سخنان آیت الله بهجت
به فکر خود باشیم، خود را اصلاح کنیم
اگر به خود نرسیدیم و خود را اصلاح نکردیم
نمی توانیم دیگران را اصلاح کنیم.
نماز اول وقت در کلام آیت الله بهجت (ره)
خواندن نماز اول وقت جماعت ، به نوعی امر به معروف عملی است که اگر با خلوص نیت همراه باشد می تواند موجب بیداری قلوب بندگان خدا شده و آنان را نسبت به مسائل دینی ترغیب نماید .
مراقبت بر نماز اول وقت ، روحیه ی ایمان را در انسان تقویت نموده و همین مراقبت دائمی هر چند که با حضور قلب همراه نباشد ، انسان را به نماز با حضور قلب کامل می رساند و قلب آدمی را سرشار از محبت و معرفت الهی می نماید .
تأثیر نماز اوّل وقت
کسانی که ملتزم به نماز ، در اوّل وقتش هستند و ملتزم به « صلات کامله » هستند ، اگر قدری مراقب خودشان باشند و ببینند حال بعد از صلاتشان با حال قبل از صلاتشان فرق کرد و این فرق را اختیاراً از دست ندهند ، امید است به این که از « ألَّذِینَ هُم عَلَی صَلاتِهِم دَائِمُون ؛ همان کسانی که دائماً در حال نماز هستند » باشند ؛ همیشه مُصلّی باشند ؛ یعنی همیشه متذکّر باشند . نمازی را که برای تذکّر خوانده است ؛ تذکّر ، در او ایجاد یک روحیه ی قوی می کند ، که با واسطه ی آن روحیه ی قوی ، همیشه به یاد خدا می باشد و همیشه این قوّت خودش را حفظ می کند .
از فایده های نماز جماعت اوّل وقت
این که شب و روز اگر نماز جماعت را اوّل وقت بخوانند ، ثواب زیای دارد ، برای این است که علاوه بر این که خودشان جماعت خوانده اند ، دیگران را هم به جماعت می اندازند . همین جماعت عدّه ای در اوّل وقت ، حافظ نماز آخر وقت دیگران است که فرادی می خوانند ؛ اگر چه [ جماعت را ] خیلی هم مختصر بخوانند . همین ها محکوم سازی نماز خواندن مردم است . آن ها می گویند : « بعضی این قدر به نماز در اوّل وقت اهمیّت می دهند ؛ حالا ما در آخر وقت هم نماز نخوانیم ؟! » این ، کأنّه سند نماز برای دیگران است .
( گوهر های حکیمانه ، انتشارات خادم الرضا (ع) ، صفحات ۱۲۳ و ۱۲۶ )
نماز از چه سنِّی ؟
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله)
فرزندان خود را ازهفت سالگی به نماز سفارش کنید .
مستدرک الوسائل 171/1
امیرالمؤمنین(علیه السلام )
ازهفت سالگی نماز را به بچه ها آموزش دهید وآنگاه که به تکلیف رسیدند بسیار جدّی بگیرید.
جامع آیات واحادیث نماز 106/3
امام صادق (علیه السلام)
ما فرزندان خود را از پنج سالگی با نماز آشنا می کنیم ، شما از هفت سالگی آغاز کنید.
وسائل الشّیعه ج3/ص12
رعایت زیبائیهای دین
اسلام سفارش کرده است که نماز با بهترین لباس از نظر پاکی و نو بودن همراه با عطر و گلاب و وقار و آرامش انجام گیرد.
تا جایی که بعضی به امام سجاد(ع) که به سوی مسجد می رفت گفتند :
گویا به عروسی می روی ! امام فرمود : با خالق زیبایی ها ملاقات دارم.
( حلیةالمتقین/علامه مجلسی).
تربیت در حدّ وُسع و ظرفیت متربِّی
لا يكلف الله نفسا الا وسعها…(بقره/286)
خداوند ،هيچ كس را تكليف جز به اندازه طاقت نكند..
استفاده از نعمتها
من مواعظ النبي صلى الله عليه وآله وسلّم:
وجاءَهُ رجل بِلَبَن وعسل لِيَشربُهُ، فقال صلى الله عليه وآله وسلّم: شرابان يُكتَفى بأحدهما عن صاحبه لا أَشربُهُ ولا اُحرّمُه ولكنّي أتواضَعُ للّه، فانّه مَن تواضع للّه رفعهُ اللّه ومن تَكبّر وضعَهُ اللّه ومَنِ اقْتصد في معيشته رزقَهُ اللّه ومن بَذّر حرمهُ اللّه ومن أكثر ذِكْر اللّهِ آجرهُ اللّه.
(تحف العقول صفحه 46)
چون ممكن است برخى اينطور فكركنند كه عدم استفاده معصوم «عليه السلام» از بعضى نعمتها به معناى تحريم است و لذا پيامبر صلى الله عليه وآله وسلّم فرمودند: من خود نمىخورم ولى تحريم هم نمى كنم، چون نمى خواهم از همه نعم حلال استفاده نمايم. و مراد از «رفعت» هم، رفعت معنوى است گرچه ممكن است رفعت ظاهرى هم باشد ولى قدر مسلم رفعت روحى و معنوى است، يعنى اگر كسى براى خدا تواضع كند، خداوند روحاً و خُلقاً او را بالا برده و مشمول كرامات خود قرار مى دهد. همچنين قدر مسلم از «وضع»، تنزّل معنوى است، گرچه ممكن است تنزّل اجتماعى و موقعيتى هم منظور باشد.
بيايانات حضرت علامه حسن حسن زاده آملي در مورد رهبر معظم انقلاب امام خامنه اي :
اين رهبر عظيم الشأنتان را دوست بداريد، عالمي ، رهبري، مؤمني ، موحدي ، سيُاسي ، دينداري ، رهبري ، انساني رباني ، پاك ، منزه ، كسي كه دنيا شكارش نكرده ، قدر اين نعمت عظمي را كه خدا به شما عطا فرمود [ بدانيد] قدر رهبر ، رهبري ، وليي ، وفيي ، ولايي [بدانيد ] مبادا اين نعمت ولايت را از شما بگيرند خدايا به حق پيغمبر و ال پيغمبر سايه اين رهبر عظيم اسلامي حضرت آيت الله معظم خامنه اي عزيز را مستدام بدار الهي آمين الهي آمين الهي آمين بعدد كلماتت آمين.
مراحل تربیت در نظام اسلام
1- تربیت فردی
یا أیُّها الَّذین آمَنُوا عَلَیکُم أنْفُسَکُم. مائده / 105
ای مؤمنان به خودتان بپردازید
2- تربیت خانوادگی
یا أیُّها الَّذین آمَنوا قُوا أنفُسَکُم وَ أهلِیکُم نارا . تحریم / 6 (وَ أنذر عشیرتک الاقربین )
ای مؤمنان خود و خانواده هایتان را از آتش نگهدارید
3- تربیت اجتماعی
فلَولَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرقَةٍ مِنهُم طائفَةٌ لِیَتَفَقَهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنذِرُوا قَومَهُم إذا رَجَعُوا إلَیهِم لَعَلَّهُم یَحذَرُونَ . توبه/ 122
چرا از هرگروهی دسته ای به سفر نمی روند تا علم دین را بیاموزند و چون بازگشتند مردم خود را آگاهی دهند باشد که از کارهای ناپسند دوری نمایند.
مراقب حرف هایمان باشیم
زبان هيچ استخواني ندارد
اما آنقدر قوي هست كه بتواند قلبي را بشكند
پس مراقب حرفهايتان باشيد.
تقسیم وقت
امام موسي كاظم (عليه السلام) :
بكوشيد در اين كه وقت خود را به چهار زمان تقسيم كنيد:
1. زماني براي مناجات با خدا
2.زماني براي امرار معاش
3. زماني براي معاشرت با برادران معتمديني كه عيب هايتان را به شما مي شناسانند و در دل با شما اخلاص دارند.
4. زماني هم براي درك لذتهاي حلال و با اين زمان است كه آمادگي بر آن سه زمان پيدا خواهيد كرد.
تحف العقول ، احمد جنتي عطائي،ص 481
دعا
امام رضا (عليه السلام):
به سلاح پيامبران مجهز شويد.
سؤال شد سلاح پيامبران چيست؟
فرمودند: دعا
اصول الكافي 2/468
قرآن خواندن
پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) :
اي سلمان برتو باد خواندن قرآن ،
زيرا قرآن خواندن كفاره گناهان و سپري در مقابل آتش و بازدارنده از عذاب است.
جامع الاخبار والآثار، ج1، ص308
مگو
علي (عليه السلام) فرموده:
آن چه را نمي داني مگو،
بلكه هر آنچه را مي داني نيز اظهار مكن.
غضب
من مواعظ النبي صلى الله عليه وآله وسلّم:
و قال رجلٌ اَوْصِنى، فقال صلى الله عليه وآله وسلّم: لاتَغضَب، ثم أعادَ عليه، فقال: لاتَغضَب، ثمّ قال: ليس الشّديد بِالصّرَعَةِ*، انّما الشديدُ الذي يَملكُ نفسه عند الغضبِ.
تحف العقول صفحه 47
مراد از لاتغضب قهراً عصبانى شدن خارج از اختيار نيست بلكه عصبانيت ارادى است يعنى عصبانيت را اعمال نكن، خشم خود را رها نكن.
فرد قوى آن كسى نيست كه هنگام كشتى گرفتن و زورآزمايى افراد ديگر را به زمين مى زند بلكه كسى است كه هنگام خشم خود را نگه مى دارد.
مراد از عصبانيت هم، تنها عصبانيت هاى زودگذر نيست بلكه شامل موردى هم مى شود كه انسان از شخصى خشمگين است، آنگاه او را در ميدان هاى مختلف زندگى تعقيب مى كند تا در فرصتى مناسب، انتقام خود را از او بگيرد.
مهاركردن خشم و شهوت در همه زندگى اثر مى گذارد.
_______________
* صُرعه: زورآورى و به زمينزدن در مقام كشتى گيرى
واعظ درونى
من مواعظ علي بن الحسين (عليه السلام(
ابن آدم! إنّك لاتزال بخير ما كان لك واعظ من نفسك وما كانت المحاسبة من همّك وما كان الخوف لك شعاراً والحذر لك دثاراً.
تحف العقول صفحه 280
گرچه انسان از موعظه ديگران بى نياز نيست، لكن موعظهاى كه از درون انسان برمى خيزد بهترين موعظه است، چون هركسى به صفات و عيوب خود از همه آگاه تر است.
بايد همت انسان اين باشد كه خود را محاسبه كند. اگر ديگران ما را محاسبه نكنند، دليل نمى شود كه ما خود را محاسبه نكنيم. محاسبه، از لغزشهاى آينده انسان جلوگيرى مى كند.
مراد از خوف، خوف از خدا و عذاب او و كردار بد انسان است نه ترس از مردم و قدرتهاى پوشالى.
حذر، به معناى احتياط است لكن نه به اين معنا كه انسان دست از فعاليت بكشد بلكه بايد در ميدان هاى مختلف وارد شده اما همواره احتياط و پرهيز را رعايت كند كه معناى تقوا هم همين است.