز اعتدال در عبادت است. پیامبر اکرم(ص) در سنت خود، هم افراط در عبادت را نفی کرده است و هم تفریط در آن را.
در روایتی از رسول الله (ص) چنین آمده است: «بدانید که من نماز میخوانم و میخوابم و روزه میگیرم و افطار میکنم(1) و میخندم و میگریم، پس هر که از روش و سنت من روی بگرداند، از من نیست.»
1. نماز میخوانم و میخوابم، یعنی شبها پیوسته مشغول عبادت نیستم؛ بلکه پارهای از شب را نماز میخوانم و پارهای از آن را میخوابم. افطار هم در اینجا به معنای باز کردن روزه نیست؛ بلکه در مقابل صیام و به معنای ترک روزه است.
منبع : رهتوشه راهیان نور، متون علمی ـ آموزشی مبلغان، ویژه رمضان المبارک ۱۴۴۰ ﻫ .ق ـ ۱۳۹۸ ﻫ . ش.
روز محیط زیست
هر سال روز 15 خرداد در سراسر جهان با عنوان روز جهانی محیط زیست گرامی داشته میشود. تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال 1972 یعنی 36 سال پیش بر میگردد. در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد.
همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامهای را تصویب کرد که منجر به تشکیل UNEP (برنامه محیط زیست سازمان ملل) شد. هم اکنون 36 سال است که UNEP در سراسر جهان مراسم ویژهای را به مناسبت این روز برگزار مینماید. مراسم این روز میتواند به اشکال مختلف باشد مثل راهپیماییهای خیابانی ، همایشهای دوچرخه سواری، نمایش ، مسابقات نقاشی و مقاله نویسی در مدارس ، درختکاری ،فعالیتهای مربوط به بازیافت ، پاکسازی و… . هدف از برگزاری چنین مراسمی جلب توجه عمومی به مسایلی است که محیط زیست را آلوده میسازد. هر سال نیز یکی از مسایلی که شدیدا محیط زیست را تهدید می کند به عنوان موضوع این روز انتخاب می شود.
هدف UNEP از برگزاری چنین مراسمی عبارت است از :
بخشیدن چهره ای انسانی به مسایل زیست محیطی
قیام پانزده خرداد
جایگاه روحانیت شیعه در جامعه ایران و پیروی مردم از آنها، در قیام 15 خرداد نقش بسیاری داشت. در طول یک صد سال اخیر، روحانیان مبارز انقلابی، مردم مسلمان ایران را علیه سیاست ها و برنامه های ضد اسلامی سلسله قاجار و خاندان پهلوی بسیج کردند. در طول این سال ها درک شیعه از مسائل سیاسی، به تدریج دچار تحول شد و با سیاسی شدن افکار عمومی مردم، روحیه مبارزه جویی با نظام های طاغوتی سرلوحه حرکت های آنان قرار گرفت. نخست قیام تنباکو علیه سلطه اقتصادی بیگانگان شکل گرفت. سپس افکار عدالت جویانه و قانون خواهی، در انقلاب مشروطیت و قانون اساسی مشروطه تبلور یافت. جنبش ملی شدن نفت نیز مبارزه ای ضد بریتانیایی بود که ابعاد گسترده تری در مقایسه با قیام تنباکو داشت.1
قیام خونین 15 خرداد
روز قیام خونین
پانزدهم خرداد، نقطه عطفی است در تاریخ معاصر؛ یادگاری است از پیوند معنوی توده های عظیم مردم کشور ما؛ واکنشی است از احساس عمیق مذهبی ملّت ایران ؛ نمایشی است از به پا خاستن مردمی که می خواستند ظلم و ستم را از بُن بر کنند؛ تجسّمی است از تاریخ اسلام و درجه ای است برای سنجش فداکاری و از خودگذشتگی انسان هایی که به دنبال آرمان الهی حرکت می کنند.
پانزده خرداد، روز قیام خونین مردم جان بر کفی است که به نام اسلام و برای اسلام به میدان آمدند تا سلطه طاغوتیان را از کشورشان برچینند.
پیاز
روزی حکیمی به شاگردانش گفت: فردا هرکدام یک کیسه بیاورید و در آن به تعداد آدم هایی که دوستشان ندارید و از آنها بدتان می آید پیاز قرار دهید! روز بعد همه همین کار را انجام دادند و حکیم گفت: هر جا که می روید این کیسه را با خود حمل کنید.
شاگردان بعد از چند روز خسته شدند و به حکیم شکایت بردند که: پیاز ها گندیده و بوی تعفن گرفته است و ما را اذیت می کند.
حکیم پاسخ زیبایی داد: این شبیه وضعیتی است که شما از رفتار واخلاق وکرداردیگران کینه را در دل نگه دارید وآنان را ارشاد نمی کنید این کینه قلب و دل شما را فاسد می کند و بیشتر از همه، خودتان را اذیت خواهد کرد.
نماز قضا جمعه آخر ماه رمضان
پرسش
آیا متن زیر واقعیت دارد؛
اگر نماز قضا داريد حضرت رسول اکرم (ص) فرمود:هر که نماز قضا بر ذمه اش باشد قبل از ظهر جمعه آخر ماه مبارک رمضان چهار رکعت نماز به دو سلام (۲تا دو رکعتی) بخواند و در هر رکعت بعد از حمد یک مرتبه آیه الکرسی و پانزده مرتبه سوره ی کوثر را تلاوت نماید که دویست سال نماز قضا را کفایت می کند و روایت دیگر از آن حضرت چهار صد سال و روایت از حضرت امیرالمومنین ششصد سال و از حضرت رسول سوال کردند مردم آخر الزمان بیش از صدسال عمر نمی کنند نماز قضاهای پدر و مادر و اقربای او را کفایت می کند بعد از نماز این دعا را بخواند….
راهپیمایی و عبادت
فردا روز قدس است.
از ابتكارات امام و نظام مقدس جمهورى اسلامى همين تأسيس روز قدس بود كه يعنى روز حمايت از مظلومين.
روزى كه با يك راهپيمايى شما و باقى مسلمان ها، يك سال بچه هاى فلسطين در مقابل اسراييل مقاومت مى كنند.
قرآن يك آيه دارد مى فرمايد كه «وَ لا يَطَؤُنَ مَوْطِئاً يَغيظُ الْكُفَّار» (توبه/ 120) هر حركت دسته جمعى كه مسلمان ها انجام دهند كه يغيظ، يعنى كفار به غيظ دربيايند، هر مانور دسته جمعى كه كفار را عصبانى كند براى شما عمل صالح نوشته می شود. چون در قرآن خيلى داريم «إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات» (بقره/ 277) و راهپیمایی یکی از این اعمال صالح است.
حجت الاسلام قرائتی
صحیفه سجادیه از نظر حضرت مهدی (عجل الله)
علامه تهرانی در کتاب امام شناسی آورده اند :
« محدث عظیم و سالک وارسته، مرحوم مجلسی اوّل میفرماید: «در اوایل جوانی مایل بودم، نماز شب بخوانم امّا نماز قضا بر عهدهام بود و به همین دلیل احتیاط میکردم و نمیخواندم. خدمت شیخ بهائی(ره) عرض نمودم، فرمود: «نماز قضا بخوان.» امّا من با خود میگفتم نماز شب ویژگیهای خاصّ خود را دارد و با نمازهای واجب فرق میکند. یک شب بالای پشت بام خانهام در خواب و بیداری بودم که امام زمان(ع) را در بازار خربزه فروشان اصفهان در کنار مسجد جامع دیدم. با شوق و شعف نزد او رفتم و سؤالاتی کردم از جمله خواندن نماز شب. فرمود: «نماز قضا بخوان!»
پیام امام خمینی(ره) در مورد قدس
روز قدس یا روز جهانی قدس، توسط امام خمینی به عنوان یک روز رسمی برای حمایت از مردم فلسطین نامگذاری شد؛ امام خمینی، ۱۳ رمضان ۱۳۹۹ق (۱۶ مرداد ۱۳۵۸ش) در پیامی خطاب به مسلمین ایران و جهان، آخرین جمعه ماه رمضان را روز قدس نامید و از مسلمانان جهان و دولتهای اسلامی خواست برای کوتاه کردن دست دولت اسرائیل و پشتیبانان آن به هم بپیوندند.[۱] پیام مذکور در واکنش به حمله نیروهای اسرائیلی به مسجدالاقصی و همچنین بمباران جنوب لبنان صادر شد.[۲]
۱- صحیفه امام ، ۱۳۸۹ ش ، ص ۲۶۷.
۲- علی ، آدمی، تاثیر تهدید های گروه های سلفی- تکفیری برامنیت هستی شناختی ، ج ۱۰۱۰ ، ص ۱۱۳.
پیام امام خمینی(ره) در مورد قدس
بسم الله الرحمن الرحیم
من طی سالیان دراز، خطر اسرائیل غاصب را گوشزد نمودم که این روزها به حملات وحشیانه خود به برادران و خواهران فلسطینی شدت بخشیده است و به ویژه در جنوب لبنان به قصد نابودی مبارزان فلسطینی پیاپی خانه و کاشانه ایشان را بمباران میکند.
من از عموم مسلمانان جهان و دولتهای اسلامی میخواهم که برای کوتاه کردن دست این غاصب و پشتیبانان آن به هم بپیوندند و جمیع مسلمانان جهان را دعوت میکنم آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را که از ایام قدر است و میتواند تعیین کننده سرنوشت مردم فلسطین نیز باشد، به عنوان «روز قدس» انتخاب و طی مراسمی همبستگی بینالمللی مسلمانان را در حمایت از حقوق قانونی مردم مسلمان فلسطین اعلام نمایند.
از خداوند متعال پیروزی مسلمانان را بر اهل کفر خواستارم.
صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۹، ص۲۶۷.