شرایط امر به معروف و نهی از منکر
علم به معروف و منکر
شرط اولِ امر به معروف و نهی از منکر، علم به معروف و منکر است.یعنی امر و نهی کننده باید معروف و منکر را بشناسد و در غیر این صورت موظف نیست امر به معروف و نهی از منکر کند، بلکه نباید چنین کاري بکند؛ زیرا ممکن است در اثر جهل و نادانی امر به منکر و نهی از معروف کند. بنابراین نهی از منکر کردن کسی که نمیدانیم کارش حرام است یا نه (مثلاً معلوم نیست موسیقیاي که گوش میدهد از نوع مبتذل و حرام آن است یا حلال)، واجب بلکه جایز نیست. (اجوبۀ الاستفتاءات، س 1057 و  1059 و 1067)
اگر مسأله مورد اختلاف نباشد و احتمال دهد که مرتکب جاهل به حکم است، ظاهراً امر به معروف ونهی از منکر او واجب است، مخصوصا اگر اوجاهل مقصر باشد. و نزدیکتر به احتیاط آنست که اول او را به حکم مسئله ارشاد کند سپس اگر باز هم ادامه  میدهد آنوقت او را امر و نهی کند، مخصوصا اگر او جاهل قاصر باشد.(تحریر الوسیله امام خمینی،شرط اول مسأله 3)
 اگر فاعل، جاهل به موضوع باشد،امر و نهی و بر طرف کردن جهل او واجب نیست.(تحریر الوسیله امام خمینی، شرط اول مسأله)

براي آمر به معروف و ناهی از منکر سزاوار است که در امر و نهی و مراتب آن چون طبیبی باشد که با مهربانی بیمار خود را معالجه میکند و چون پدري دلسوز باشد که همواره مصلحت فرزندش را رعایت میکند و نهیش لطف و رحمتی خاص براي گناهکار و لطف و رحمتی عام براي مردم باشد و نیت خود را براي رضاي خداي عزوجل خالص کند و این کار خود را از شائبه هاي هواي نفس و اظهار علو پاك کند و خود را شخصی منزه و برتر از گناهکار نبیند. چه بسا گناهکار، حتی اگر گناهش از گناهان بزرگ باشد، صفات نفسانی اي داشته باشد که خداي تعالی او را به واسطه آن صفات دوست میدارد، هرچند که از عمل او خشمگین است و چه بسا خود آمر به معروف و ناهی از منکر برعکس این است (یعنی در باطن دلش صفات بسیار نکوهیدهاي دارد که مورد خشم خدا است) و اگر چه خودش خبر نداشته باشد.(تحریر الوسیله امام خمینی(ره)، مسأله 14)

امر به معروف و نهی از منکر از واجبات و فرایض بسیار مهم و بزرگ اسلامی به شمار میرود و افرادي که این فریضه بزرگ الهی را ترك میکنندیا در برابر آن بی تفاوتند گناهکار خواهند بود و کیفري سخت و سنگین در انتظار آنهاست. امر به معروف و نهی از منکر نه تنها به اتفاق فقهاي اسلام واجب است، بلکه اصل وجوب آن جزو ضروریات دین مبین اسلام به شمار میآید. (رساله  آموزشی، ج 1، ص 329)
بر هر مکلفی واجب است شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر و موارد وجوب و عدم وجوب آن را یاد بگیرد، تا مبادا در امر و نهی خود دچار عمل خلاف و منکر شود. (اجوبۀ الاستفتاءات، س 1074)

با سلام
خواهشمندیم سوالات شرعی و احکامی خود را از طریق نظر این پست یا از طریق ایمیل و یا پیامک ارسال کرده و توسط اساتید حوزه جواب داده می شود.
با تشکر
مدرسه علمیه امام خمینی(ره) - رباط کریم

ایمیل:m12002@whc.ir

شماره پیامک:10002156429004

(بسم الله الرحمن الرحیم)

حجت الاسلام قرائتی در خاطره ای که مجله مبلغان، در شماره 39 فروردین 1382،منتشر شده است، از استدلال قرآنی جالبی که برای متقاعد کردن مردم یکی از شهرهای کشور برای خاتمه دادن به قمه زنی اینگونه سخن می گوید:
در یکی از شهرها با وجود توصیه‏های مبلغین بزرگوار مبنی بر پرهیز از قمه‎زنی، مردم به خاطر اعتقادات خود دست ‏برنمی‏داشتند. به ما گفتند به آنجا برویم و آنها را از این کار باز داریم . ایام ماه محرم بود و چون اعلام کرده بودند فلانی می‏آید و مردم ما را در تلویزیون دیده بودند، در مسجد جمع شدند.
ادامه مطلب

صفحات: 1· 2

یکی از دغدغه های والدین ضعیف بودن دختران تازه به سن تکلیف رسیده است که روزه را برای فرزندان خود دارای ضرر می بینند
راه شرعی و منطقی از لحاظ دین روانشناسی اسلامی این است که به جای اینکه به فرزندمان بگوییم روزه نگیر و با این حرف به او عملا مخالفت با امر خدا را اموزش داده باشیم.
همراه او به قصد سفر صبح از حد شرعی وطن خارج شویم تا مسافر شویم و روزه بر ما واجب نباشد و در بیرون شهر همراه با دختر دلبندمان صبحانه را میل کنیم و بعد به منزل برگردیم.
اینطور او گناهی مرتکب نشده و مهم تر اینکه عملا آموخته که با امر خدا مخالفت نکند.
همه ی مراجع تقلید:
مسافرت در ماه مبارک رمضان حتی اگر برای فرار از روزه باشد جایز است.
لکن روزه خواری به دلیل ضعف حرام و گناه و موجب واجب شدن قضا + کفاره [ 60 روز، روزه یا اطعام 60 فقیر ]

 حکم شرعی
نوشیدن هر مایعی که در اصل سکر آور باشد همچون شراب حرام است.
دلیل علمی حرمت شراب
1- مختل کردن دستگاه گوارش:اولین اثر الکل در معده ظاهر میشودبدین معنا که مخاط معده راخراب و دیواره آن را زخم و جهاز هاضمه را ملتهب میکند و مایعی به نام بلغم بوجود می آورد که با استفراغ خارج میشود همچنین موجب کاستریت ساده و مزمن میشود که بالاخره به ضعف و نابودی قوه میانجامد و همچنین دلدرد های گوناگون و درد معده در اوقات معین حادث میشود و دلدرد هی پیوسته و گشادگی معده و آثار مصیبت بار دیگر از پیامد های آشامیدن مواد الکلی است.

ادامه مطلب در صفحه بعد

صفحات: 1· 2

 مسأله ۱۶۰۴ ـ اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم) و ائمّه معصومین (علیهم السلام) عمداً خبرى را به دروغ نسبت بدهد، اگر چه فوراً بگوید دروغ گفتم یا توبه كند روزه او باطل است، و نسبت دادن به دروغ به سایر پیغمبران و اوصیاى آنان على نبینا و آله و علیهم السلام بنابر احتیاط واجب روزه را باطل مى كند، مگر این كه آن نسبت برگردد به خداوند متعال كه در این صورت روزه اش باطل است، و همچنین است نسبت دادن به دروغ به حضرت زهراء (علیها السلام)، مگر این كه آن نسبت برگردد به خداوند متعال و حضرت رسول (صلى الله علیه وآله وسلم) و ائمّه (علیهم السلام)، كه در این صورت روزه اش باطل است.
مسأله ۱۶۰۵ ـ اگر بخواهد خبرى را كه نمى داند راست یا دروغ است و دلیلى بر اعتبار آن ندارد نقل نماید، بنابر احتیاط واجب باید از كسى كه آن خبر را گفته، یا مثلا از كتابى كه آن خبر در آن نوشته شده نقل نماید.

ادامه مطلب در صفحه بعد

صفحات: 1· 2

 استفاده از رنگ مشكي در مراسم عزاداري كراهتي ندارد و اگر آن مراسم عزاداری، برای معصومین باشد ثواب هم دارد. محكم ترین دلیل این مطلب، اینست كه خود ائمه به صورت عملی چنین كاری را تأیید كرده اند؛ مثلا امام حسن(ع) در سوگ اميرالمؤمنین على(ع) جامة سياه بر تن كرد و با همين جامه به ميان مردم آمد.(شرح نهج البلاغه، ج 16، ص 22)

مراجع تقلید نیز بر همین اساس استفاده از لباس سیاه برای عزاداری را مكروه نمی دانند؛ مثلا آیت الله مكارم شیرازی در این زمینه می فرمایند: «با توجه به اینكه لباس مشكی در عزای اهل بیت تعظیم شعائر الهی محسوب می شود، اشكالی ندارد و مكروه نیست.»(دیگر مراجع نیز نظراتی مشابه همین نظر دارند؛كتاب «مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجعِ تقلید»، سید محسن محمودی، ج3، ص 19)

ادامه مطلب در صفحه بعد

صفحات: 1· 2

عدّه‌اي با پذيرش اين پيش‌فرض كه استفاده از حجاب مشكي، هميشة نشانة عزا و فقدانِ شادي است، تلاش مي‌كنند افرادِ استفاده كننده از حجاب هاي مشكي را افراد غمگين، و افراد استفاده كننده از لباس‌هاي رنگين‌ را افراد شاد بدانند؛ حال آن‌كه اين تصوّر و پيش‌فرض، نادرست است؛ زيرا نه همة افرادي كه از حجاب‌هاي مشكي استفاده ميكنند، لزوماً افراد غمگين هستند نه همه افرادي كه از لباس رنگين استفاده مي كنند لزوماً افراد شادي هستند . علاوه بر اینكه گاهي از نظر عده‌اي پوشيدن لباس مشكي نشانة زيبايي است؛ و یا گاهي پوشش مشكي، نشانة وقار و سنگيني بوده و در خیلی از مجالس رسمی معمولا از لباس تیره رنگ استفاده می شود.

ادامه مطلب در صفحه بعد

صفحات: 1· 2

(مسأله 1777)اگر انسان نتواند يك جا جهيزيه دختر را تهيّه كند و مجبور باشد هر سال مقداري از آن را تهيّه نمايد يا در شهري باشد كه معمولاً هر سال مقداري از جهيزيه دختر را تهيّه مي كنند1، به طوري كه تهيّه نكردن آن عيب است چنانچه در بين سال از منافع آن سال جهيزيه بخرد، خمس ندارد.
1- فاضل: و تهيّه آن مورد حاجت باشد چنانچه در بين سال از منافع آن سال جهيزيه بخرد خمس آن را لازم نيست بدهد و همينطور اگر براي تهيّه جهيزيه مجبور باشد پول پس انداز كند.

*****
اراكي: مسأله- اگر انسان هر سال مقداري از جهيزيه دختر را تهيّه نمايد هر چند در شهري باشد كه معمولاً هر سال مقداري از جهيزيه دختر را تهيّه مي كنند چنانچه در بين سال از منافع آن سال جهيزيه بخرد، خمس دارد.

ادامه مطلب در صفحه بعد

صفحات: 1· 2

پرسش 477) حکم تقلب در امتحان چیست؟!

همه مراجع : تقلب در امتحان جایز نیست.

پرسش 478) اگر طرف مقابل راضی به تقلب از روی نوشته اش باشد ،حکم تقلب چگونه است؟!؟

همه مراجع: رضایت شخص مقابل ، هیچ تاثیری در حکم ندارد.

منبع:رساله دانشجویی،صفحه 302و303