یکی ازجمعه ها
یکی ازجمعه ها جان خواهد آمد
به درد عشق درمان خواهد آمد
غبار از خانه های دل بگیرید
که بر این خانه مهمان خواهد آمد . . .
(اللهم عجل لولیک الفرج)
هدف از خواندن قرآن و حفظ آن چيست؟
هدف از خواندن قرآن، هدايت شدن و رسيدن به سعادت دنيوى و اخروى است. خواندن و حفظ قرآن نتايج بسيارى دارد كه ما تنها بخشى از آن را ذكر مى‌كنيم.
الف) تدبر و تفكر در قرآن:
يكى از هدف‌هاى يادگيرى و حفظ قرآن، تدبر در آن است. قرآن كريم خطاب به پيامبر اكرم(ص) مى‌فرمايد: «كتابى مبارك بر تو فرو فرستاديم تا در آياتش تدبر (و‌انديشه) كنند و خردمندان از آن پند گيرند».[1]
ب) تبرك به قرآن و به دست آوردن ثواب:
در اين مورد تشويق‌ها و تأكيدهاى فراوانى از معصومين(ع) رسيده است:
1. امام صادق(ع): «قرآن عهد خداوند و فرمان اوست بر خلقش، پس بر مسلمان شايسته است در اين عهد خداوند نظر كند و روزى پنجاه آيه از آن را بخواند».[2]
آيا با خواندن قرآن مى‌توانم در درس‌هايم موفق بشوم؟
با توجه به اين‌كه داشتن حافظه قوى براى موفقيت در درس‌ها مؤثر است، خواندن قرآن[1] و حفظ آن هم يكى از عوامل تقويت حافظه به شمار مى‌رود. پس خواندن و حفظ قرآن، خود باعث موفقيت در درس‌ها مى‌شود; چنان كه تجربه دانش‌آموزان قارى و حافظ قرآن هم اين مطلب را تأييد مى‌كند.
بايد توجه داشت كه خواندن وحفظ قرآن نبايد فرد را از تلاش و كوشش در درس‌ها باز دارد، بلكه بايد با برنامه‌ريزى منظم، هم به كارهاى قرآنى و هم به كارهاى درسى‌برسد.
[1]. بحارالانوار، ج63، ص290.
قرآن برای اموات
الف) چه سوره‌اى را بهتر است براى اموات بخوانيم؟ ب) چگونه نيت كنيم؟ ج) آيا مى‌توان ثواب خواندن قرآن را به روح مقدس يكى از چهارده معصوم(ع) هديه كرد؟
الف) خواندن هر سوره‌اى از قرآن براى مردگان مفيد و داراى ثواب است، ولى امامان معصوم(ع) فرموده‌اند: بهتر است كه سوره‌هاى: «الرحمن»، «يس»، «جمعه»، «قدر»، «معوّذتين» (ناس و فلق)، «اخلاص»، «مُلك» و يا «آية‌الكرسى» و… خوانده‌شود.[1]
ب) هنگام خواندن قرآن براى شخصى كه از دنيا رفته، همين كه نيت كنيد براى او مى‌خوانم كافى است. اگر شخصى قرآن را براى ثواب بردن خودش تلاوت مى‌كند، بايد به قصد قربت و نزديك شدن به خداوند باشد و اگر براى كسى ديگر و به نيابت از شخص مرده مى‌خواند و مى‌خواهد ثواب قرائت را به روح اموات هديه كند، باز قصد قربت به خداوند متعال لازم است. به اين ترتيب كه قرآن را به قصد قربت به خداوند‌متعال تلاوت كند و ثواب آن را به روح اموات هديه نمايد.[2]
زندگىِ ما چگونه و به چه علت با خواندن قرآن زيبا مى‌شود؟
اگر ما به آثار خواندن قرآن توجه و قرآن را مانند دوستى در زندگى انتخاب كنيم، آياتش را بخوانيم و در معانى آسمانى‌اش تفكر كنيم، پس از مدتى زندگى‌مان سرشار از نور، روشنايى، طراوت و زيبايى خواهد شد.
ما در نيايشى پيش از تلاوت قرآن از خدا مى‌خواهيم: «خدايا! رغبت مرا به قرآن افزون گردان و آن را مايه روشنايى ديده و درمانِ بيمارى‌هاى دل و از بين رفتن غم‌و‌اندوه من قرار ده. خدايا! زبانم را به خواندن قرآن بيارا و چهره‌ام را با آن زيبا، بدنم را با آن قدرتمند و ترازوى اعمالم را سنگين كن».
اگر قرآن را با صوت بخوانيم اجرمان چه قدر است؟ و اگر بدون صوت بخوانيم چه‌طور؟
مقدار اجر و ثواب را خدا مى‌داند. پيامبراكرم(ص) مى‌فرمايد: «قرآن را با صوت‌هاى خويش زيبايى بخشيد، زيرا صوت زيبا بر زيبايى قرآن مى‌افزايد.»[16]
با توجه به اين‌كه آيات قرآن سخنان خداوند است و خدا از اول كامل بوده، پس ارزش‌گذارى آيات قرآن براى چيست كه فلان سوره ثواب بيشترى دارد؟ (در مفاتيح اين ارزش‌ها آمده است).
بايد دانست اگر تفاوتى در سوره‌ها از نظر ارزش، وجود داشته باشد، به كامل بودن خدا ارتباطى ندارد، چرا كه ممكن است خداى متعال و حكيم از روى حكمت و به جهت مصلحت، بعضى از سوره‌ها را از نظر فصاحت و بلاغت يا مفهوم و محتوا بر بعضى ديگر و يا بعضى از آيات را بر بعضى ديگر برترى داده باشد; همان‌طور كه در خلقت انسانها، بعضى از آنها را بر برخى ديگر ـ‌مانند انبيا بر مردم عادى‌ـ برترى داده است. هر يك از آيات يا سوره‌هاى قرآن به گل‌هايى مى‌ماند كه بوى دل‌رباى مخصوص خويش دارد.
بهترين مزد و ثواب براى قاريان قرآن، از نظر قرآن چيست؟
قرآن كريم مى‌فرمايد: (اِنَّ الَّذينَ يَتلونَ كِتـبَ اللّهِ واَقاموا الصَّلوةَ واَنفَقوا مِمّا رَزَقنـهُم سِرًّا وعَلانِيَةً يَرجونَ تِجـرَةً لَن تَبور * لِيُوَفِّيَهُم اُجُورَهُم ويَزيدَهُم مِن فَضلِهِ اِنَّهُ غَفورٌ شَكور);[1] كسانى كه كتاب الهى را تلاوت مى‌كنند و نماز را به پاى مى‌دارند و از آنچه به آنان روزى داده‌ايم، پنهان و آشكار انفاق مى‌كنند، تجارتى[ پر سود] و بى زيان و خالى از كساد را اميد دارند. [آنها اين اعمال‌صالح را انجام مى‌دهند]تا خداوند اجر و پاداش كامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بيفزايد كه او آمرزنده و شكرگزار است.
بديهى است كه منظور از تلاوت در اين‌جا، قرائت سطحى و خالى از تفكر و انديشه نيست، بلكه خواندنى است كه سرچشمه فكر و انديشه و در نتيجه، عمل‌صالح باشد. در روايات اسلامى نيز به برخى از پاداش‌هاى قاريان قرآن اشاره‌شده; از جمله:
خداوند به قارى قرآن پاداش عظيمى خواهد داد. پيامبراكرم(ص) فرمود: «هر كس براى رضاى خدا و آگاهى عميق در دين، قرآن بخواند، ثواب فرشتگان و انبيا و رسولان را خواهد داشت».[2]
اهميت و فضيلت قرائت قرآن تا چه اندازه است؟
براى قرائت قرآن، در كلمات گهربار پيشوايان معصوم(ع) فضايل و آثارى بيان شده كه موجب رشد و پرورش روح و روان آدمى مى‌شود. همين فضايل و آثار باعث‌گرديده كه تلاوت و قرائت قرآن از اهميت بسيارى برخوردار باشد. اكنون به برخى از اين فضايل و آثار اشاره مى‌كنيم:
1. سعادت‌مندى: پيامبر اكرم(ص) مى‌فرمايد: «اگر زندگى سعادت‌مندان و مرگ شهدا و نجات در روز جزا و امنيت در روز هراس و نور در روز ظلمت و سايبان در روز حرارتِ شديد و سيراب شدن در روز عطش و ارزش و سنگينى در روز سبكى اعمال را مى‌خواهى، پس قرآن را مطالعه كن، چرا كه قرآن يادآور خداى رحمان و حافظ از شيطان و عامل برترى در ترازوى اعمال است».[1]
در حديث ديگر مى‌فرمايد: «هر كس قرآن بخواند، گويى به مرتبه پيامبرى رسيده است، جز آن كه بر او وحى نمى‌شود!».[2]
2. بارورى ايمان: اميرمؤمنان على(ع) فرمودند: «بارورى و رشد ايمان با قرآن خواندن به دست مى‌آيد».[3]
آخرین باری که هدیه دادی یا گرفتی رو یادت میاد؟
در آموزه های دینی، بیان عیوب دوستان از روی خیرخواهی و به جهت اصلاح، هدیهای تلقی شده است که برادران دینی به یکدیگر اهدا میکنند. امام صادق علیه السلام میفرماید: «اَحَبُّ اِخوانی اِلی مَنْ اَهْدی اِلی عُیوبی؛( روضه بحار، ج 2، ص 250) محبوبترین برادران نزد من کسی است که عیب هایم را به من هدیه دهد (مرا نسبت به آنها آگاه کند)
چه خوب است که این فرهنگ هدیه دادن را تا جایی که ایجاد زحمت و چشم هم چشمی به وجود نیاورد میان خود رواج دهیم.
کادو
مصادیق مادی و معنوی هدیه
از مصادیق مادّی هدایا که در روایات و نیز فرهنگ ملّی ما مطرح شده است، میتوان به این موارد اشاره کرد:
1. خرید و تهیه گوشت، میوه نوبر و لباس نو در اعیاد مذهبی و مخصوصاً روزهای جمعه که ویژه عبادت است.
مهم ترین آثار هدیه دادن
از آنجا که در بحث هدیه، مهمّ آثار تربیتی است؛ شایسته است که در تهیه آن، علاقه و شوق کسانی که هدیه برای آنان خریداری میشود، در نظر گرفته شود؛ تا با دیدن آن، هیجان و شور و شوق روحی در دریافت کنندگان هدیه ایجاد شود و موجب ایجاد صمیمیت و همدلی بین آنان گردد.
این صمیمیت از ضروریترین اموری است که در رشد و تکامل روحی و معنوی انسانها نقش دارد و به ویژه در بین اعضای یک خانواده وجود آن احساس میشود؛ پس با تهیه هدیه بر طبق خواست و سلیقه آنان، به آنها نشان میدهیم که نه تنها در سفر فراموششان نکرده ایم بلکه در همه حال به خواست و علاقه آنها توجه داشته ایم.
بهترین هدیه
اسلام در این زمینه دیدگاه جالب توجه ى دارد. با اینكه به هدیه هاى مادى براى تأمین نیازهاى زندگى و ایجاد الفت و محبت میان مردم توصیه دارد، ولى هدیه را تنها دركادوهاى مادى منحصر نمىكند، بلكه بهترین و ارزنده ترین تحفه ها را، هدیه اى مى داند كه نیازى از نیازهاى معنوى و روحى انسان را تأمین كند.
حضرت محمد (صلى الله علیه وآله) در این باره فرمود:
هیچ هدیه اى براى برادر مسلمان ارزنده تر از سخن حكیمانهاى كه خداوند به وسیله آن هدایتش را افزون كند و مانع سقوط و هلاكتش گردد، نیست.
مولی علی علیهالسلام «موعظه» را به عنوان بهترین هدیه ذکر می کند و میفرماید: «نعمَ الهدیة الموعظة(غررالحکم، ج 2، ص 770)؛ بهترین هدیه، موعظه و پند است.»
این سخن به معناى نفى ارزش هدیه هاى مادى نیست تا بهانهاى براى بخیلان شود و از این پس به جاى زحمت تهیه كادو، موعظه و اندرز براى دیگران به ارمغان ببرند! بلكه رسول خدا (صلى الله علیه وآله)مى خواهد، جامعه اسلامى را به ارزش هدیه هاى معنوى كه اغلب مردم به آن توجه ندارند، آگاه كند تا این سنت نیكو، در جامعه اسلامى جایگاه واقعى خود را در جهت سعادت و كمال انسان بیابد.
آداب هدیه
از سیره های عملی رسول مکرم اسلام(صلی الله علیه وآله) دادن هدیه و گرفتن آن از دیگران بوده است. اما بنا بر روایاتی که از حضرتشان رسیده است، این کار نباید توأم با زحمت و مشقت برای خود و دیگران شود؛ زیرا هدف از این کار، ایجاد انس و الفت است و اگر به آداب و شرایط آن توجه نشود به نتیجه مطلوب نمی رسیم.
از رسول گرامی (صلی الله علیه وآله) روایات فراوانی در این مورد نقل شده است که مواردی از آن را بیان می کنیم:
1. از شرافت و بزرگوارى مرد نسبت به برادر مسلمانش این است که هدیهاش را قبول کند، و از آنچه دارد به او هدیه دهد، و خود را به خاطر او به مشقّت نیاندازد و سپس فرمود: من کسانی را که در این باره خود را به زحمت می اندازند دوست ندارم.[ طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الأنوار، ص 219]
آيا پيامبر(ص) به شهادت رسيد؟
در احاديث معتبره وارد شده است كه آن حضرت به شهادت از دنيا رفت چنانكه صفّار به سند معتبر از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده است كه در روز خيبر زهر دادند آن حضرت را در دست بزغاله چون حضرت لقمه اى تناول فرمود آن گوشت به سخن آمد و گفت يا رسول اللّه ! مرا به زهر آلوده اند، پس حضرت در مرض موت خود مى فرمود كه امروز پشت مرا در هم شكست آن لقمه كه در خيبر تناول كردم و هيچ پيغمبر و وصىّ پيغمبرى نيست مگر آنكه به شهادت از دنيا بيرون مى رود. (بصائر الدرجات صفار ص 503، باب الائمه انهُ كلّمهم غير الحيوانات، حديث پنجم) و در روايت ديگر فرمود كه زن يهوديه آن حضرت را زهر داد در ذراع گوسفندى و چون حضرت قدرى از آن تناول فرمود آن ذراع خبر داد كه من زهرآلوده ام پس حضرت آن را انداخت و پيوسته آن زهر در بدن آن حضرت اثر مى كرد تا آنكه به همان علت از دنيا رحلت فرمود. (بصائر الدرجات صفار ص 503، باب الائمه انهُ كلّمهم غير الحيوانات، حديث ششم) صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ.
ثواب زیارت امام حسین(علیه السلام)
امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: شخصی که به زیارت قبر حضرت حسین (علیه السلام) رود زمانی که از اهلش جدا شود با اولین گامی که برمیدارد تمام گناهانش آمرزیده می شود سپس با هر قدمی که برمیدارد پیوسته تقدیس و تنزیه شده تا به قبر برسد.وهنگامی که به آنجا رسید حق تعالی او را خوانده و با وی مناجات نموده ومیفرماید: بنده من! از من بخواه تا به تو اعطاء نمایم،من را بخوان اجابتت نمایم،از من طلب کن ،حاجتت را به تو دهم ،امام (علیه السلام)فرمودند:و بر خداوند متعال حق ثابت است آنچه را که بذل نموده اعطاء فرماید.(وسائل الشیعه ،ج14،ص:421)
| کسانی که با حسین علیه السلام مبارزه کردند که دنیا آنها را فریفته بود وبهره های معنوی خویش را به پس ترین چیزها فروخته بودند (فرازی از زیارت اربعین) |
جز بر فرجش دعا نباید بکنی ...
جز بر فرجش دعا نباید بکنی …
عاشق که شدی خطا نباید بکنی
حتی به خودت جفا نباید بکنی
حالا که شدی چشم به راه مهدی(عج)
جز بر فرجش دعا نباید بکنی…
